Water Management work takes place in Medh village with the help of VSSM...

Mittal Patel discusses water management with Sarpanch Shri,
and villagers

We get a lot of rain in our area... and we truly consider that this time about 90 inches of rain fell... but the rainwater just flows away because our soil is very hard, so the water doesn’t stay.

When we went to see the eroding pond in Medh village of Sabarkantha, the village Sarpanch Narendra Singh Bhati told us:

"There are very large stones in the soil here, which we saw while digging the pond. Because of these stones, the water does not seep into the ground but flows away. So, we are constructing this pond with financial support from the respected Pratulbhai Shroff of Dr. K.R. Shroff and Dineshbhai Amin."

However, ponds are the foundation of all life, so for the past several years, we have been working on the restoration of these vital ponds, which are the heart of the village. So far, we have restored 376 ponds, which we call Jalmandirs. Our resolve is to restore 1,000 Jalmandirs in the coming years.

One thing I learned here that was new and also made me happy — the villagers practice two cropping seasons and give the earth a season to rest. If all villages adopt this pattern like Medh, it won’t take long before Mother Earth is rejuvenated.

અમારા ત્યાં વરસાદ બહુ પડે... અમે તે ગણીએ પણ ખરા... કે આ વખતે ૯૦ ઇંચ વરસાદ પડ્યો... પણ તે વરસાદનું પાણી વહી જાય કારણ કે અમારી જમીન બહુ જ હાર્ડ એટલે પાણી ટકે નહિ...  આ વાત જયારે અમે સાબરકાંઠાના મેધ ગામે ગળાઈ રહેલા તળાવને જોવા ગયા ત્યારે મેધના સરપંચ  નરેન્દ્રસિંહ ભાટીએ કહી… 

અહીની જમીનમાં બહુ મોટા પથ્થરો જે તળાવ ખોદતી વખતે અમે જોયા. જેના કારણે પાણી ભૂગર્ભમાં ના જાય અને વહી જાય. જેથી આ તળાવ અમે ડૉ. કે.આર.શ્રોફના આદરણીય પ્રતુલભાઈ શ્રોફ અને દિનેશભાઈ અમીનના આર્થીક સહયોગથી બનાવી રહ્યા છીએ.

પણ, તળાવ સમગ્ર જીવસૃષ્ટિનો આધાર એટલે અમે પાછલા કેટલાક વર્ષોથી ગામનું હૃદય એવા તળાવોના જીર્ણોદ્ધારનું કાર્ય આરંભ્યું.  376 તળાવ જેને અમે જલમંદિર કહીએ એનો જીર્ણોદ્ધાર અત્યાર સુધી કર્યો. આવનારા વર્ષોમાં 1000 જલમંદિરના જીર્ણોદ્ધારનો સંકલ્પ.

એક વાત જાણીને બહુ નવી લાગી સાથે ખુશી પણ થઇ... અહી ગામલોકો બે જ સીઝન ખેતી કરે છે અને એક સીઝન આ ધરતીમાતાને આરામ આપે. આ મેધ જેવું વલણ જો બધા ગામો અપનાવે તો ધરતીમાતાને ફરી હતી તેવી થતા સમય નહિ લાગે....

#mittalpatel #vssm #watermanagement #sabarkantha #environment #Gujarat #જલમંદિર #જળખુટયા

Medh Water Management Site

Ongoing Lake digging

Mittal Patel visits Medh Water Management site

Mittal Patel meets Vansfoda families in the Barmer district of Rajasthan...

Mittal Patel with Hansaben

"Even a dog from your maternal home feels dear, Ben..."

Hansaben lives in the Barmer district of Rajasthan. We had begun work there with nomadic denotified tribes as well as on water conservation. Currently, we’re working on locating the temporary settlements of nomadic communities.

As we were passing through a village near Barmer, we saw a few huts. From the appearance of the huts, they seemed to belong to the Vansfoda community. We stopped the vehicle and went to meet them. After a short conversation, the head of the household, Rakeshbhai, said:

"Didi, do you know Lala Bhai from Chhapi? I saw a photo of you with him."

After Rakeshbhai said this, there were conversations filled with curiosity—Do you know so-and-so brother, and what about such-and-such person?

As we were talking with Rakeshbhai, his wife came out of the hut and said directly:

"Didi, I’m from Khedbrahma. My name is Hansa."

