Work begins in Vadia for rainwater harvesting…..

A few  of weeks back we had written about our efforts on sensitising the community of Vadia towards rainwater harvesting.  Our constant well wisher and guide Shri. Rashminbhai Sanghvi from Mumbai  had briefed the families on the same and provided guidance on how to go about it. He had advised them to deepen the already existing ditch the village had in its periphery. This was intended to  accumulate the rain water so as to  recharge the ground water. 

The community of Vadia is on a path of rehabilitation. The families are choosing to stop pushing their daughters in to sex trade, instead they are sending them away for education. So creating other sources of income for these families is very crucial. Agriculture is becoming one of the prime occupations here but availability of water is a big issue. One bore well isn’t enough to meet the demands of a 100 families. Hence it is important these families harvest whatever little rain the region receives. 

Will the families do it was a big question because it was not an individual job but a community effort as the common property was being created. To our surprise the families have began digging a canal to take the rain water to this  large  ditch (as seen in the picture).

On behalf of the organisation am thankful to our donor and well wisher Shri. Rameshbhai Kacholia for providing the financial support for deepening the ditch. The community of Vadia requires our support, once they are up and about they will not need our help and the demonstration of such  sincerity shows that day isn’t very far…..

વાડીયાના પરિવારોએ વરસાદી પાણી સંગ્રહ કરવા કેનાલ ખોદવાનું શરુ કર્યું...

બનાસકાંઠાના વાડિયા માટેની એક ધારણા જનમાનસ ઉપર પડી ગયેલી કે આ ગામના લોકો કોઈ દિવસ મહેનતનું કામ ના કરે. એમને એમની બહેન –દીકરીઓને દેહવ્યાપાર કરાવીને સરળતાથી મળતાં પૈસામાં જ રસ છે. જોકે આ વાત કેટલાક અંશે મોટાભાગના પરિવારો માટે સાચી પણ હતી. ગામના પુરુષોની કામ કરવાની કોઈ માનસિકતા જ નહોતી. પણ હવે આ પરિવારો પોતે આ દોઝખ ભરી જિંદગીમાંથી બહાર આવવા ઈચ્છે છે. ખેતીવાડી તો એમણે શરુ કરી છે. જ્યાં પાણી પહોચે એવી તસુ એ તસુ જમીન એમણે ખેતીલાયક કરી દીધી છે અને એમાં કાળી મજૂરી કરવા માંડી છે.

ગામમાં સિંચાઈ માટે એક બોરવેલ છે જે પુરતો નથી બીજો બોરવેલ કરવો છે. પણ એ પહેલાં જમીનમાં પાણીના તળ નીચે જઈ રહ્યા છે અને બોર બનાવીને પાછું પાણી ખેંચવાનું? જમીનમાં પાણી ઉતાર્યા વગર ખેંચ્યા જ કરીશું તો એક વખત પછી એ પાણી પણ ખૂટવાનું. વળી બોરવેલ ચલાવવાનો ખર્ચ પણ ખરો. આ બધી બાબતો ઉપર મુંબઈના આદરણીય શ્રી રશ્મિનભાઈ સંઘવીએ આ પરિવારો સાથે ખુબ વિગતે વાત કરી અને ઉકેલરૂપે જમીનમાં પાણી ઉતારવાનું, ગામમાં તળાવ તો ના કહી શકાય પણ એક મોટો ખાડો છે એને ઊંડો કરીને ગામનું ચોમાસાનું તમામ પાણી એ ખાડામાં ભરવાનું નક્કી થયું. આ બધું નક્કી તો થયું પણ આ લોકો કામ કરશે કે કેમ એ પ્રશ્ન હતો. કામ વ્યક્તિગત નહિ પણ સહિયારું હતું એટલે. પણ આશ્ચર્ય વચ્ચે એમણે તળાવ (ખાડા)માં પાણી લઇ જવા માટે કેનાલ ખોદવાનું કામ શરુ કરી દીધું છે. જે ફોટોમાં જોઈ શકાય છે. 

સંસ્થાગત રીતે vssmના શુભેચ્છક દાતા શ્રી રમેશભાઈ કચોલીયાએ તળાવ ઊંડુ કરવા માટે આર્થિક મદદ કરવા કહ્યું છે. આ પરિવારોને એક વખત બેઠા કરવાની જરૂર છે અને એ થઇ જશે પછી એમને આપણી જરૂર નહિ રહે.. અને એ દિવસ ઝટ આવશે એ હવે લાગી રહ્યું છે.. 

