VSSM initiated participatory work in Ghrechana...

Mittal Patel with people of Ghrechana

Humans will find water from anywhere, but the animals and birds who live in our village, where will they find water from??With decreasing rains how will they survive? If we deepen our lake and it gets some water our animals and birds will be relieved. The farmers have worked to bring Narmada waters to this land, we can also release that water in the lake. Honestly, not for us but for our animals and birds we have decided to deepen the lake ,” conveyed ghrechana’s Sarpanch Shri Jamabhai while agreeing to happily contribute for deepening of the village lake.

Ghrechana is a small village of Suigam block. Situated on the periphery of the Rann even at a mere 10 feet, the ground waters  here are extremely saline. The community here survives on rainfed agriculture. Salinity means it is impossible to drill a borewell yet,  to ease the drinking water crisis the  government did try drilling once but that too has failed. Summers are terrible for this village. Water remains the most precious commodity here.

Mittal Patel discusssing about lake with people of ghrechana

Jamabhai is absolutely correct when he says humans can still manage it is our cattle, birds and beasts we are worried about!

The span of the lake is vast but on the first sight it does not come across as a lake as most of it is levelled now. It looks more of a empty patch of land and not a lake.  It is not possible to deepen it much but we are planning to factor in  the age old wisdom of the village elders to deepen the lake as much as possible. The economic condition of the villagers is extremely poor however, they are willing to contribute for they worry about their animals and birds. To ferry the excavated mud they  roped in the tractors from their relatives if they were not able to find their own. Here too VSSM provides the JCB rest of the expenses are to be taken care of by the community.

VSSM working in Ghrechana

The partnership between VSSM and the village will for surly have an impact on its ability to preserve whatever little water it receives.

We will always remain grateful to all who have helped us address this chronic issue of water in an extremely marginalised and water deprived region. Our Naran remains the backbone of this initiative, it is his continuous hard work that we have such positive stories to share.  Am so glad we are in this together.

મોણસ તો ગમે તોથી પીવાનું પોણી હોધી લાવશે પણ મૂંગા ઢોર, પંખીઓ, બીજા જીવજંતુ બચારા ચો જાય. અમારુ આ તળાવ ગળાય તો ઈમાં પોણી ભરઈન પડ્યું રે તો બધા જીવો ન ફાયદો રે. પાસી નર્મદાની લાઈન ગોમના સેડુ (ખેડુતો) લાયા હ્. તે એ લાઈનથીયે તળાવમોં પોણી નોખી હકાશે. એટલ હાસુ કહુ તો અમારા હાતર નહીં પણ મૂંગા પશુ પક્ષીઓ હાતર જ અમે આ તળાવ ગળાવવાનું નક્કી કીધુ.'

ગામના સરપંચ શ્રી જામાભાઈએ તળાવ ગળાવવા વિનંતી કરી ને જરૃર પડશે સાથ સહકાર આલશ એવું પ્રેમપૂર્વક કહ્યું.

સુઈગામ તાલુકાનું છેવાડાનું ગામ ધ્રેચાણા સાવ નાનકડુ ને રણને અડીને આવેલું. જમીનમાં દસ ફૂટ ઊંડા જાવ તો ખારુ પાણી મળે. ચોમાસુ ખેતી સિવાય અન્ય કોઈ આધાર અહીંયા જડે નહીં. આર્થિક રીતે ખુબ દુબળા ધ્રેચાણામાં બોરવેલ થઈ શકે એવી સંભાવના નહીંવત. જોકે પાણી પૂરવઠાવાળા બોર કરવા પ્રયત્ન કરે જેથી બધાને પીવાનું પાણી મળે પણ બોરવેલ ફેઈલ થઈ જાય છે. આવા ધ્રેચાણામાં ઉનાળામાં તો પીવાના પાણી માટેય વલખાં મારવા પડે એવી હાલત થઈ જાય.

જામાભાઈની વાત તદન સાચી પાણીની આવી તકલીફમાં માણસ તો એની સગવડ કરી લે પણ મૂંગા ઢોર, પશુપંખી ક્યાં જાય?

Water management work going in Ghrechana

ગામના તળાવનો વિસ્તાર ઘણો મોટો પણ પહેલી નજરે તળાવ જેવું લાગે નહીં.તળાવ લગભગ સમતળ જેવું થઈ ગયેલું.

તળાવ બહુ ઊંડુ કરાય એવી સ્થિતિ નથી પણ ગામની સમજણનો ઉપયોગ કરી તેઓ કહે તે રીતે ઊંડુ કરવાનું કરી રહ્યા છીએ. આર્થિક સ્થિતિ અત્યંત નબળી એવા આ ગામના લોકો પોતાના સ્વાર્થ માટે નહીં પણ પશુપંખીઓ સમગ્ર જીવસૃષ્ટિની ચિંતા કરે છે ને માટે જ તેઓ તળાવમાંથી નીકળતી માટી ઉપાડવા ટ્રેક્ટર પોતાના તો ક્યાંક સગાસંબધીઓના ત્યાંથી લઈ આવ્યા છે. VSSM જેસીબીનો ખર્ચ આપે ને માટી ઉપાડવાનું ગામલોકોના શીરે છે.

આમ ગામ અને સંસ્થાની સહભાગીતાથી સરસ રીતે તળાવ ઊંડા કરવાનું થઈ રહ્યું છે... 

જેમની મદદથી આ બધુ થયું એ પ્રિયજનોનો આભાર... કાર્યકર નારણની સતત દોડધામથી જ આ બધુ સંભવ થાય છે એ હકીકત....સૌ સાથે છે એનો આનંદ....

  

VSSM initiated participatory water management work in Banaskantha

“Our Mutheda village is Swadhyayi, we have donated 26 bighas of  land to build a Tree Temple.

Mittal Patel talking about water mangement to people of Mudetha

We know how it is to survive without water. If our lakes have water,  not only the humans but the birds and the animals too will get water. These are all very virtuous works. We cannot be keep taking from nature and almighty all the time. It is our responsibility to give back and the Lakes do the work of giving back.”

Such profound and wise talk by  Bachubha of Banaskantha’s Mutheda to which even the Sarpanch Shri. Kantiji was in complete agreement.

During the water management in Mudetha

“If you deepen 2 lakes of our village a minimum of 500 farmers will benefit from it. Currently we are required to  lower atleast 50-60 pipes in the ground,  if we deepen the lakes that number will drastically reduce. The water tables have dropped down to 500-600 feet. Lakes will recharge the water tables.”

VSSM has initiated participatory water management works in Banaskantha. The leadership of Mudetha has accepted the responsibility of clearing and lifting the mud while we will be providing the JCB to excavate the soil. Apart from the contribution we will also be talking for creating a corpus to deepen the lakes in the village. It is planned that this corpus be maintained by a special committee only.

We are glad that the villagers are taking an initiative to preserve the underground water tables. Our pledge to make Banaskantha green again cannot succeed without the awareness and support of local leadership. And when the villagers decide to join the cause, nature too will need to pour down and step in to fill up the lakes.

I recently visited the lake deepening site and got talking with the villagers on water management issues. The ongoing work can be seen in the picture.

ગુજરાતીમાં અનુવાદ

'અમારુ આખુ મુડેઠા ગોમ સ્વાધ્યાયી... છવ્વી વીધા જમી અમે વૃક્ષમંદિર બનાબ્બા આલી દીધી. 

