Friday, April 10, 2015

An episode that has left us baffled..

Its 24th March 2015. Three men Bababhai, Kalubhai and Maheshbhai belonging to Saraniyaa community, residing in the village of Trajpar in Morbi district  return back home from work for lunch. Just as they have finished their meal, two policemen approach their house on a motorbike. 

‘Come along, we are here to take you!!” the men in uniform say.

Before they could utter a word or  inquire they are forced to sit on the awaiting motorbikes that take them to the police station. 

At the police station some documents awaited them, the detained men are forced to sign them and are then taken before the Magistrate. 

“Such case at such an age?”

“Saheb, but we haven’t done anything.”

Just then the police at the back nudges them, “be quite..” they order. 

In the meanwhile someone bailed them out and the three were free to return back home. 

How strange.. no crime or offence committed, some papers are ready and awaiting them in the police station and at the court aswell, someone bails them out too…. so what exactly is this???

Yes the police on the way had asked, “how much money do you have in your pockets??” to which Bababhai had replied “None.."

On the following day a police jeep steers  into the settlement. There is panic all around,  women and children started running around. VSSM’s Rameshbhai was at the settlement taking pictures of families who had recently received voter ID cards and Ration cards because of VSSM’s efforts. He calmed  the panic and approached the police to inquire, “ have they committed some offence??”

“You continue with your work,” the police replied curtly and went on to stand at a distance. 

Ratnaabhai, the community leader tells  Rameshbhai, “let me go and ask them why are they here? otherwise we’ll be harassed later!!”

“We have to take 10 people, prepare them, we are waiting at the hotel!!” the police orders Ratnaabhai when he asked them why they were here.

Ratnaabhai was unable to ask further questions. He comes back and narrates to Rameshbhai who instructed that no one was going anywhere and the community briefed them about the recent happenings and harassments. The police waited for an hour but no one from the settlement goes to them. The presence of Ramesh in the settlement had cautioned the police who did not return  that day. 

We fail to comprehend what is going on here..detain the wandering poor, file some imaginary offence against them, bail them, blackmail them and take money from them …..WHY??? These are humans we are talking about people who have families, a home (however it may be), an address, earn honest living and most of all have constitutional rights……

The families whose men are taken by the police  experience unimaginable trauma and distress. They  pledge offerings and rituals to their deity for safe return of their men (rituals require spending lot of money). So why would police or any authority want the people they are required to protect go through so much mental distress … again we fail to understand. ….


કાંઈ ગુનો નહિ, કોઈ અપરાધ નહિ. પોલીસ સ્ટેશને કાગળિયાં તૈયાર... કોર્ટમાં કાગળિયાં તૈયાર અને જામીન પણ તૈયાર!!!!

૨૪ માર્ચ ૨૦૧૫ના રોજ મોરબીના ત્રાજપરગામમાં સરાણીયા વસાહતમાં બાબાભાઈ, કાળુભાઈ અને મહેશભાઈ સરાણીયા બળબળતી બપોરે કામેથી ઘરે આવ્યા અને જમીને ઉભા થયા ત્યાંતો બે પોલીસવાળા બાઈક પર આવ્યા,
‘હાલો, તમને લઈ જવાના છે..!’
આ ત્રણે કાંઈ કહે તે પહેલાં બે બાઈક પર જબરદસ્તીથી બેસાડીને પોલીસ ચોકીએ તેમને લઇ ગયા. 
ત્યાં કાગળીયાં તૈયાર જ હતા. સહી કરાવી મેજીસ્ટ્રેટ સાહેબ સામે હાજર કર્યા.
‘ આટલી ઉમરમાં આટલો કેસ થઇ ગયો ?’
“સાહેબ, અમે તો કાંઈજ કર્યું નથી.”
ત્યાં તો પાછળ ઉભેલા પોલીસે ઠોંસો માર્યો. ચૂપ બેસ. વળી ત્યાં કોઈક જામીન થઇ ગયું અને ત્રણે ઘરે આવ્યા. આ કેવી નવાઈ....કાંઈ ગુનો નહિ, કોઈ અપરાધ નહિ. પોલીસ સ્ટેશને કાગળિયાં તૈયાર... કોર્ટમાં કાગળિયાં તૈયાર અને જામીન પણ તૈયાર....
હા, પોલીસે રસ્તામાં પૂછ્યું  ‘ગુંજામાં કેટલા પૈસા છે? લાવ્ય – ૧૦૦ રૂl..’ પણ બાબાભાઈએ કહ્યું, ‘એકપણ પૈસો નથી ને પત્યું.’