"Mountain in Labour - Mouse in return"

An advertisement on 19th March 2015 in the local newspaper by the Commission for Other Backward Caste  invited presentation by 12 of the most backward communities from the Socially and Educationally backward communities ( these 12 communities also included  few nomadic and de-notified communities).With context to the said presentations, on 26th March 2015 the community leaders from 9 communities came to VSSM office where detailed community-wise presentations on their prevalent issues  were prepared. Later the leaders left for Gandhinagar where they were to meet the commission members. 

But in Gandhinagar the situation was entirely different to what was expected. “The commission just heard what we said but with little interest, they refused to take any of the written applications the community leaders had prepared.with reference to the  advertisement, thats it,” said Gorakhnath  Vadee, the Vadee community leader. “ They asked us to get them district wise data of our community, because it was  mentioned in the advertisement we inquired about reservation, but we were told its just for educating our kids a little thats all  it was for - no reservation or no talk for other facilities?” he continued 

“ ……this was like Mountain in Labour and mouse in return….” said Umarbhai Dafer.. referring to the fiasco all these hype and hoopla eventually turned into. We were told that everyday numerous leaders come to talk to the commission and all are given same reply.  One of the women leaders from Koli community could not help but who her frustration as she had travelled all the way from Kutchh. 

People are really angry on the  attitude of the Commission. They fail to understand why was such an advertisement given if they weren’t to be heard!! The leaders of nomadic communities had gone with lot of expectations atleast someone could have heard them ……..

In the picture hope filled faces of community leaders when they left for Gandhinagar..

‘ખોદયો ડુંગર અને નીકળ્યો ઉંદર’

અન્ય પછાત વર્ગના પંચ દ્વારા તા.૧૯ માર્ચ ૨૦૧૫ના રોજ અખબારમાં જાહેરાત આપીને સામાજિક અને શૈક્ષણિક રીતે પછાત જાતિઓમાંથી પણ અતિપછાત 12 જાતિઓને તેમના પ્રશ્નો સંદર્ભે પંચમાં રજૂઆત કરવાનું કહેવામાં આવ્યું હતું. (આ અતિપછાત 12 જાતિઓમાં વિચરતી અને વિમુક્તજાતિનો જ સમાવેશ થયેલો છે) જેના સંદર્ભે તા.૨૬-૩-૧૫ રોજ ૧૨માંથી ૯ જાતિના આગેવાનો આજે vssm ઓફીસ આવ્યા અને પોતાની રજૂઆત સંદર્ભે તૈયારી કરી અને પછી ગાંધીનગર જવા રવાના થયા.. પરંતુ, ત્યાં ગયા પછીનો માહોલ જ જુદોજુદો હતો.. વાદી સમુદાયના આગેવાન ગોરખનાથે કહ્યું, ‘જાહેરાતમાં લખ્યા પ્રમાણે અમે સૌ આગેવાનોએ તૈયાર કરેલી લેખિત રજૂઆત તો પંચના અધ્યક્ષે સ્વીકારી જ નહિ.. મૌખીક વાતો સાંભળી પણ એમાં ખાસ રસ ના દાખવ્યો.. અને એમ કહ્યું કે, તમારી જાતિના જિલ્લાવાર ડેટા લઈને આવો.. અને જાહેરાતમાં લખ્યા પ્રમાણે અનામત અંગે પૂછ્યું તો કહ્યું, અનામતની કે અન્ય સુવિધા માટેની વાત જ નથી આતો તમારાં બાળકોને ચાર ચોપડી ભણાવવાની જ વાત છે.. બાકી કંઈ નહિ..’ ઉંમરભાઈ ડફેરે કહ્યું, ‘આ તો ખોદયો ડુંગર અને નીકળ્યો ઉંદર’. કચ્છથી આવેલાં કોળી સમુદાયના એક બહેન ખુબ નિરાશા સાથે બળાપો કાઢતા હતાં જે ફોટોમાં જોઈ શકાય છે. ટૂંકમાં બધા જ આગેવાનો ખુબ નિરાશ થયા. ત્યાં ઉપસ્થિત કેટલાકે તો કહ્યું, ‘રોજ કેટલીયે સંખ્યામાં લોકો રજૂઆત માટે આવે છે પણ બધાને આજ જવાબ મળે છે..’

લોકો ખુબ ગુસ્સે છે..પંચનું આ કેવું વલણ? અને આમ જ કરવાનું હતું તો જાહેરાત આપીને લોકોને ધક્કા ખવડાવવાનો અર્થ શું? વિચરતા પરિવારો કેટલી આશા સાથે ગયાં હતા પણ એમનું કોઈ સાંભળે છે એવો દિલાસો પણ એમને ના થયો.. 