VSSM working in Mudetha

પોણીનું માતમ અમેય જોણીયે સીએ. તળાવ ગળાય તો પશુપક્ષી બધોયન પોણી મલતુ રે. ઓમ તો આ પરમાત્માનું કોમ કેવાય.

પરમાત્મા પાહેણથી બધુ લીધા કરીએ એ ના ચાલ. ઈન પાસુય આલવુ પડન. તળાવ એ પાસુ આલવાનું કોમ કર.'

આવી અદભૂત વાત બનાસકાંઠાના ડીસા તાલુકના મુડેઠાગામના બચુભા કરે.

સરપંચ શ્રી કાન્તીજીએ એમની વાતમાં સુર પુરાવતા કહ્યું, 

'તમે અમારા બે તળાવ ગાળશો ન ઈમોથી ગોમના ઓસામઓસા પોનસો (500) ખેડુતોન ફાયદો થસે. હાલ બોરમાં 50 થી 60 કોલમો નોખવી પડ. આ કોલમો તળાવ ગળાય તો ઓસી નોખવી પડ.' (પાણીના તળ પાંચછો છસો ફુટે પહોંચ્યા છે)

VSSM દ્વારા જળવ્યવસ્થાપનું કામ બનાસકાંઠામાં શરૃ કર્યું છે. ગામોનો સહયોગ સારો છે. મુડેઠાગામે માટી ઉપાડવાની જવાબદારી સ્વીકારી છે ને જેસીબીનો ખર્ચ સંસ્થા આપી રહી છે. ગામની આ સહભાગીતા સિવાય વધુ એક સહભાગીતા ગામ પોતે પણ તળાવ ખોદકામ માટે એક રકમ ભેગી કરે તેવી છે.

આગામી દિવસોમાં ગામલોકોની એક બેઠક કરીશું ને એમાં ફાળા માટે વાત કરીશું. આ ફાળો ગામના તળાવ ખોદકામમાં જ વાપરવાનું કરીશું ને એનો વહીવટ ગામલોકો જ કરે એ તો નક્કી જ.

પણ ગામો સામેથી #ભૂગર્ભજળની ચિંતા સેવી રહ્યા છે એનો આનંદ છે... આખુ બનાસકાંઠા હરિયાળુ કરવાની નેમ લીધી છે પણ આ નેમ ગામલોકો જાગૃત થાય તો જ પુરી થાય.. 

બાકી તો ગામલોકો તૈયાર થાય તો કુદરતનેય મોહર મારવા આવવું પડશે એ નક્કી. 

તળાવમાં થઈ રહેલું ખોદકામ જોવા જવાનું થયું તે વેળા ગામલોકો સાથે જળવ્યવસ્થાપન અંગે ઘણી વાતો કરી એ બધુ ને તળાવમાં થઈ રહેલું ખોદકામ ફોટોમાં જોઈ શકાય છે.

Samjuben Devipujak's Wisdom...

Mittal Patel with Samjuben Devipujak

Her’s is a unique name,‘Samjhu’ meaning understanding…and  Samjhuben is one of those rare individuals who puts into practice the meaning of her name. Samjhuben Devipujak and her family live on a farm  that they have rented for farming. Hers is a house made of tin sheets, tarpaulin and a tiled floor. Extremely neat and welcoming. The way it was kept and arranged won my admiration for Samjuben.

Recently, VSSM with support of ONGC gifted gas connections to nomadic families. Our team member Ilaben has been orienting and explaining these families on  the usage of  LPG but Samjuben has begun using it since Diwali. She created a platform using bricks and a kota-stone slab because they were told that the stove has to be on the higher level to the cylinder.  She followed the instruction to the T. The kitchen is now a pleasant workspace with containers and required stuff neatly lined up on the shelves Samjhuben has erected to store them.

Samjuben Devipujak explaining her story to Mittal Patel

Samjhuben’s understanding and wisdom left me spellbound…

ગુજરાતી માં અનુવાદ 

સમજુબહેન નામ કેવું સરસ.સાણંદ પાસેના એક ખેતરમાં સમજુબહેન દેવીપૂજકનો પરિવાર ભાગવી ખેતી કરે. ખેતરમાં જ છાપરાં કર્યા છે. પણ ઘરની સ્વચ્છતા ઊડીને આંખે વળગે એવી.

બહારથી સ્વચ્છ દેખાતા ઘર અંદરથી કેવા છે તે જોવા છાપરાંમાં ડોકિયું કર્યું ને વાહ બોલાઈ ગયું.

Samjuben's wisely organised kitchen

તાજેતરમાં જ vssm દ્વારા ઓએનજીસીની મદદથી એમને ગેસનું કનેક્શન આપ્યું હતું. અમારા કાર્યકર ઈલાબહેન હજુયે બધાને ગેસ કેમ વાપરવો એ શીખવી રહ્યા છે ત્યારે સમજુબહેને તો દિવાળીમાં ગેસ પર રાંધવાનું ચાલુ કરી દીધુ.

અને સૌથી વધુ આનંદ ગેસ સીલીન્ડરથી સ્ટવ ઊંચો હોવો જોઈએ એવું ગેસ કનેક્શન આપતી વખતે એમને શીખવેલું તે એનું બરાબર પાલન કરેલું.

થોડી ઈંટો લાવીને હાથેથી બે પાળી કરી અને એની ઉપર કોટાસ્ટોન મુકીને ઊભુ રસોડુ કર્યું ને બાજુમાં ચા - ખાંડના ડબ્બા હાથ વગા રહે એ માટે અભરાઈ બનાવી. જોઈને જ મજા પડી ગઈ.

સમજુબહેનની સમજણ પણ વારી જવાયું.

Surendranagar Collector Positive about helping Nomads...

Mittal Patel with Gulabbhai Dafer

“Ben, we have spent our entire lives in such shabby looking shanties, these living conditions do not bother us much but surviving each monsoon under such roof is a challenge, the harsh winds of winters and summers make it difficult to cook a proper meal.

Cooking becomes a difficult task and the cooked foods receive a liberal garnish of sand that these winds bring along. We would be delighted to move into our own home soon…” Sayraben Dafer of Surendranagar’s Danawada draws a very honest picture of the challenges she encounters while living in makeshift houses.

We have been requesting  to the government for allotment of residential plots to the nomadic and de-notified families of Surendranagar. Today, was different because when we met  the Surendranagar District Collector Shri Rajan, he asked us to prepare and  submit plot applications for all these families, assuring us that he  will make sure the plots are allotted at the earliest . Shri Rajan has also instructed his staff to do the same. For now we have requested allotment of plots to more than 500 nomadic families of Dhrangadhra and Limdi blocks.  

Mittal Patel at Gulabbhai Dafer's Danga

VSSM’s Harshad will be preparing the applications and both Kanubhai and he will be meeting the Additional Collector of Limdi and Dhrangadhra tomorrow. We hope the wait isn’t longer this time. We are grateful to Shri. Rajan for his proactive and positive approach.

Hopefully,  nomads like Gulabbhai, Sayraben who have been wandering for centuries will soon find an address of their own. With such positive developments we are inching closer to realising our goal of providing a permanent address to the nomadic families of Gujarat…..

ગુજરાતીમાં રૂપાંતર

બેન આખી જીંદગી સાપરાંમાં જ કાઢી.. આમ તો આંયા કાંય વાંધો નથ પણ ચોમાસામાં આંયા રેવાનું બહુ અઘરુ થાય સે. અન વાયરો ઘણો હોય તો ખાવાનું બનાઈએ એમાંય ઘણી રેત આવે. હવે હરખુ ઠેકાણું થાય તો બેન રાજી'

સુરેન્દ્રનગરના દાણાવાડામાં રહેતા સાયરાબહેન ડફેરે આ વાત કરી.