બીજા દિવસે પોલીસ ગાડી લઈને વસાહતમાં આવી. વળી બાળકો સ્ત્રીઓમાં નાસભાગ થઇ ગઈ. vssmના કાર્યકર રમેશ ત્યાં હાજર. આ પરિવારોને vssmની મદદથી હમણાં જ મતદારકાર્ડ અને ત્યારબાદ રેશનકાર્ડ મળ્યા હતાં. એટલે રમેશ એમના photo લઇ રહ્યા હતા. તેમણે પોલીસની ગાડી આવવાથી મચેલી ભાગદોડ બંધ કરાવી અને બધાંયને ઊભા રાખ્યાં અને પોલીસને પૂછ્યું, ‘આમનો કાંઈ વાંક ગુનો છે?’ પોલીસે રમેશને કહ્યું, ‘તમે તમારું કામ કરો’ અને એ લોકો દુર જઈને ઉભા રહ્યાં. વસાહતના આગેવાન રત્નાભાઇએ રમેશને કહ્યું, ‘હું એમને પૂછી આવું કેમ આવ્યા છે? નકામું પછી હેરાન કરશે!’ રત્નાભાઈ ગયા એટલે પોલીસવાળાએ કહ્યું, ’૧૦ જણાને લઇ જવાનાં છે તૈયાર કરો અમે હોટલે ઉભા છીએ.’ રત્નાભાઈ કશું પૂછી ના શક્યા. વસાહતમાં આવીને રમેશને વાત કરી. રમેશે કોઈ પણ વ્યક્તિને સામેથી જવાની ના પાડી અને આ બાબતે થઇ રહેલી કનડગત બાબતે વિગતે વાત કરી. પોલીસ એક કલાક ઉભી રહી પણ કોઈ એમની પાસે ગયું નહિ. રમેશની હાજરી હતી એટલે પોલીસ પાછી આવી ના શકી. 

રખડતા ભટકતાની કલમ લગાડીને પકડવાના પછી જામીન પણ કરાવી દેવાના. પૈસા માંગવાના. આપે તો લઇ લેવાનાં. આ બધું સમજાતું નથી... વળી આ લોકો કંઈ રખડતાં ભટકતા નથી એમનાં પણ ઘર છે. હા એ પાકા નથી પણ એમનું સરનામું તો છે જ – જે ફોટોમાં જોઈ શકાય છે તો રખડતાં કેવી રીતે થયા??
પોલીસ જે વ્યક્તિને લઇ જાય એના પરિવારમાં તો ચાર પાંચ કલાક માટે માતમ છવાઈ જાય. રોક્કળ થઇ જાય. શું થશે એ ચિંતા થાય, માતાજીની બાધા-આખડી માની દે.. આ પીડા આપણને અનુભવાય છે તો પોલીસને કેમ નહિ? અને આ રીતે માણસોને લઇ જવાનો મતલબ તો હજુએ સમજતો નથી.. 

Thursday, April 09, 2015

"Now at 50 I shall have my address…..”says Anwarbhai Dafer.

How long does it take to really know a person or a family or a community?? It would come as a shock to you’ll if I said 35 years aren’t enough for one community to know another community. Well that is truly the case for the 20 families of Dafer community. After staying in the village of Adwada for 35 years and protecting he village and farm boundaries for almost the same time the families had to leave the village when the villagers refused to accept them as part of the village and issue any identity proofs from Adwada. Over the years these families made tremendous efforts to get their identity documents from the village but weren’t successful. They did not like the Dafer and outrightly rejected their request for permanent settlement.    The intolerance for these families became more evident after the visit of IGP Shri. Bhati Saheb to the Dafer daanga.  The visit by such a senior official sent ripples of panic amongst the villagers. They felt that the police will now force the panchayat to allow the Dafer families to settle in the village. The villagers forced the Dafer families to get out of their village. Dafer families lost the hope and decided to permanently leave the village. 

Eventually the families left the village ad settled in the town of Dhandhuka. Here they made applications for identity proofs. Getting the Voter ID cards was easy, thanks to Chief Electoral  Officer Ms. Anita Karwal. For the first time in their life the  families were issued any document that could state who they are!! Their happiness knew no boundaries on the day 23 individuals received  the Voter ID cards. Anwarbhai called to convey the development, “ Now we will be issued Ration cards, right?? we have waited so long for someone to hold our hand!! At 50 I have finally found my address…..”

We have prepared applications for 13 families for issuance of ration card on the basis of Voter ID cards. When we went for the submission of these applications on 6th April 2015, we were asked to submit document to prove the age of the applicant along with an affidavit.  These are un necessary documents that are been asked as the Voter ID cards already carry age of the card holder. Time consuming processes to be undertaken just because some officer has asked for it. This isn’t new to us or the nomadic families. Even if we see no need for such documentation we shall be obliging as always….