ફોટોમાં જુદી જુદી જાતિના આગેવાનો ખુબ આશાથી ગાંધીનગર જવા રવાના થયા એ વખતે એમનો આશાવાદી ચહેરો જે ગાંધીનગર ગયા પછી નિરાશામાં પલટાયો...

Persistance pays for the families of Trahpar….….

A huge number of families from Saraniyaa community have been staying in Morbi’s Trajpar region. While some of these families are engaged in their traditional occupation of sharpening knives others work as labourers in the factories in the vicinity. Trapper has been their home for many years now. Inspite of living at the same places for a substantial number of years the families had no citizenry documents to prove their existence. VSSM worked towards educating their children and securing their fundament rights of the community .Our persistent  efforts have resulted in we have been successful in acquiring Voter ID cards for 79 individuals and   ration cards for 29 families. 

ત્રાજપરના સરાણીયા પરિવારોને વર્ષોની મહેનત પછી મતદારકાર્ડ અને રેશનકાર્ડ મળ્યા. 

મોરબીના ત્રાજપરમાં સરાણીયા પરિવારો વર્ષોથી રહે. કેટલાંક પરિવારો પરંપરાગત છરી ચપ્પુની ધાર કાઢવાનું કામે કરે તો કેટલાક મોરબીમાં આવેલી ફેક્ટરીમાં છૂટક મજૂરી કરે. પણ મોટાભાગના પરિવારોએ ત્રાજપરને પોતાનું સ્થાઈ ઠેકાણું બનાવ્યું છે. આ પરિવારો વર્ષોથી અહિયાં રહેતાં હોવા છતાં મતદારકાર્ડ, રેશનકાર્ડ જેવા પુરાવા તેમની પાસે નહિ. vssm આ પરિવારના બાળકોને ભણાવવાનું કામ કરે. સાથે સાથે તેમને આ અધિકારો મળે એ માટે પણ પ્રયત્નશીલ.

ખુબ મહેનત પછી આ વસાહતના ૭૯ વ્યક્તિઓને મતદાર કાર્ડ અને ૨૯ પરિવારોને રેશનકાર્ડ મળ્યા છે. જે ફોટોમાં જોઈ શકાય છે. 

The whimsical decisions patterns of authorities…

We write this from our experience of working 24/7 (almost) to bring the most basic amenities in the lives of nomadic communities i.e power, water, sanitation and a small house. Its a 24/7 job because the numerous rounds we make in the numerous offices of concerned authorities for thousands of nomadic families, most of who  survive under worst living conditions. 

Since 2007 we are working persistently  to ensure that the  Dafer families of Vijapur are allotted residential plots, but have not been successful as yet. While plots are refused basic amiantus are approved on land that does not belong to these families  as the government has recently sanctioned sanitation block, power and water at  place where these families are living right now.  On the other hand there are entire settlements where  government has supported construction of houses  but is not sanctioning power connections or sanitation units to these houses. When we approach them to sanction budget for a sanitation block the answer we get is the funds given to construct homes are enough include a sanitation unit in it as-well. So how does one build a toilet where building a decent house is difficult with the given amount (Rs. 45,000 in urban areas and Rs. 70,000 in rural areas). A couple of years later there is a shift in the official mindset which suddenly offers money to build sanitation units like our experience in Dhaniyawada, Tharad and Vadia. Here we were told Rs. 45,000 includes construction of home with a toilet!! One wonders how is that possible but after a couple of years when all the homes in the settlement are built and we approach the authorities again the toilets get built within no time in urban areas while for the settlements in rural areas the reply is "we will see, first build a toilet, bring a picture and we shall give you support of  Rs. 12,000.” So all that was refused initially or for the first time is ultimately sanctioned so why not do it in the first go so that it becomes convenient and time saving for both the families and authorities...

In the makeshift settlements,  amenities like water, power and sanitation that are refused on the basis that the land not owned by the families are sanctioned later when we request too much where as the settlements that are built on land that is allotted to the families are still longing to access power, water and sewage connections. The settlement of Nava Deesa built with the generous donations of Shri. Vallabhbhai Savani is yet to have power connection. The rain water from entire Deesa town floods the settlement during monsoons, of later the situation has worsened because the sewage water of Deesa is also entering the settlement, it still has to have an approach road, a wall to protect the settlement from rain waters which has been demanded almost 2 years ago!!! 

We have no choice but to the await approvals and keep wondering on such contradictory and   whimsical decision making of the officials in charge…..