Dafer Danga at Danawada, Surendranagar

આમ તો સરકારમાં તો ઘણા વખતથી સુરેન્દ્રનગરમાં રહેતા પરિવારોને પ્લોટ મળે તે માટે રજૂઆત કરતા હતા. પણ આજે કલેક્ટર શ્રી રાજનને મળ્યા ને અેમણે બધી વસાહતોની દરખાસ્ત તૈયાર કરીને આપવા કહ્યું. દરખાસ્ત કર્યાના થોડા સમયમાં જ પ્લોટ આપવાની એમણે ખાત્રી આપી.

શ્રી રાજનને સરકારી પડતર જગ્યાના સર્વે નંબર બતાવવા વાત કરીને એમણે એ પ્રમાણે સૂચના આપી. હાલ પુરતુ અમે લીમડી અને ધ્રાંગધ્રામાં આશરે 500 ઉપરાંત પરિવારોને વસવાટ માટે જગ્યા ફાળવવા વિનંતી કરી છે. શ્રી રાજનની હકારાત્મકતા માટે તેમના આભારી છીએ..

VSSM ના કાર્યકર હર્ષદ ઝડપથી દરખાસ્ત કરવાનું કરશે ને કનુભાઈ ને હર્ષદ બંને કાલે લીમડી તેમજ ધ્રાંગધ્રા પાંત કલેક્ટરને જમીન બાબતે મળવાનું કરશે. આશા રાખીએ આ વખતે કામ ત્વરાથી થાય..

ને ગુલાબભાઈ, સાયરાબહેન જેવા સદીઓથી રઝળતા પરિવારો ઝડપથી ઠરીઠામ થાય તેવું ઈચ્છીએ...

વિચરતીવિમુક્ત જાતિઓને કાયમી સરનામુ અપાવવાની અમારી નેમ ઝટ પૂરી થાય એમ ઈચ્છીએ....

Compartment Bunding in Vadia- Returning the Favour of Mother Nature...

Compartment Bunding at Vadia

With the desilting  and  deepening of 45 lakes in Banaskantha, we were eagerly awaiting the arrival of rains that would fill up these thirsty and parched lakes. However, the rain gods decided otherwise. The entire region received almost no rain. Narmada that has turned out to be lifeline of Gujarat is also drying up soon.

The forecast is that Gujarat is heading towards potable water crisis this year. Chances are that even drinking water will be hard to access this summer.

However, Banaskantha’s Vadia decided to try its level best to save as much water possible. It decided to put into practice the theory of restricting the village water within village boundaries. It went a bit further and captured the rain water falling on the farmlands by designing and implementing compartment bunding on the farms of 40 farmer members of Saraniya Women Cooperative Society.

Trenches dug on the boundaries of the fields

Large pit have been created to ensure that the rain water through the farms flows in these pits and begins percolating underground (can be seen in the picture).

Vadia, a village believed to be ignorant and illiterate managed to work wonderfully to preserve water. We hope other villages try to emulate these efforts.

Here’s praying for a better monsoon next year….

ગુજરાતીમાં રૂપાંતર

ગુજરાતથી વરસાદ રીસાયો.

બનાસકાંઠામાં અમે 45 તળાવો ખોદાયા.

ગામના તમામ અમી દૃષ્ટિએ વરસાદની રાહ જોતા રહ્યા પણ વરસાદ તો સાચે રીસાયો..

આખો પંથ કોરો ભઠ્ઠ રહ્યો. નર્મદા જીવાદોરી. પણ એના નીરેય આવતા ઉનાળા સુધી ખુટવાના..

પીવાનું પાણી મળી રહે તોય ઘણું એવો ઘાટ ઘડાયો..

વરસાદ રીસાયો પણ આપણાથી થોડી એની કટ્ટી કરાય.

એના આવવાની રાહમાં તો લાલ જાજમ પાથરવાની..

બનાસકાંઠાના વાડિયાએ આવી જ લાલજાજમ પાથરી.. 

ગામમાં એકેય તળાવ નહીં. પણ વરસાદી પાણીને તો બચાવવું રહ્યું. શું કરવું?

5ft,. deep trenches were dug for compartment bunding

આખરે ગામનું પાણી ગામમાં ને સીમનું સીમમાં એ થીયરીથી થોડા આગળ ચાલી ખેતરનું પાણી ખેતરમાં એ વાત ઉપર અમે આવ્યા.

સ્ત્રી સરાણિયા સહકારી મંડળીના ચાલીસ ખેડુત ખાતેદારોના ખેતરોમાં VSSM એ કંપાર્ટમેન્ટ બંડીંગ કર્યું. ખેતરમાં પાણીનો ઢાળ જે બાજુ હોય તે બાજુ શેઢાની અંદરની બાજુ સળંગ મોટા ખાડા કર્યા જેથી ખેતરમાંથી વરસાદી પાણી વહીને આ ખાડામાં જ આવે ને ત્યાંથી જમીનમાં ઉતરે. (ફોટોમાં કંપાર્ટમેન્ટ બંડીંગ જોઈ શકાય છે)

વાડિયા જેવું સૌની નજરે નાસમજ ગામ પાણીનું મહત્વ સમજે એનાથી રૃડુ શું.

વાડિયાગામની પાણી બચાવવાની આ સમજમનું અનુકરણ ગુજરાતનો દરેક ખેડુત કરે એવી આશા રાખીએ...

સાથે ભઈ’સાબ આવતે ચોમાસે ના રીસાતો હો... એવા કાલાવાલાય વરસાદને અત્યારથી...

A gift that proved to be a great source of income at Vadia

Mittal Patel with the newly married couple at Vadia

A few months Vadia - a village, married two more daughters and VSSM made the arrangements for the same. We had decided to gift these girls buffaloes in their trousseau/weeding gift (કરિયાવર) along with other house-hold things. Plans were made to buy and gift the buffaloes at the weeding itself, but a considerate farmer Nagjibhai informed us that the rates of buffaloes drop during  Bhadarvo/September-October. He advised us to buy the buffaloes at that time. We listened to his advice and waited for couple of months. Once the rates dropped in the month of Bhadarvo we went ahead and gifted the buffaloes.

The buffaloes have helped elevate the income in the family. The girls keep small portion of milk for personal consumption and bring rest to the cooperative dairy in the village. The family has begun experiencing benefits of added income.

Wedding Gifts at Vadia

These weddings received lots of gifts from our well-wishing friends and I had not found time to write to you all on how the girls are doing after marriage. Last week I was in Vadia and happened to meet these daughters who proudly showed me their cattle while sharing about their life post marriage!!

We are all set to marry two more girls in next couple of months. They too will be married with all the rituals and likes.

ગુજરાતીમાં રૂપાંતર

વાડીયામાં બે દીકરીઓના લગ્ન થોડા મહિના પહેલા કર્યા. દીકરીઓને કરિયાવર માં ઘરનો સામાન અને અન્ય વસ્તુની સાથે સાથે ભેંસો આપવાનું નક્કી કરેલું.