‘ ૫૦ વર્ષે મારું સરનામું જડ્યું..’ – અનવરભાઈ ડફેર
અમદાવાદ જીલ્લાના ધંધુકા તાલુકા મથકે ૨૦ ડફેર પરિવારો રહે છે. આમ તો આ પરિવારો વર્ષોથી ધંધુકાના અડવાળગામમાં રહ્યાં અને ગામની સીમનું રખોપું કર્યું. પણ આ ગામના લોકોએ વર્ષોના વસવાટ પછી પણ આ પરિવારોને પોતાનાં ગામમાં સ્વીકારવાની ના પાડી. આખરે થાકીને આ પરિવારોએ લગભગ ૩૫ વર્ષે ગામ છોડ્યું. આમ તો કોઈને પણ ઓળખવા માટે આટલો સમય ગાળો પુરતો છે પણ અડવાળગામના રહીશોને ડફેર લોકો જ પસંદ નહોતા એટલે એમને નકારી કાઢ્યા. મૂળ તો IGP શ્રી ભાટી સાહેબની આ પરિવારોની મુલાકાત પછી ગામને થયું કે, હવે પોલીસ પણ આ પરિવારોને વસવાટ માટે મદદ કરશે અને ગામમાં વસાવશે. એટલે એમણે જ આ પરિવારો પર દબાણ કર્યું અને આ પરિવારોએ પણ અડવાળ ગામ સ્વીકારશે એ આશા મુકીને ગામ છોડ્યું. તેઓ ધંધુકા આવીને રહ્યા. વિચરતી જાતિના લોકો જે મુશ્કેલી અનુભવે એવી જ મુશ્કેલી આ પરિવારો પણ અનુભવે. પોતાની ઓળખના પુરાવા મેળવવા કેટલા દોડા કરેલા પણ ગામ સહયોગ ના કરે એટલે કશું થતું નહોતું.

ધંધુકા આવ્યા પછી એમને મતદારકાર્ડ મળે એ માટેની અરજી કરી. પુરાવાના પ્રશ્નો આદરણીય અનિતાબહેન કરવાલ મુખ્ય નિર્વાચન અધિકારીએ વિચરતા પરિવારોના સાપેક્ષમાં હળવા કરી દીધેલાં. એટલે જિંદગીમાં પહેલીવાર એમને એમની ભાષામાં કહીએ તો ૨૩ વ્યક્તિઓને ઓળખપત્ર મળ્યાં. જે દિવસે મતદારકાર્ડ મળ્યા તે દિવસે એમની ખુશીનો પાર નહોતો..અનવરભાઈ ડફેરે ફોન પર કહ્યું, ‘બહેન હવે તો રેશનકાર્ડ પણ નીકળશે ને? કેટલાં વર્ષો આ બધા માટે રાહ જોઈ છે પણ અમારો હાથ કોણ ઝાલે? મને ૫૦ વર્ષ થયા ત્યારે હવે મારું સરનામું જડ્યું..’ 

વિચરતી જાતિને મતદારકાર્ડના આધારે રેશનકાર્ડ ફાળવવાના ઠરાવના આધારે ૧૩ પરિવારોની રેશનકાર્ડ માટેની અરજી તૈયાર કરી છે. તા.૬ એપ્રિલ ૧૫ના રોજ મામલતદાર કચેરીમાં આપવા ગયા તો ઉંમરના પુરાવા માંગ્યા. અને સોગંદનામું પણ. vssmના કાર્યકર હર્ષદે આ અંગે જાણ કરી અને આમાં સમય જશે અને ખર્ચ પણ થશે એમ જણાવ્યું. જોકે જેમની પાસે મતદાર કાર્ડ છે એમની ઉંમર તો એમાં લખેલી જા છે છતાં એમના દાખલા કઢાવવાનું કરણ સમજાતું નથી? ખેર આ પ્રક્રિયા પૂરી કરવાની છે એટલે અરજીઓ થોડી મોડી જમા થશે. 

ફોટોમાં મતદાર કાર્ડ સાથે ડફેર વ્યક્તિઓ..

92 nomadic families of Vijapur shall soon be issued BPL ration cards..

Over the past many months VSSM has been  making continuous efforts to get BPL ration cards for 92 nomadic  families of Vijapur. Amongst them were 41 Dafer, 24 Marwari Devipujak, 11 Devipujak and 11 Saraniyaa families. The authorities have been cooperative but for some or other reasons the issuance kept getting delayed…

On 4th March 2015 during a meeting with the Additional District Collector we took up the issue for discussion. He instructed his team  to issue cards to these families after conducting the required inspections of their living conditions. As a result of this,  the  process of visiting the families and taking their statements have begun. The Mamlatdar has notified to issue ration cards in coming week.

IN the picture revenue officer taking statements from the families...

