The Dafer leaders from entire Gujarat gathered in Ahmedabad to clear their tarnished image with the help of VSSM...

Mittal Patel during the gathering of dafer leaders 

 “If you cannot fill your hungry bellies, stab it. But do not punish the entire tribe for the misdeeds of selected few. Be human. If the atrocious behaviour does not stop we all  will soon be dead …”

Mittal Patel talking with the dafer community

This was Dafer leader Patel Dinabhai Dafer talking at the gathering of Dafer leaders organised by VSSM. The leaders are not prepared to allow the entire community to suffer because of few delinquents  individuals of their stigmatized tribe. The leaders had gathered to make concrete plans to prevent them becoming  repeated  targets of police harassment. The meeting was held at VSSM’s  head office at Sadvichar Campus in  Ahmedabad. At the end of the detailed discussions  agreement was reached on following points:

It was decided to form a committee of Dafer community  comprising of 15 members including women and men.

The nomadic women at the gathering of Dafer community

The leader of each Dafer Danga,  who are considered to be the wardens of  the settlement was  assigned the responsibility to ensure order in  their respective Dangaa.

The leaders and the committee members will collectively ensure that the residents of their settlements are not involved in loots, robberies or any unlawful activities.

The Dafer community at the gathering

If they find any community member engaged in any  such illegal  activity they will bring  him to police. In fact, a leader informed us about the presence of 3 such individuals in his Dangaa and took responsibility of taking them to the police.

It was also decided that the members of community from other Dangaas will cut off all relationships with the Dangaas found harbouring individuals involved in crimes.

One of the Dafer leader talking at the gathering of Dafer
leaders organised  by VSSM 

Any person providing shelter to criminals will be termed as criminal too. Hence, no criminals will be given refuge even if they are family - be it father or brother!! 

The Dafer community members assembled at Ahmedabad
VSSM's office

The team members of VSSM  will be informed immediately if police summons any Dafer for inquiry. If feasible, few members of the committee or VSSM representative will accompany the summoned to the police station. No one will ever report to the police alone. The members of the committee will be informed about the discussion and deliberations at the police station.

It was also decided to share details of Dangaas where not a single individual is involved  in any unlawful activity with Director General of Police as well as District police heads.

Dafer leaders discussing issues with Mittal Patel

It was also decided that the committee  members of three Dangaa still involved with criminal activities will share their information with district  head of police and DGP’s office.

All the above mentioned rules and guidelines  were collectively  framed by leaders from 50 Dangaa. The rules are quite strong and  there were some challenges we faced however, in the end things settled well. We have pledged  to erase the stigma attached with the Dafer. They promised  their loyalty, unity and disconnecting from unlawful activities. The status of Dafer is changing rapidly with most staying away from unlawful activities. They pour in hard work to earn subsistence  living. The police and society need to see the community afresh. They need to recognize the change and provide Dafer residential plots in the villages itself.

VSSM Tohid has put in immense hard work  for this community. The gathering and consensus result of Dilbhai, Umarbhai, Lakhabhai, Rehmanbhai’s efforts.

Dafer aim for improved life and we are committed to support them achieve it. The leaders coming together today reflects their intense desire to come out of the clutches abused living, they have taken a  positive step in the direction we hope the unlawful harassment of this community begins to ebb….

 'પેટ ના ભરાય તો પેટમાં કોસ મારી દ્યો. પણ હવે કાંક માણહ થાવ. બે ચાર જણાના વાંકે આખા સમાજને દંડવાનું થાય સે હવે બંધો નઈ કરીએ તો મરાઈ જાસુ બધા..'

ડફેર સમાજના પટેલ દીનાભાઈ ડફેરે આજે ડફેર સમાજની વ્યથા કથા કાર્યક્રમમાં પોતાની વાત કરી. સમાજમાં ગણ્યા ગાંઠ્યા લોકોના કારણે આખો સમાજ બદનામ થાય નહીં. પોલીસ ખોટી રીતે સમાજને કનડે નહીં. તે માટેના નક્કર આયોજનોની વાત કરવા માટે આજે ડફેર સમાજની એક બેઠક અમદાવાદમાં સંસ્થાના કેમ્પસ સદવિચાર પરિવારમાં યોજાઈ.આ બેઠકમાં નીચેના મુદ્દે ચર્ચા થઈ...