A newly wedded bride with the buffaloes gifted to her

લગ્ન વખતે ભેંસો આપવી હતી પણ થરાદના ખાનપુરના ખેડૂત નાગજીભાઈ એ કહ્યું, 'બેન ભાદરવા મહિનામાં ભેંસ આપીએ થોડી સસ્તી મળશે.' બસ નાગજીભાઈની વાત માની. ને ભાદરવો શરૂ થાય એ પહેલા દીકરીઓને ભેંસો આપી.

બેય દીકરીઓ ભેંસોનું દૂધ ખાવા પૂરતું પાસે રાખી બાકી ડેરીમાં ભરાવે છે. 

ઘરમાં સમૃદ્ધિ વધી છે.

લગ્ન વખતે ઘણા મિત્રો એ મદદ કરેલી એમને દીકરીઓને આપવાની આ ભેટ વિશે જણાવવાનું રહી ગયેલું એટલે આજે લખી રહી છું.

ગયા અઠવાડિયે વાડિયા ગઈ ત્યારે દીકરીઓને એમના ઘર સંસાર વિશે પૂછ્યું અને એમની ભેંસોને એમણે બતાવી. તે તમનેય બતાવું છું.

The woman showed the buffaloes gifted to her

આગામી મહિના દોઢ મહિનામાં બીજી બે દીકરીઓના લગ્ન પણ ગોઠવવાના છે.

એ દીકરીઓને પણ ઘામ ધૂમથી પરણાવીશું.

Fatherly Affection of Umarbhai Dafer from Vijapur

An old photo of Mittal Patel with Umarbhai and Ahmadbhai

‘Ben, years back  when you asked  me to stay in the danga/settlement, I gave up my  Rs.  20,000 job of boundary guard and have remained in the settlement ever since. I have also given up  on all the other prohibited activities,’ Vijapur’s Umarbhai Dafer  must be  my father’s age and acts like a father too.

‘This organisation is ours and so are you,’ he always says about me. No one can dare to speak against me in his presence.

‘Do you remember the earlier me? You just mellowed me down so much…’ that is how Umarbhai remembers himself. Umarbhai who bestows tremendous respect to me, always stands beside me like a rock when needed.

During my initial days when I visited  Vijapur, Umarbhai and Ahmadbhai would always come to see me off at the local bus station. They would never fail to roll couple of 100 rupees notes every time I said my goodbyes. If I refused the invariable reply would be, ‘how can a daughter return empty handed from her maternal home!!’

Mittal Patel with Umarbhai Dafer

Umarbhai never fails to shower respect and affection. The ups and downs of he has experienced through his life can teach us major life lessons. That is why I have begun writing a book on it.

I was in Vijapur recently and as usual our discussions were touching and profound.

I feel blessed to have support of elders like Umarbhai!!

ગુજરાતીમાં રૂપાંતર

'તમે કીધુ કે ઉમરભાઈ વસાહતમાં રહેવું પડશે તે વીસ હજારની ચોકી મુકીને વસાહતમાં બેસી ગ્યો. ને આડાઅવળા રસ્તાય મેલી દીધા બેન.'

વિજાપુરમાં રહેતા ઉમરભાઈ ડફેર મારા પિતાની ઉંમરના અને અધિકારભાવ પણ એક પિતા રાખે એવો જ રાખે.

મારી સંસ્થાને બેન તમેય અમારા. કોઈ મારી વિરુદ્ધ કશું બોલે તો જરાય સાંખી ના લે.

'પહેલા કેવો હતો હું તમે લાકડી પકડીને બેહાડી દીધો...' આવા ઉમરભાઈ મારુ ખુબ માન રાખે.

કામ શરૃ કર્યાના દિવસોમાં વિજાપુર જવું તો ઉમરભાઈ ને અહેમદભાઈ બેય બસ સ્ટેશને મુકવા આવે ને વસાહતમાઁથી નીકળુ એટલે હાથમાં સો - બસો રૃપિયા આપે. ના પાડુ તો કહે દીકરી પિયરથી એમનમ થોડી જાય.

ખુબ ચાહત રાખે અને જરૃર પડે મારી પડખે દિવાલની જેમ ઊભા રહે... એમની જિંદગીના ચડાવ ઉતાર જબરા છે કથા લખી રહી છુ એમની ઉપર..

હમણાં વિજાપુર જવાનું થયું તે વખતે જુની વાતો યાદ કરી થોડો કાળી ચૌદસનો કકળાટ પણ કાઢ્યો એ વેળાની તસવીર... 

ઉમરભાઈ જેવા પ્રિયજન મારી સાથે છે અેનો આનંદ છે..

Adhgam's Vala Ba shows Awareness about Water Conservation

Mittal Patel talking to Vala Ba at Adhgam

Vala Ba is a very sharp and smart farmer from the village of Adhgam in Kankrej block. He worked tirelessly along with the Sarpanch and the leaders of his village to ensure that the lake of his village was deepened as a part of our drive mitigate the crippling water situation in drought prone and arid Banaskantha. Eventually the lake did get excavated through the support of Gems and Jewellery National Relief Foundation. However, Gujarat has experienced weak monsoon this year resulting into deficient water in its traditional water bodies. The government did supply water through the Narmada Project eventually brimming up this lake.

The ground water levels in the region have gone to a low of 800 to 1000 feet. In absence of any alternate irrigation facilities the farmers have been pumping out the water to meet all their irrigation needs. Now, with the water in the lake they do not require to pump out the groundwater.

Motisar Talav filled with water in Adhgam

Vala Ba knew that if water reached the lake he would be able to recharge his failed bore-well and that is what he did. Using a 5 HP pump she injected water into the dried bore-well and recharged it. He is now able to draw water from 500 feet. If all the farmers in the region portrayed this wisdom we might be able to get respite from this worsening water situation. Our very wise Vala Ba exhibited this foresight and acted upon it.

Our respected Rashminbhai who has been the reason we plunged into Water Management always tells us, “If we can succeed in diverting  the flood waters into the ground, the ground water tables would rise up drastically!! All we need to do is plan better.”

Mittal Patel and Naranbhai with Vala Ba at Adhgam

Had the lake of Adhgam village filled up with rain water, we would have rejoiced even more. The Narmada waters will help the farmers and also succeed in recharging the ground water levels.

We are grateful to Gem and Jewellery foundation and Rashminbhai for their guidance and support. If not for their support such tasks would have been challenging to achieve.

The video is about the ongoing excavation works and the delight people experienced after the lake brimmed up.

And a picture with our dear Vala Ba!!

ગુજરાતી અનુવાદ

વાલા બા બહુ હોંશિયાર ખેડુત. કાંકરેજ તાલુકાના અધગામમાં એ રહે. પોતાના ગામનું તળાવ ઊંડુ થાય એમાં સરપંચ ને ગામના અન્ય સાથે એ ખુબ મથે. એમના ગામનું તળાવ જેમ એન્ડ જવેલરી નેશનલ રીલીફ ફાઉન્ડેશનની મદદથી અમે ખોદાવ્યું. પણ વરસાદ પડ્યો જ નહીં. 

જો કે સરકારે આ ગામનું તળાવ નર્મદાની પાઈપથી ભરાવ્યું. ને અમને તળાવ ઊંડા કર્યાનું લેખે લાગ્યા જેવું લાગ્યું.

ગામમાં બોરવેલ ઘણા ને ખેડુતો ભુગર્ભમાંથી પાણી ઉલેચી ખેતી કરે. એટલે પાણીના તળ 800 થી 1000 ફૂટ ઊંડા પહોંચ્યા. પણ તળાવ ભરાવવાનું જ્યારથી શરૃ થયું ત્યારથી ભુગર્ભમાંથી પાણી ઉલેચાવાનું પ્રમાણ ઘટ્યું.