Seeing us, Hansaben was overjoyed… She asked if she should bring some cool water, offered food, and spoke in many ways.

After that, Hansaben took me into their hut. She was hand-stitching cushion covers and showed them to me. She said:

"You’ve come from my maternal home."

Just imagine—when you go out of your state, the whole region starts to feel like your maternal home.

As we were getting ready to leave, after planning a meeting with all the Vansfoda families of Barmer, Hansaben said:

"Take a photo with me..."

So we took that photo… This is my extended family.

#vssm #MittalPatel #Rajasthan #NomadicTribes #Vansfoda

 "પિયરનું તો કૂતરુંય વહાલું લાગે બેન.."હંસાબહેન રાજસ્થાનના બાડમેર જિલ્લામાં રહે. અમે રાજસ્થાનમાં વિચરતી વિમુક્ત જાતિઓ સાથે તેમજ જળસંચયનું કામ શરૃ કર્યું. હાલ તો ત્યાં વિચરતા સમુદાયોના પડાવો શોધવાનું ચાલે.

અમે બાડમેર નજીક એક ગામમાંથી પસાર થતા હતા ત્યાં કેટલાક ઝૂંપડાં જોયા. ઝૂંપડાના દેખાવ પરથી વાંસફોડા પરિવારના લાગ્યા. ગાડી ઊભી રાખી અમે મળવા ગયા. થોડી વાતો થઈ ત્યાં તો ઘરના આગેવાન રાકેશભાઈએ કહ્યું, 

"दीदी आप छापी के लालाभाई को जानते हो? उनके साथ आपकी फोटो देखी थीा"

રાકેશભાઈની આ વાત સાંભળ્યા પછી તો ફલાણા ભાઈ અને ઠીકણાભાઈ ને તમે ઓળખો ની અલક મલકની વાતો. 

રાકેશભાઈ સાથે અમારી વાતો ચાલતી હતી ત્યાં છાપરામાંથી એમના પત્ની બહાર આવ્યા અને સીધુ જ કહ્યું, "દીદી હું ખેડબ્રહ્માની. મારુ નામ હંસા."

અમને જોઈને હંસાબહેન તો રાજી રાજી.. ઠંડુ મંગાવું, જમ્યા વગેરે કેટલીયે વાતો. 

એ પછી હંસાબહેન મને એમના છાપરામાં લઈ ગયા. ત્યાં એ હાથેથી ઓશિકાના કવર બનાવતા એ બતાવ્યા. એ કહે, "તમે મારા પિયરથી આવ્યા." 

બોલો પ્રદેશ બહાર જાવ તો આખો પ્રદેશ પિયર લાગે.. 

બાડમેરના બધા વાંસફોડા પરિવારો સાથે એક બેઠકનું આયોજન કરવાનું કહીને અમે નીકળી રહ્યા હતા ત્યારે હંસાબેન કહ્યું, "મારી સાથે એક ફોટો લોને..."

બસ તે એ ફોટો પાડ્યો... આ મારો બૃહદ પરિવાર...

#vssm #MittalPatel #rajsthan #nomadictribes #Vansfoda

Water Management program takes place in Mojru Juna village of Banaskantha with exceptional support from the village

Mittal Patel with villgers at Mojaru Juna Water
Management site

A pond is not merely a vessel to hold water — it is a lifeline for countless living beings. Indeed, the underbelly of a village also remains alive and vibrant only when the pond is full. We all believed this before technology took hold of our lives. However, once we discovered an easy and accessible solution to extract water from underground, we began to overlook the importance of ponds.

However, since ponds are the very foundation of the ecosystem, we began several years ago, the work of restoring these vital village waterbodies — the heart of the community. So far, we have rejuvenated 376 ponds, which we refer to as *Jal Mandir* (Water Temples). Our goal is to restore 1,000 such *Jal Mandirs* in the coming years.

Mojaru is a beautiful village in the old Banaskantha district. There, we deepened the village pond with the support of the government’s Sujalam Sufalam scheme and the respected Shri Pratulbhai Shroff and the Dr. K.R. Shroff Foundation. In the next year or so, water from Maa Reva-Narmada is expected to reach this pond. Hence, we have prepared the pond to be capable of storing that water. The area’s MLA, Keshaji Chauhan, has made dedicated efforts to bring Reva’s waters to the region's ponds. To ensure that rainwater properly flows into the pond, we also thoroughly cleaned the water channels. We now hope for generous blessings from the rain gods.