વિજાપુરના ૯૨ પરિવારોને BPL રેશનકાર્ડ આપવાની કામગીરી શરુ થઇ..
વિજાપુરમાં રહેતાં વિચરતા – વિમુક્ત ૯૨ પરિવારોને (૪૧ ડફેર, ૨૪ મારવાડી દેવીપૂજક, 16 દેવીપૂજક, ૧૧ સરાણીયા) BPL રેશનકાર્ડ મળે એ માટે છેલ્લાં કેટલાય વખતથી આપણે રજૂઆત કરતા હતાં. આમ તો મામલતદાર શ્રી ટાંક સાહેબ ખુબ મદદ પણ કરે. પણ કોણ જાણે આ કામની ગતિ જ નહોતી આવતી. 

તા.૪ માર્ચ ૨૦૧૫ના રોજ અધિક કલેકટર શ્રીની અધ્યક્ષતામાં આયોજિત બેઠકમાં ઉપરોક્ત મુદ્દે ચર્ચા થઈ અને કલેકટરશ્રીએ આ પરિવારોની પરિસ્થિતિ જોઇને કાર્ડ આપવાની સુચના આપી. જેના અનુસંધાને દરેક પરિવારની રૂબરૂ તપાસ થઇ ગઈ. હવે આ પરિવારોને મામલતદાર કચેરીમાં રૂબરૂ બોલાવી એમનું નિવેદન લેવાનું શરુ કર્યું છે. ફોટોમાં તલાટી સમક્ષ નિવેદન આપી રહેલાં વિચરતા પરિવારો.. 

આગામી અઠવાડિયે આ પરિવારોને BPL રેશનકાર્ડ ફાળવી દેવાની સુચના મામલતદાર શ્રીએ આપી દીધી છે. 

Health Check-up for children of Maitri Bridge School

Bridge Schools of VSSM function in various nomadic settlements that do not have access to government school. The program focuses on bringing children to the threshold of education by acclimatising them to the process of going to school and formal learning thus to bridge the gap between settlement living and formal school environment.  The schools function for 3-4 hours daily, has multi-grade teaching, co-curricular activities, nutrition program where children are given a healthy meal daily. 

The L.P. Savani Nagar settlement in Deesa has a Bridge School that functions through the financial  support of respected  Shri. Chandravadanbhai Shah. The school also sees a lot of participation from the society at large. The Rotary club of Deesa regularly conducts health check-ups of the children here. Earlier the children here accompanied their parents on their begging expeditions which we have stopped to a great extent. The children only had a single meal in the day as the parents would never cook two meals, malnourishment was a huge issue however the meal program at the school has reduced the intensity of the issue. But there is a long way to go… VSSM’s Maheshbhai works round the clock with and for these children which is bringing a gradual but consistent change in the situation for now the children have stopped begging with their parents and are in school, learning for a better tomorrow..

In the picture doctors examining the children of Maitri Bridge School

મૈત્રી બાલઘરના બાળકોના આરોગ્યની ચકાસણી કરવામાં આવી..
વિચરતા સમુદાયોની એવી વસાહતો કે જેમાંથી બાળકોનું શાળામાં જવાનું પ્રમાણ ખુબ ઓછું હોય ત્યાં  vssm વૈકલ્પિક શાળા શરુ કરે છે અને બાળકોને ૩ થી ૪ કલાક ભણાવે અને નજીકની સરકારી શાળામાં દાખલ કરાવે. 

બનાસકાંઠાના ડીસામાં એલ.પી. સવાણી નગર (વિચરતી જાતિની વસાહત)માં આદરણીય શ્રી ચંદ્રવદનભાઈ શાહના આર્થિક સહયોગથી મૈત્રી બાલઘર (વૈકલ્પિક શાળા) ચાલે છે. આ શાળામાં બાળકોને પોષણયુક્ત આહાર આપવામાં આવે છે. ડીસાના સ્થાનિક નાગરિકો પણ આ કામમાં ખુબ સહયોગ કરે છે. રોટરી ક્લબ ડીસા દ્વારા પણ વખતો વખત આ વસાહતમાં બાળકોના આરોગ્યની ચકાસણી કરવામાં આવે છે. જે ફોટોમાં જોઈ શકાય છે. 

આ વસાહતમાં રહેતાં સરાણીયા સમુદાયના બાળકો પહેલાં ભીખ માંગવા જતા. માં-બાપ પણ બાળકો ભીખમાં માંગીને લાવેલાં ખાવાના ઉપર જ એક ટાઇમ કાઢે. બપોરનું તો જમવાનું જ ના બને. બાલદોસ્ત મહેશે આ બાળકો સાથે કામ શરુ કર્યું અને ભીખ માંગવાનું બંધ કરાવ્યું. ધીમે ધીમે બાળકો શાળામાં જતા થયા. હા પરિણામ જેવું જોઈએ એવું હજુ નથી મળ્યું. પણ બધા જ બાળકો ભણતા થશે એવી આશા છે...