વાલાબાએ તળાવમાં પાંચ હોર્સ પાવરની એક મોટર મુકીને પોતાના ફેઈલ ગયેલા બોરવેલના કાણામાં પાણી ઉતારવાનું કર્યું. છેલ્લા ઘણા વખતથી થતી આ પ્રક્રિયાના લીધે તેમને 500 ફુટે પાણી મળવાનું શરૃ થયું.

આ થઈ વાત વોટર રીચાર્જની. દરેક ખેડુત આવી સમજણ રાખે તો કેટલું મોટું કામ થાય એટલે જ વાલાબા માટે વિશેષ માન થયું.

આદરણીય રશ્મીનભાઈ જેમણે અમને પાણીના કામો કરવા પ્રેર્યા એ હંમેશાં કહે ક્યાંય પણ પુર આવે અને પુરનું બધુ જ પાણી જમીનમાં ઉતારવામાં આવે તો પાણીના તળ કેટલા ઊંચા આવી જાય.. આ માટે બસ સુદ્રઢ આયોજનની જરૃર છે.

ખેર અધગામનું તળાવ નર્મદાના પાણીની ભરાયું. જોઈને રાજી થયા. છીછરુ તળાવ અમે ખોદાવ્યું એટલે તળાવમાં પાણી વધુ વખત ટકશે ને ખેડુતોને ફાયદો પણ થશે. સાથે પાણી જમીનમાં ઉતરવાનું પણ ખરુ.

આભાર જેમ એન્ડ જેવલરી નેશનલ રીલીફ ફાઉન્ડેશન, આદરણીય રશ્મીનભાઈનો... આપની મદદ અને માર્ગદર્શન ના મળ્યું હોત તો આ કામો થવા મુશ્કેલ હતા. 

તળાવ ખોદકામ વખતે ને તળાવ ભરાયા પછી ગામલોકોએ કરેલી વાતો વિડીયોમાં મુકી છે ગમશે એ આશાએ મુકુ છું,

સાથે ખુબ સુંદર સમજણવાળા વાલા બા સાથેનો ફોટો પણ...

Hope for a Single Window System for the Marginalized

Can’t we have a single window system to attend the numerous tasks of the marginalized communities.…

Mittal Patel talking to the people of the nomadic community

Nine years is not a small period, there are families who have been waiting for the past nine years for their applications to see the light of the day!!! Each day begins with a hope that today might be the day they receive the good news of their  application being sanctioned!!

How can we think of re-birth when this life has been  all about the unaccomplished wishes. They talk about detachment honestly, there is nothing for us here to be attached too. You wouldn’t be clinging to these shanties or these torn durries.  Will you ?? When death finally comes we would feel relieved to be free from this life of deprivation. They say all the unfulfilled desires will be carried forward. We fear that what if we get the same fate in our next birth, what if we still had to wait for decades to acquire a ration card or  house in our other life. And our eyes will continue to dream of the day when we will actually hold our ration card or will not? To tell you the truth, we  dread such  after-life…..

It is not so difficult to issue ration card or sanction a small plot of land. If the lawmakers have the will to serve the poor this is the easiest task to implement.  What is difficult though, is to stop playing games, they need to stop sending us from table to another table. We are tired of these constant rounds to the offices of Mamlatdar, Deputy Collector, Collector, Sachivalay…..

We do not have anything to clean or tidy up but you  have this practice  of cleaning your homes and offices before Diwali, right? This Diwali why not choose to clean the dust that has gathered over our applications and files and give us a brighter Diwali. Bring that light in our life this festival is associated with.

Personally, I too get tired these days with the never ending wait for sanctions and approvals. While for this utterly honest and humble communities such wait is proving to be exhausting. Isn’t there a single person in the system who really cares for the poor?

Optimism... and hope...

Gujarati Translation

સીંગલ વિન્ડો સીસ્ટમ તકવંચિતોના સાવ સામાન્ય કહી શકાય તેવા કામો માટે ના થઈ શકે?

સાવ સાવ સામાન્ય કહી શકાય તેવી બાબતોમાં નવ વર્ષ લાગી જાય... નવ વર્ષ એ કાંઈ નાનો સમય ગાળો છે?

'આંખો આજ મળશે કાલ મળશે એવા સ્વપ્ન જોતા જોતા જ બંધ થઈ જાય.

લોકો પુનઃજન્મની વાત કરે. અમારો જીવ તો ના પુરા થયેલા સમણાંઓમાં જ રહ્યો. લોકો કહે દુનિયામાંથી જતી વખતે ઈશ્વરનું સ્મરણ કરો. આ માયામાંથી મુ્કત થઈને જાવ. ભગવાનમાં જીવ પરોવો. હું કહુ કે, માયા ક્યાં આપી જ છે તે એમાં જીવ રહી જાય. બે ચાર ગાભાના ગોદડા ને ઠીબામાં શું જીવ રહી જાય.. આમ તો છૂટ્યાનો હાશકારો થાય પણ પછી આગળ પણ આજ માયા મળશે અને ઘર કે રેશનકાર્ડની રાહમાં ફરી આવતા જન્મેય ક્યાંક આંખ મીંચાશે તો? સાચુ કહુ તો બીક લાગે છે આ ભવભવના ફેરાઓથી...

કશીએ ખેવના અધુરી મુકીને નથી જવું... રહેવા ટુકડો જમીન ને રેશનકાર્ડ ને એવું જ કાંઈક બીજુ મળે એની મનેચ્છા સેવી... આ બધુ આપવું બહુ અઘરુ નથી. અમારા જેવા ગરીબોને મદદ કરવાની ચાહના હોય તો બધુયે થાય...

પણ એ માટે ફાઈલ ફાઈલ રમવાનું બંધ કરવું પડે... બાકી તો મામલતદાર થી લઈને પ્રાંત કલેક્ટર થી લઈને કલેક્ટર થી લઈને સચિવાલયના ધક્કા...હવે થાક્યા ભ'ઈ સાબ. 

દિવાળીમાં ઘરમાં પડેલો કચરો તમે બધા સાફ કરો છો ને? તમે એટલા માટે લખ્યું કારણ અમારી પાસે તો સાફ સફાઈ કરવાનું રાચરચીલું હોતતો જોઈતું તુ શું. ખેર આ દિવાળીની સફાઈની જેમ કચેરીમાં પડેલી ફાઈલો પરની ધૂળ હટાવવાનું ને એની સફાઈ સાચા અર્થમાં થાય તો અમારીએ દિવાળીએ સુધરી જાય... '

વ્યક્તિગત રીતે હુંય થાકુ છું તો અમારા આ સાવ સીધા સાદા માણસો માટે તો આ માયાજાળ હંફાવનારી સાબિત થઈ રહી છે. સીસ્ટમમાં એવો કોઈ માણસ ના હોઈ શકે જે આવા લોકો માટે ખરી નિસ્બત દાખવે...

આશાવાદ.... આશાવાદ... આશાવાદ.... 

"It's okay if we don't get house, please give house to these birds..."

Mittal Patel with Valaba and Okhima

“We have endured this way of living for ages, we can manage to  survive even underneath a tarpaulin but do something for these poor fellows!!! To us they are more than our children, we get up in the middle of night to check if they are all ok. It is our responsibility to take care of them!!”