In the picture Deesa settlement awaiting basic amenities  and GEB staff working on electricity connection in Vijapur settlement. 

કભી ના કભી હા...

વિજાપુરમાં ડફેર પરિવારોને કાયમી રહેણાંક અર્થે પ્લોટ મળે એ માટે ૨૦૦૭થી મહેનત કરીએ છીએ.. પણ પરિણામ મળ્યું નથી. તો બીજી બાજુ હાલમાં આં પરિવારો જે સરકારી જગ્યા પર રહે છે ત્યાં શૌચાલય, લાઈટ અને પાણીની વ્યવસ્થા માટે લખ્યું હતું જેમાંથી ૫૪ શૌચાલય બની ગયા અને 16 પરિવારોને વીજ કનેક્શન મળ્યાં. સારી વાત છે. વહીવટીતંત્રના આ હકારાત્મક વલણ માટે આભારી છીએ. 

પણ બીજું બાજુ વહીવટીતંત્રનું આ વલણ સમજાતું નથી. સરકાર દ્વારા જે પરિવારોને રહેવા માટે પ્લોટ ફાળવી આપ્યા છે જ્યાં વંચિત પરિવારોએ મકાન બનાવ્યા છે ત્યાં વીજ કનેક્શન મળતું નથી. ત્યાં શૌચાલય માટે પૈસા આપવાની તંત્ર ના પાડે છે. તંત્રમાંથી જવાબ મળે છે કે, ‘સરકાર રૂ.૪૫,૦૦૦ શહેરમાં અને ગામડામાં રૂ.૭૦,૦૦૦ મકાન બાંધવા આપે છે એમાં જ શૌચાલય માટેના પૈસા આવી ગયા એટલે અમે શૌચાલય માટે પૈસા ના આપી શકીએ.’ અધિકારીનું આ વલણ વસાહત બન્યાના બે – ચાર વર્ષમાં પાછું બદલાઈ જાય. જેમ કે, ધનીયાવાડા, થરાદ અને વાડીયામાં ઘરો બન્યા ત્યારે મકાન સહાયમાં જ  શૌચાલયના પૈસા આવી ગયાં એમ કહ્યું હતું. પણ ૪૫,૦૦૦માં ઘર પણ ના બને આમાં શૌચાલય સાથેનું ઘર તો શકય જ નથી. વળી લોકોની માનસિકતા પણ પોતાના ઘરે સેનિટેશન યુનિટ બનાવવાની શરૂઆતમાં હોતી નથી. પાછી પોતાની પાસે તો આર્થિક સગવડ છે જ નહિ કે જાતે પૈસા ખર્ચીને શૌચાલય બનાવે.. એટલે શૌચાલય બનતું નથી..

પણ વસાહતોમાં તમામના ઘરો બન્યા પછી એટલે કે ૨ થી ૩ વર્ષ થાય પછી ટોયલેટ બનાવવા આર્થીક મદદ માટે સરકારમાં અરજી કરી તો શહેરમાં ટોયલેટ ઝડપથી બની જાય મૂળ એ માટેના કોન્ટ્રેક્ટ એમણે કોઈને આપી દીધા હોય એટલે. અને ગામડાં હોય તો પાછો જવાબ મળે ‘અમે સહાય આપીશું. પણ તમારે પહેલાં ટોયલેટ બનાવી દેવાના અને photo પાડીને એમને આપવાનો પછી અમે તમને રૂ.12,૦૦૦ ની સહાય આપીશું.’ પણ સૌથી અગત્યનું ટોયલેટ માટે પૈસા આપે જે આપવાની પહેલાં ના પાડી હોય!! 

કેટલો વિરોધાભાસ છે. પહેલાં ના પછી હા...આ પરિવારોના ઘર બને એ વખતે જ સેનિટેશન યુનિટ માટે પૈસા આપી દે તો કેટલી રાહત થઇ જાય.. વારે ઘડીએ સરકારી કચેરીના ધક્કા ખાવાની માથાકૂટ મટી જાય..