Groundwater in the village has sunk to unimaginable depths. Borewells are no longer yielding sufficient water — because the aquifers are empty. When ponds fill, farmers will be able to irrigate directly from them. And when water seeps into the ground, the water table will rise again.

Our team members — Naranbhai, Jayeshbhai, Ratnabhai, Hareshbhai, Jorabhai, and others — remain actively involved in water and environmental initiatives, which makes this work possible. We take great pride in having such committed partners.

We extend heartfelt gratitude to the government and to Pratulbhai — it is thanks to their dedication that this mission has come to fruition. We invite everyone to join in this effort that is being carried out with the pure intent of collective well-being.

તળાવ પાણી ભરવાનું વાસણ માત્ર નથી પણ એ અનેક જીવોને ધબકતા રાખવાનું માધ્યમ. અલબત ગામનું પેટાળ પણ તળાવ પાણીથી ભરાયેલું રહે તો જ ચેતનવંતુ રહે. આ વાત ટેકનોલોજીએ આપણા જીવનમાં સ્થાન નહોતું લીધુ ત્યાં સુધી આપણે સૌ માનતા. પણ પેટાળમાંથી પાણી કાઢવાનો સરળ, હાથવગો ઉકેલ મળ્યો ને આપણે તળાવના મહત્વને ભૂલ્યા.

પણ તળા સમગ્ર જીવસૃષ્ટિનો આધાર એટલે અમે પાછલા કેટલાક વર્ષોથી ગામનું હૃદય એવા તળાવોના જીર્ણોદ્ધારનું કાર્ય આરંભ્યું.

376 તળાવ જેને અમે જલમંદિર કહીએ એનો જીર્ણોદ્ધાર અત્યાર સુધી કર્યો. આવનારા વર્ષોમાં 1000 જલમંદિરના જીર્ણોદ્ધારનો સંકલ્પ.

મોજરુ જુના બનાસકાંઠાનું મજાનું ગામ. ત્યાંનું તળાવ અમે સરકારની સુજલામ સુફલામ યોજના તેમજ અમારા આદરણીય શ્રી પ્રતુલભાઈ શ્રોફ ડો. કે.આર.શ્રોફ ફાઉન્ડેશનની મદદથી ઊંડુ કર્યું. આ તળાવમાં આવનારા એકાદ દોઢ વર્ષમાં મા રેવા- નર્મદાના નીર આવવાના છે. એટલે નીરને ધારણ કરી શકે એવું તળાવ કર્યું. આ વિસ્તારના ધારાસભ્ય કેશાજી ચૌહાણની મહેનત પોતાના વિસ્તારના તળાવોમાં મા રેવાના પાણી આવે તે માટે જબરી.

વરસાદી પાણી તળાવમાં બરાબર આવે તે માટે અમે આવરા પણ બરાબર સાફ કર્યા છે. મેઘરાજા મહેર કરશે એવી આશા છે.

ગામના ભૂગર્ભજળ કલ્પના ન કરી શકાય એટલા ઊંડા પહોંચ્યા છે. બોરવેલ યોગ્ય માત્રમાં પાણી નથી કાઢી રહ્યા કારણ તળ ખાલી છે. તળાવ ભરાશે તો ખેડૂતો તળાવમાંથી પણ પિયત કરી શકશે. ને પાણી પેટાળમાં જશે તો તળ પણ ઉપર આવશે.

અમારા કાર્યકરો નારણભાઈ, જયેશભાઈ, રત્નભાઈ, હરેશભાઈ, જોરાભાઈ વગેરે સૌ પાણી અને પર્યાવરણના કાર્યોમાં સતત સક્રિય છે એટલે આ કાર્ય થાય છે. આવા સાથીદારો સાથે હોવાનો ગર્વ.

બસ સૌનું ભલું થાય એવી શુભભાવનાથી થઈ રહેલા આ કાર્યમાં સૌ જોડાય તેવી શુભભાવના.

આભાર સરકાર તેમજ પ્રતુલભાઈનો એમની લાગણીથી જ આ કાર્ય સંપન્ન થયું

Mojru Juna Water Management Site

Lake after digging

Ongoing Lake digging