Who do you think they are talking about??

Valabapa and Okhima Parkara Koli of Benap village are talking about the pigeons they have sheltered. This aging couple live under extremely poor conditions, earning their living as daily wagers. Few years back they bought home a pair of pigeons from Deesa, nurtured them, cared for them more than their own life. The love and protection they showered over the two gradually attracted pigeons from around the area. The couple welcomed them all with open heart. Today they are caretakers of around 2000 pigeons.

The couple are finding it difficult to sustain their family as well as this whooping number of  birds they provide shelter to.

Pigeons at their home made by Valaba

“A parent will never abandon her/his children, how can we even think of disowning this flock. They are  children to us,” expressed Okhima.

The flock of Bapa and Ma is often attacked by other birds and animals of prey. The Shikra/hawk hovering around find it easy to prey upon such a huge flock. “Once we bought plastic net to wrap around the birds’ shelter but after it broke we haven’t been able to buy it again!”

On one occasion Valabapa’s son-in-law had come to attend a function along with his pet dog and the dog killed two pigeons. Valabapa felt so hurt that with folded hands requested his son-in-law to take his dog and leave. Such is his compassion towards his pigeons.

Mittal Patel with Pigeon at Valaba's place

Had they been blessed with enough resources,  Valabapa would have built a house for  his pets. The family survives on bare minimum in such circumstances it is a challenge to meet the needs of this ever growing avian family. Yet with the limited means the family has built this simple looking house for the birds. However,  what they need is a chabutra traditional raised platform like structure for birds.  

We are grateful to Mumbai’s  Maharshibhai who is an avid bird and wild-life enthusiast for contributing towards the construction of the chabutro. It is because of friends and our extended family  like you that we can even imagine of providing protection to not just the humans but to such fauna as well.

Our respects to Valabapa for his unmatched compassion towards these birds.

ગુજરાતીમાં રૂપાંતર 

'અમાર તો મેણીયું હશે તોય ચાલશે પણ તમે આમનું કાંક કરો..

સોકરાં કરતાય વધુ હાસવીએ સે. અન હાસવવા જ પડન. રાતના ઊઠી ઊઠી ન બધા બરાબર સે ક નઈ એ જોવું સુ.'

આટલું વાંચીને આ કોની વાત થઈ રહી છે તેવું લાગે ને? 

વાત છે પારેવાની- કબૂતરની અને કબુતર સાચવનાર બેણપગામના વાલાબાપા અને ઓખીમા પારકરા કોળીની.

સાવ સામાન્ય સ્થિતિમાં રહેતો આ પરિવાર મજુરી કરીને પોતાનું ગુજરાન ચલાવે. થોડા વર્ષો પહેલાં ડીસા ગયેલા ને ત્યાંથી બે કબુતરા લઈ આવેલા ને એ બે ને જીવની જેમ સાચવ્યા ને એમાંથી આસપાસના બીજા બધાય એમની પાસે આવતા થયા. આમ કુલ બે હજાર કરતાય વધુ કબુતરોના એ આશ્રયદાતા બની ગયા. 

પોતાનો સંસાર ને પારેવાનો આ સંસાર ગરીબ પરિવારને નભાવવો અઘરો પડે છે 

'પણ આપણા સોકરાંને ઘરથી થોડા કાઢી મુકાય ઈમ પારેવાય સોકરાં જેવા જ સે તો એમને કેમ કાઢી મુકાય?' એવું ઓખીમાએ કહ્યું.

બાજ પક્ષી આવે ને કબૂતરને પગમાં દબાવીને લઈ જાય. જોઈને બેયનો જીવ કપાઈ ગયો. એટલે કબૂતર બચાવ માટે પ્લાસ્ટીકની જાળી લઈ આવ્યા. પણ આર્થિક હાલત કથળેલી એટલે જાળી એક ફેરા લાવ્યા તૂટ્યા પછી નવી નથી લાવી શક્યા. 

વાલાબાપાના ઘરે પ્રસંગ હતો ને એમના જમાઈ એમનો પાળેલો કૂતરો લઈને વાલાબાપાના ઘરે આવ્યા. 

કૂતરાએ બે કબૂતરને મારી નાખ્યા. વાલાબાપાનો જીવ દુભાવો. જમાઈને બે હાથ જોડીને કૂતરા સાથે પ્રસંગ છોડી ઘેર જવા કહી દીધુ. આવો અદભુત પ્રેમ વાલાબાપાનું આખુ કુટુંબ કબુતકો ને કરે.

પૈસા હોય એ તો બધુયે કરી શકે પણ પૈસા ના હોય. પોતે શેર લાવી ને ખાતા હોય આવામાં જીવદયા કરવી એના માટે તો જીગર ને ખુબ મોટુ મન જોઈએ..

કબૂતર હાલ જ્યાં રહે છે તે જગ્યા નાની છે. મહેનત કરીને પરિવારે કબુતર માટે હાલ દેખાય છે એ ઘર બનાવ્યું પણ જરૃરિયાત મોટી ને કબુતરોને સુરક્ષીત રાખી શકાય તેવા ચબુતરાની છે.

આમ તો મુંબઈના પશુપક્ષી પ્રેમી મહર્ષીભાઈ સાથે આ બાબતે વાત કરી તો એમણે કહ્યું આપણે ચબુચરો બનાવવામાં મદદ કરીશું. આભાર મહર્ષીભાઈ..

વાલાબાપાના પારેવા પ્રેમને પ્રણામ.. અને તમારા જેવા માણસોના કારણે જ આ ધરતી પર માણસ ઉપરાંત અન્ય જીવો જીવી રહ્યા છે નહીં તો માણસનું ચાલે તો.........

Water Management work to begin soon in Benap Village of Suigam Block

Mittal Patel, VSSM team and Sarpanch observing the lake at Benap

Benap is the farthest village of Suigam, Gujarat’s farthest block. Situated in Banaskantha region this is an arid drought prone region. Thanks to our decades of official planning and implementation of various government programs this and many other villages in the region have remained fairly untouched by development. The people here are very honest and simple.

Pragjibhai Rajput, the Sarpanch of Benap is a caring and compassionate human being. Seldom do we come across leaders who consider all villagers as equal and work for their betterment. The poor and marginalised hold a special place in Pragjibhai’s heart.

Mittal Patel addressing a meeting at Benap village

Benap sits right next to the Rann of Kutch, part of the great White Rann which has gained popularity in recent times. If we had to erase  all the touristy awe towards this landscape, life for the locals here is extremely tough. Benap’s arid landscape means it is a water starved region. Rainfed agriculture is the primary source of livelihood. The village has almost 8 lakes that remain empty for most part of the year. If the lakes were to be brimming with water life can turn out to be a boon for the villagers here. Since Benap is just adjacent to the Rann it has one advantage, the rain water flows through here to the Rann. The Rann is full of water during the monsoons until Diwali after which it begins to dry up. Because of its location the lakes of Benap have the potential to beam with water.

Lake at Benap Village

A minor canal of Narmada project does pass from near the village but the canal itself remains empty. 2018 has been a rain deficit year for Gujarat and the drought prone regions of North Gujarat have remained devoid of rains this year. The shallow lakes of Benap are spread across many hectors, if we deepen these lakes with proper planning and implementation we can succeed in catching the rain water and recharge the ground water too.

