Mittal Patel with Teji Maa at her shanty |
Recently, I happen to meet Teji Maa in Radhanpur’s Lotiya village
“Maa, I hope the ration kits reach you on time??”
“Oh yes!! I have enough ration now. But ever since I have the dal-rice in my house, it has been difficult to sleep.”
I was surprised at this co-relation. Once we have food in the house, we are usually relieved but this was a reverse statement of Teji Maa losing sleep because of the food she has in the house now.
“Why have you lost your sleep?” I asked with intrigue.
“These rats!! They pay me a daily visit in the calm of night. Now they too have food to bite. All the groceries – the dal and rice you give is stored in plastic bags, the rats love to bite into it all. That sound of kat-kat, kat-kat keeps me awake. I have to get up and keep moving the bags, but rats are very good at finding it all. The moment I lie down they are back and begin biting kat-kat…!!”
This did make me laugh!! “So tell me what should we do to free you from this problem?”
“Bring me some containers that the rats cannot bite into, it will help me sleep well!!”
“We sure will bring you containers, Maa!! Anything else that is bothering you, do let us know!!”
“Nothing else, what more can I ask for. You all are taking such good care of me. I was helpless as I could not work to buy daily meals. Now I do not need to stretch my arms for food!!”
Later, Teji Maa took me to see her shanty. One look at the place and I remembered my previous question if she has any other issues!!
“You don’t have a house!?”
“How long do I have to live now?”
Teji Maa widowed at a very young age, brothers brought her back to maternal home along with her small daughter. The daughter grew was married off but her economic condition remained weak too. Whenever she comes to meet Teji Maa, she gives her 100-200 rupees.
“Brothers brought me home, provided shelter. They too have families to look after with their weak economic conditions. I cannot expect more from them. They have always helped me, but I had there was this expectation from my side. I now do not have to expect anything from anyone.”
VSSM team remains in search of such destitute elders. Shankarbhai has been taking very good care of Teji Maa. VSSM provides ration kits to such elderly through its Maavjat, an initiative that aims to care for the destitute elderly.
It was getting late, I asked for her permission to leave.
“Don’t forget the containers!” Teji Maa said with a right our parents or family elders would instruct us.
It made me happy.
To age is difficult, that too when one is poor and destitute! It sure is tough.
તેજીમાં ને રાધનપુર પાસેના લોટિયાગામમાં મળવા જવાનું થયું.
મે પુછ્યું 'મા, રાશન સમયસર મળી જાય છે ને?'
'હોવ રાશન તો મલી જાય. પણ બળ્યું તમે આ ચોખા ન દાળ ન એ બધુ આલ્યુ તાણથી આખી રાત ઊંઘી હકતી નહીં'
સાંભળીને નવાઈ લાગી. અનાજ ઘરમાં ભર્યું હોય તો કોઈની ઓશિયાળી વેઠવાની ન થાય એની જગ્યાએ તેજી માની ઊંઘ કેમ હરામ થઈ ગઈ છે?
'કેમ ઊંધ નથી થતી?'
'બળ્યુ આ ઉંદેડા? તમે ચોખા ન બધુ આલ્યુ એ બધુ કોથળીઓમોં ભર્યું હ્. આખી રાત ઉંદેળા એ કોથળીઓ કટકટ કર્યા કર. અવાજ આવ એટલ ઊભી થઈન કોથળી ઉપાડીન્ બીજે મેલું. પાસી આડી પડુ ક પાસુ કટ કટ... '
સાંભળીને હું હસી.. મે કહ્યું, 'તો આ પળોજળમાંથી મુક્ત કરવા શું કરીએ ક્યો?'
'મન ડબ્બા અલાઈ દો..એટલ મન નિરોત. હખેથી ઊંધી તો હકુ..'
ડબ્બા પહોંચાડી દઈશું માં. એ સિવાય કોઈ તકલીફ..'
'ના બાપલા ના બધી વાતનું સુખ.. આવુ ધ્યોન કુણ રાખ? મજૂરી થતી નતી. ખાવા પીવાની ઘણી ઓશિયાળી હતી પણ હવ્ કોઈ હોમે હાથ લોબો નહીં કરવો પડતો'
એ પછી તેજીમાં એમનું છાપરુ જોવા લઈ ગયા.. છાપરુ જોઈને તેજી માને પુછેલો બીજી કોઈ તકલીફવાળો પ્રશ્ન યાદ આવ્યો,
એમણે કેમ ન કહ્યું, ઘર નથી! મે પુછ્યું તો કહે,
તેજી મા કહે, 'હવ ચેટલું જીબ્બાનું...'
એષણા મુક્ત... તેજી મા...
નાની ઉંમરે વિધવા થયા. એક દિકરી સાથે પીયરિયા એમને સાસરીમાંથી તેડી લાવ્યા. દીકરી મોટી થઈ એના લગ્ન કરાવ્યા. પણ એય એનું માંડ પુરુ કરે. વારે તહેવારે દીકરી આવે ત્યારે સો બસો તેજી માને આપી જાય..
પીયરિયા માટે તેજીમાં કહે, 'ભઈઓ લઈ આયા, આશરો આપ્યો એ ઘણું. એય ઈમનો વસ્તાર લઈન બેઠા, ઈમનુંય મોડ હેડ તો મારો બોજો.. તોય એ બધા થોડી ઘણી મદદ કરતા. પણ હવ માર કોઈનીયે ઓશિયાળી નઈ..'
આવા વડિલોને શોધવાનું અમારી ટીમ કરે. અમારા કાર્યકર શંકરભાઈ તેજીમાનું સરસ ધ્યાન રાખે..
vssm થકી આવા વડીલોને દર મહિને રાશનકીટ આપવામાં આવે. આ કાર્ય બહુ સાતા આપે..
લોટિયામાં અમને ઘણું મોડુ થ્યું મે કહ્યું, રજા લઉં મા? એમણે કહ્યું, હોવ પણ ડબ્બાનું તમે ભૂલતા નઈ.. આ વાક્ય એકદમ અધિકારભાવથી એમણે કહ્યું.
સાંભળીને રાજીથવાયું..
ઘડપણ... એય પાછુ નોંધારા વ્યક્તિનું..
કપરુ છે...
#MittalPatel #vssm#ntdntcommunity
#humanity #dignityforall #eldercare
#people #PeopleFirst #nomadic
#elderlypeople #RationDistribution
#food #foodsecurity #foodforall