વળી એક બાજુ છાપરાંની જગ્યા તમારી પોતાની નથી એટલે લાઈટ, પાણી કે શૌચાલય નહિ મળે એમ કહે અને બહુ દબાણ કરીએ એટલે આપી દે. તો બીજી બાજુ પોતાની જગ્યા અને ઘર હોય તોય લાઈટ, પાણી આવતાં વર્ષો લાગી જાય... નવા ડીસામાં સરકાર અને vssmના શુભેચ્છ્ક દાતા શ્રી વલ્લભભાઇ સવાણીની મદદથી બનેલી વસાહતમાં હજુ લાઈટ આવી નથી. ટોયલેટ માટે સરકારમાંથી હા પાડી પણ કામ શરુ થયું નથી. આખા ડીસાનું વરસાદી પાણી અને હમણાંથી તો ગટરનું પાણી આ વસાહતમાંથી જાય છે. એનો ઉકેલ આવતો નથી. પુરસરક્ષણ દીવાલ માટે બે વર્ષથી રજૂઆત કરી છે પણ કોઈ જવાબ નથી. વળી વસાહતમાં જવા માટે રોડ પણ નથી.. કોણ જાણે આ બધું ક્યારે થશે. ફોટોમાં ડીસાની વસાહત જે પ્રાથમિક સુવિધાની રાહ જુએ છે... જયારે બીજા ફોટોમાં વિજાપુર વસાહતમાં ટોયલેટની દીવાલ પર વીજ કનેક્શન આપવાનું કરી રહેલા GEBના કર્મચારી.. કેટલું વિરોધાભાસી વલણ??

Meer families exercising their right to vote for the first time during the 2014 elections

A couple of years ago with the support of Aarti Foundation VSSM began working in Kutch’s Bhachau region. Bhachau has substantial concentration of nomadic population. Here we came across 10 Meer families living in Samakhiyari. Work takes them to distant regions but eventually they come back to Samakhyari. These families had no document to prove their identity. VSSM worked to get them their citizenry documents. 

The special orders of Chief Electoral Officer Mrs. Anita Karwal made the issuance of Voter ID cards possible for these families. Voter ID cards made it possible for them to exercise their right to vote during the 2014 general elections. 

The Voter ID cards also facilitated these families to acquire ration cards. The children of these families have been enrolled in mainstream school after teaching them in the Bridge School for a while. We are planning to start a hostel in Bhacahu from June 2015 onwards. We are also in process of filing applications for the allotment of residential plots to these families. .

In the picture The current living condition of these families and their Ration cards... 

‘જિંદગીમાં પહેલીવાર ૨૦૧૪ની લોકસભાની ચૂંટણી વખતે એમણે મતદાન કર્યું’

કચ્છના સામખ્યારીમાં ૧૦ મીર પરિવારો વર્ષોથી રહે. કામ ધંધા માટે કેટલોક સમય સ્થળાંતર કરે પણ બાકીનો સમય સામખ્યારીમાં જ રહે. વર્ષોથી અહિયાં રહેતાં હોવા છતાં મતદારકાર્ડ, રેશનકાર્ડ જેવા કોઈ આધારો એમની પાસે નહિ. ના બાળકો શાળામાં જાય. 

‘આરતી ફાઉન્ડેશન’ની મદદથી કચ્છના ભચાઉમાં વિચરતા પરિવારો સાથે કામ શરુ કર્યું અને આ મીર પરિવારો ધ્યાને આવ્યા. પોતાની ઓળખના આધારો નથી એટલે કેવી હાલાકી વેઠવી પડે છે એ સાંભળ્યું. મતદારકાર્ડ માટે અરજી કરી. આદરણીય શ્રી અનીતાબહેન કરવાલ (મુખ્ય નિર્વાચન અધિકારી)ની આ પરિવારો માટેની લાગણીના કારણે એમની સુચનાથી ૨૦ પુખ્તવયના મીર વ્યક્તિઓને પહેલીવાર મતદારકાર્ડ મળ્યાં. જિંદગીમાં પહેલીવાર ૨૦૧૪ની લોકસભાની ચૂંટણી વખતે એમણે મતદાન કર્યું. 

વિચરતી જાતિઓને મતદારકાર્ડના આધારે રેશનકાર્ડ આપવાના ઠરાવના આધારે ૧૦ પરિવારોને રેશનકાર્ડ પણ મળ્યા જે ફોટોમાં જોઈ શકાય છે. એમનાં બાળકોને શાળામાં પ્રવેશ અપાવ્યો. થોડો સમય એમની જ વસાહતમાં સ્કુલ પણ ચલાવી. જુન -૧૫ થી બાળકો અને એમનાં માતા-પિતા તૈયાર થાય તો ભચાઉ સેન્ટર પર જ હોસ્ટેલ કરવાનું પણ આયોજન છે. સાથે સાથે એમને સરકાર દ્વારા રહેણાંક અર્થે પ્લોટ ફાળવાય એ માટે અરજી કરવાનું પણ આયોજન છે. 

આ પરિવારો જે સ્થિતિમાં રહે છે એ ફોટોમાં જોઈ શકાય છે..