The condition of Benap is extremely distressful, the single rain-fed crop  they depended on too is not feasible this year. It has become a challenge for the daily wage earners to find labour. In the given condition it is imperative that we begin relief work as soon as possible in this village. We have decided to get the villagers involved with the excavation works at one of the 8 lakes. This will ensure work and daily wage for the participating labourers. The other lake will be deepened using the JCB.

This lake to be dug at Benap

The water conservation efforts have financial support of Mumbai based Nanditabahen Parekh, Bhanubahen and other well-wishers of VSSM. This extremely deprived region requires lot of concentrated efforts for its development. VSSM is committed to support as much as it can but it would be apt if people from these regions who have went on to settle and flourish elsewhere contribute for the much needed development of their native villages, the homeland.

ગુજરાતીમાં રૂપાંતર

સૂઈગામ તાલુકાનું છેવાડાનું ગામ બેણપ.

સાવ સીધા સાદા માણસો ગામમાં રહે. સરપંચ પ્રાગજીભાઈ રાજપૂત તો ખુબ ભલા. ગામના તમામ માટે ખુબ લાગણી. પણ વંચિતો માટે જરા વિશેષ પ્રેમ.

બેણપ રણકાંઠાનું છેવાડાનું ગામ. ચોમાસું ખેતી ત્યાં થાય. ગામમાં તળાવોની સંખ્યા આઠેક જેટલી. જો તળાવ ભરાય તો ગામ આખુ ખેતી કરી શકે.પણ આ વિસ્તારમાં વરસાદ ખુબ ઓછો પડે. પણ ઉપરવાસમાં વરસાદ પડે એનું પાણી બેણપમાં થઈને રણને મળે એટલે તળાવો ભરાવવાની શક્યતાઓ ખરી.

આમ તો નર્મદાની માઈનોર કેનાલ ગામની નજીકથી પસાર થાય પણ તેમાં ખાસ પાણી છોડવામાં આવતું નથી. આમ પણ આ વખતે ગુજરાતમાં પાણીની અછત છે. પણ જો વ્યવસ્થિત આયોજન થાય તો બેણપનું તળાવ કેટલાય હેક્ટરમાં ફેલાયેલું છે અેને ભરી શકાય. વળી તળાવ ઊંડુ હોય તો ચોમાસા દરમ્યાન ગામમાં આવતા પાણીનો સંગ્રહ પણ સારો થાય. પણ ગામના તળાવો છીછરા છે.

વર્ષ 2018નું ચોમાસુ આ વિસ્તારમાં બેઠુ જ નહીં. વરસાદ ના થતા આખા વિસ્તારની હાલત કથળી. ખેતી પણ થવાની નહીં. આવામાં મજુરી તો ક્યાંથી મળે.

સમગ્ર સ્થિતિ જોયા પછી આ વિસ્તારમાં રાહતના કામો શરૃ કરવાનો વિચાર આવ્યો.

ગામનું એક તળાવ લોકો હાથમજુરી કરીને ખોદાવે તેવું આયોજન કરવાનું કર્યું. જેથી લોકોને કામ મળે ને બીજુ ખુબ તળાવ જેસીબીથી ખોદીશું. જેથી વરસાદી પાણીનો સંગ્રહ થઈ શકે. કાર્યકર નારણ અને ભગવાનની દેખરેખમાં આ કામો કરીશું.

મુંબઈમાં રહેતા નંદીતાબહેન પારેખ, ભાનુબહેન ને અન્ય સ્વજનો આ કામમાં સહયોગ કરશે પણ આ વિસ્તારના ગામોની હાલત અત્યંત ખરાબ છે. ખુબ પછાત એવા આ વિસ્તાર માટે ખુબ કામ કરવાની જરૃર છે. 

VSSM તો સહયોગ કરશે પણ આ વિસ્તારના લોકો જેઓ ગામ છોડીને કામ ધંધા અર્થે બહાર રહે છે તેઓ મદદ કરે તો પણ ઘણું મોટુ કામ થાય.

બેણપ ગામના લોકો સાથે થયેલી બેઠક ને તળાવો ફોટોમાં જોઈ શકાય છે.

Remembering Maharaja Bhagwatsinhji of Gondal and his generosity

Mittal Patel with  Chhayaben and family of Hamirbhai

Ben, Kanubhai (VSSM fieldworker) has helped us acquire the ration cards, election cards, bank account and more now all we need is piece of land to build  a roof on our head. Once I have a pucca house, there is nothing more that I want in life,” shared  Gondal’s Hamirbhai Vansfoda during a recent visit.  

Wishing for basic food, clothing and housing isn’t too much to expect, for the poor and marginalised owning a one room pucca house is dream of a lifetime. 

Talking about attainment of fundamental rights in the town of Gondal in ironic because this was one of the most progressive state of the past. The  erstwhile king of Gondal, Maharaja Bhagwatsinhji had made education compulsory in those days. 

Dunga of Hamirbhai 

Gondal was the only state  to have compulsory education for girls in all villages. It was one of the foremost states to join independent India with a humongous amount of wealth. The much travelled and wise Bhagwatsinhji had successfully worked for social development of his kingdom.

I have tremendous respect for the vision of Maharaja Bhagwatsinhji. I am sure the poor wouldn’t be reeling under such apathy had he been the current reigning ruler.

“The locals don’t even care for us Ben!! This time when you come we want to welcome you with drums and trumpets. We want them to know here is someone who cares for us!! Personally, I am not in favour of such pomp and show but we need to understand why Hamirbhai wants to show off our presence. Why does Hamirbhai feel such strong connection with someone based and living in Ahmedabad, why doesn’t he share the similar feeling for people of Gondal or Rajkot. I don’t think I need to answer that question!!!

Mittal Patel at Hamirbhai's house

It is very human to wish to settle down for good at the place they have been living for decades!!

Offering me their tradition neckpiece they fed me my favourite prickly gourd/kankoda shaak with bajra rotla…..

ગુજરાતી રૂપાંતર

'બેન હવે ઘર માટે જમીન મલી જાય તો હંધુય આવી ગ્યું. આ રેશનકાર્ડ, મતદારકાર્ડ, બેંકમાં ખાતા એ બધુ તો કનુભાઈએ (VSSM ના કાર્યકર) કરી દીધું.' ગોંડલમાં રહેતા હમીરભાઈ વાંસફોડાએ એમની લાગણી અમારી સામે મુકી.

માથુ ઘાલવા પોતાની જગ્યા મળવી એનાથી મોટુ સુખ ગરીબ માટે શું હોઈ શકે. ખેર હમીરભાઈને કહ્યું, 'હમીરભાઈ આજે જો ગોંડલ સ્ટેટ અકબંધ હોત રાજા ભગવતસિંહજી આજે જીવતા હોત ને તમે એમની પ્રજા હોત તો કદાચ તમારે આમ છાપરાંમાં ના રહેવું પડત. એ ગરીબોની સામે નક્કી જુઅત ને તમારી આમ પોતાની માલીકીની જમીનમાં રહેવાની ઈચ્છા જરૃર પૂરી થાત...'

Mittal Patel having food at Hamirbhai's home

ગોંડલના રાજા પ્રત્યે મને જુદો આદરભાવ છે. આઝાદ ભારતમાં રજવાડાઓનું વીલીનીકરણ થઈ રહ્યું હતું ત્યારે ગોંડલ સ્ટેટ પહેલું હતું જે ઢગલો પૈસા સાથે અખંડ ભારતમાં જોડાયું હતું. પ્રજાની નાની નાની બાબતોની ચિંતા રાજાજી કરતા.

વિદેશમાં જઈને પોતાના રાજ્યના વિકાસ માટે શું કરવું જોઈએ તે જોયું ને ગોંડલમાં તેમણે એ બધુ અમલી કરવા કોશીશ કરી. ફરજિયાત શિક્ષણની વાત આજે થાય છે જ્યારે ગોંડલમાં ફરજિયાત કન્યા કેળવણી તેમણે એ વખતે દાખલ કરેલી.

'સ્થાનીક લોકો અમને ગણતા જ નથી બેન તે આલી ફેરા તમે આવો તો મંડપ બાંધવા સે ને ઢોલ શરણાઈ વગડાવવી સે બધાન ખબર પાડવી સે કે અમાર ગરીબોના સારપે આવવાવાળાય કોક સે...'

વ્યક્તિગત રીતે મંડપ, ઢોલ,શરણાઈ ગમતા નથી. પણ હમીરભાઈને દુનિયાને બતાવવું કેમ છે તે આપણે સૌએ સમજવાની જરૃર છે..

છેક અમદાવાદમાં બેઠેલા અમે એને પોતાના લાગીએ તો ગોંડલવાળા, રાજકોટવાળા હમીરભાઈના પોતાના ના બની શકે? પ્રશ્નનો જવાબ તમે જ તમારી જાતને આપો...

બાકી ખુબ પ્રેમથી મને ભાવતું કંકોડાનું શાક રોટલા એમણે જમાડ્યા. બેન આ અમારો અસલ દાગીનો એમ કહીને મને ગળામાં હાર પણ પહેરાવ્યો. 

જ્યાં રહે છે એ જોતા પાકા ઘરની ઝંખના સેવાય એતો યોગ્ય જ છે ને....

Thank you Niyatiben Bhatt for giving justice to Raval Girl

Mittal Patel with the Complainants

The incidence of a 16 year old woman being gang raped and murdered had spread a sense of shock and grief. As if the trauma of such inhumane and grave act wasn’t enough, the delay in arrest of the accused was even more painful for the family and community members. The accused were sent behind the bars only after the matter was taken before the ACP.

“Ben, please ensure that my daughter gets justice,” requested father of the child after the news that the accused was released on bail reached us. How could we tolerate such a decision by the court!?

The accused had applied for bail in the High Court and contesting a case here requires lot of money which the poor family who was subjected to such heinous crime had none.

Niyati Bhatt the lawyer

Niyatiben Bhatt is a very dear friend and well-wisher of VSSM. “Let me know if I can be of any help to VSSM,” she always tells us. She has been helping us in some previous cases pertaining to nomadic communities. Hence, we requested for some more help from her especially for this case. As soon as she heard the facts about it she immediately intervened and a case was filed.

After listening to Niyatiben’s arguments, the High Court revoked the decision to grant bail to the accused.

The development has sent a wave of relief and cheer amongst  the family member’s  and individuals striving to ensure the family receives justice. Jyotsnaben has been fighting the case in lower court and trying hard to get  tough punishment for the accused. Niyatiben's efforts had provided her the much needed support. VSSM will always remain grateful  Jyotsnaben for her selfless support.  We are also grateful to Lalitbhai who has been pillar of strength to this family.

Niyati Bhatt with the complainants

The Raval family who has been fighting for justice is up against the influential and   powerful in the village hence this development of cancellation of bail  is seen as victory, however small it may seem!! The father is prepared to fight it out and make sure his daughter receives justice.

We are hopeful that the court  will do justice to our dear daughter. There are people whom she has never know or never met who are fighting to ensure the culprits receive the toughest punishment.

Niyatiben, we will always remain grateful to you for your selfless support and intervention.

The soul of the deceased girl will be contented to know that the people who don't know her helped her get the justice. 

In the picture: Jyotsnaben, Lalitbhai, some leaders from Raval community and Niyatiben, all of whom had directly reached our office from the High Court. 

ગુજરાતીમાં રૂપાંતર

16 વર્ષની વહાલી દીકરી પર સામૂહીક બળાત્કાર થાય ને બળાત્કાર કરનાર નરાધમો બળાત્કાર કર્યા પછી દીકરીને મારી નાખે... આ ઘટના સાંભળીને અરેરાટી થઈ ગયેલી. 

બળાત્કારીઓની ઘરપકડમાં ઢીલ થઈ રહી હતી. એસપીનું ધ્યાન દોર્યા પછી એ જેલમાં ધકેલાયા.

વિકૃત મગજવાળા બળાત્કારીઓને કોર્ટ જામીન આપે એ કેમ સાંખી લેવાય. 

'બેન મારી દીકરીને ન્યાય મળે એમ કરો..' એવું દીકરીના પિતાએ વિનંતી સાથે કહ્યું. 

આરોપીઓએ હાઈકોર્ટમાં જામીન માટે અરજી કરેલી. હાઈકોર્ટમાં લડવા ઢગલો રૃપિયા જોઈએ એ આ ગરીબ પરિવાર પાસે ક્યાં હતા?

નિયતી ભટ્ટ - અમારા મિત્ર જેઓ હાઈકોર્ટમાં પ્રેકટીસ કરે. તેઓ હંમેશાં હું કાંઈ મદદ કરી શકુ તો કહેજો એમ કહે. એટલે આ કેસમાં મદદ કરવા એમને વિનંતી કરી. અગાઉના વિચરતી જાતિના એક કેસમાં પણ તેઓ મદદ કરી રહ્યા છે. આ કેસની વાત સાંભળતા તેમણે મદદ માટે તુરત જ તૈયારી દર્શાવી ને કેસ ફાઈલ પણ થયો.

નિયતીબહેનની દલીલ સાંભળી આરોપીના જામીન હાઈકોર્ટે રદ કર્યા.

દીકરીના પિતા ખુબ રાજી. સાથે નીચલી કોર્ટમાં કેસ ચાલે તે માટે લડતા 

જ્યોત્સના બેન પણ રાજી. જ્યોત્સના બહેન તો આરોપીને કડક સજા થાય તે માટે નીચલી કોર્ટમાં મહેનત કરી જ રહ્યા છે. આમાં નિયતીબેનનું પીઠબળ ભળ્યું. લડાકુ જ્યોત્સનાની નિસ્વાર્થ મદદ માટે આભાર..

તકલીફમાં આવેલા પરિવાર સાથે ઉભા રહેલા લલિતભાઈ નો પણ આભાર

જામીન કેન્સલ થવાની ઘટના રાવળ સમાજના સાવ ગરીબ માણસ માટે નાની સુની નહોતી. ગામમાં તેઓ જેમની સામે પડ્યા છે એ માણસો ઘણા વગદાર છે.. પણ દીકરીના પિતાને પોતાની દીકરીને ન્યાય અપાવવો છે. હજુ કેસ ચાલવાનું થશે પણ જામીન નિયતીબહેનના લીધે નામંજુર થયા એ વાતથી જ તેઓ ઘણા રાજી થયા.

કોર્ટ દિવંગત દીકરીને ન્યાય આપશે તેવી આશા રાખીએ ને નિયતીબહેન જેઓ નિસ્વાર્થ અમારા કામમાં સહયોગ કરે છે. તેમની આ લાગણીને હૃદયપૂર્વકના પ્રણામ...

દિવંગત દીકરીનો આત્મા એના માટે એને ક્યારેય ના ઓળખતા, ના મળેલા લોકો લડી રહ્યા છે તે જાણીને રાજી થશે...