(1) બેઠકમાં ડફેર સમાજની કમીટી બનાવવાનું આયોજન થયું. જેમાં બહેનો અને ભાઈઓ મળીને કુલ 15 સભ્યોની નિયુક્તી થઈ.(2) આ સિવાય દરેક વસાહતના આગેવાન પોતાની વસાહતના ઘણીધોરી તેઓ વસાહતનું ધ્યાન રાખશે તેવું નક્કી થયું.(3) કમીટી તેમજ આગેવાનો પોતાના સમાજનો કોઈ વ્યક્તિ ચોરી, લૂંટ કે અન્ય કોઈ પ્રકારના ગુનામાં નથી ને? તેનું ધ્યાન રાખશે અને ગુનેગાર જણાશે તો એને પોલીસને હવાલે કરશે. આ બેઠકમાં આજે એક ડંગાના આગેવાને પોતાના ડંગાના ત્રણ આરોપીને હાજર કરવાનું પણ સ્વીકાર્યું. (4) જે ડંગાના લોકો ગુનાહીત પ્રવૃતિ કરતા જણાય તે ડંગા સાથે રોટી બેટી વ્યવહાર બંધ કરવાનું પણ આજે નક્કી થયું(5) ગુનેગારને આશરો આપનાર વ્યક્તિ પણ સમાજનો ગુનેગાર ગણાશે. આમ સમાજના કોઈ વ્યક્તિએ ગુનેગારને તે સગો ભાઈ કે બાપ કેમ ના હોય આશરો નહીં આપવો તેવું નક્કી થયું.(6) પોલીસ ડફેર સમાજને કોઈ પુછપરછ માટે બોલાવે ત્યારે સૌથી પહેલાં VSSM ને જાણ કરશે અને શક્ય હશે તો કમીટીના બે ચાર સભ્યો અથવા સંસ્થાના પ્રતિનિધિ સાથે જ સૌ પોલીસ પાસે જશે. કોઈ એકલા નહીં જાય અને પોલીસ પાસે ગયા પછી પોલીસ દ્વારા જે કહેવામાં આવ્યું તેની જાણ કમિટીના તમામ સભ્યોને કરશે.(7) જે ડંગામાંથી એક પણ માણસ ચોરી લૂંટ ફાટ જેવી પ્રવૃતિમાં સામેલ નથી તે ડંગાની વિગતો આગેવાનોના નામ સાથેની પોલીસ મહાનિર્દેશક શ્રીને તથા જે તે જિલ્લા પોલીસ વડાને આપવાનું પણ આજ રોજ ઠરાવ્યું (8) જે ત્રણ ડંગાના માણસો ચોરી લૂંટ વગેરે જેવા ગુના કરે છે તે ડંગાની માહિતી સામેથી કમીટીના સભ્યો દ્વારા જે તે જિલ્લા પોલીસ વડા તેમજ ડીજીપી ઓફીસ પર આપવાનું પણ ઠરાવ્યું.

બહુ કડક કહી શકાય તેવા આ નિયમો બનાવવાનું કામ 50 ડંગાના આગેવાનોએ ભેગા મળીને કર્યું. આજની બેઠકમાં ઉપસ્થિત આ 50 આગેવાનોએ બહુ કડક રીતે નિયમો બનાવ્યા. હા બેઠકમાં થોડી બોલાચાલી પણ થઈ પણ અંતે બધુયે સુખરૃપ પાર પડ્યું.

સમાજની સાથે રહેવું છે તેમની વચ્ચે ભળવું છે એ લાગણી સાથે મેલી મંથરાવટીની છાપ ભૂંસવાનો સકંલ્પ આજે ડફેર સમાજે કર્યો અને અલ્લાતાલા તેમજ જેમને એ વધુ માને છે તે પીરના સોગંદ સૌએ ખાધા અને સમાજના સારા કામમાં સૌ સાથે રહેશેની વાત કરી..ડફેર સમાજની સ્થિતિ ઘણી બદલાઈ છે. આજે મોટાભાગના લોક ગુનાહીત પ્રવૃતિમાંથી બહાર નીકળી ગયા છે. મહેનત મજૂરી કરીને જીવે છે તેમની આ સ્થિતિ સમાજ, પોલીસ જુએ. તેમના આ બદલાવને સ્વીકારી ગામ તેમને અપનાવે તે પણ જરૃરી...ખેર ડફેર સમાજને શુભેચ્છાઓ...

અમારા કાર્યકર તોહીદની આ પરિવારો માટે લાગણી પારાવાર એની મહેનત અને સમાજ ના દિલભાઈ, ઉમરભાઈ, લાખાભાઇ, રહેમાનભાઈ વગેરે ની જહેમતથી આજે બેઠક થઈ. સૌનો આભાર

#humanrights #Dafer #denotifiedtribes #noamdictribes #nomadsofindia #society #community #dafercommunity #rights #entitlements #gujarat #raiseyourvoice #education #housing #livelihood #policeatrocity #police #NTDNT

The efforts pays off as investigations initiate against Junagadh’s C Division policemen...

The coverage of the incident in one of the
newspaper

 An incident of physical abuse of 12 Bajaniya men by Junagadh  police and eventual custodial death of an elderly Hirabapa has shaken all of us. As much as we try and wish to reduce such instances of police  atrocities they simply refuse to abate. Following the incident we met State Home Minister, DGP Gujarat, Range IGP Junagadh, SP Junagadh and others with a demand for a legal inquiry into the incident.

Eventually, with regards to our demand a case of custodial death has been registered against 10 to 12 police officials stationed at C Division Police Station in Junagadh.

The Bajaniya men are under severe physical and metal trauma. During the investigation when called by Shri Damor Saheb for recording a statement, the men were terrified. However, Range IGP comforted them, asking them to fear nothing.

“The Saheb in there is so good, he gave me strength to speak up,” Shankarbhai tells us after he recorded his statement.

During this entire episode, the Bajaniya men and all of us got to experience two kinds of policemen of Junagadh, one who were extremely ruthless and few others who provided strength to the victims by telling them to not fear any policemen. 

All we hope for is justice for these poor men.

We are hoping for early release of one of the 12 men still in police custody who has also been forced to confess  to robberies he has never committed.

The coverage of the incident in Navgujarat Newspaper

Hope these relentless and untiring pursuit for justice results into something positive so that the men in uniform who take their powers for granted and act as if they have a right to beat up anyone, anywhere they wish,  get to learn a lesson.

After this entire episode I also spoke to Additional DGP Shri Vinod Mal Sir,  someone whom I respect a lot.  Currently, he heads Department of Police Reforms. I have requested him to include this instances and the communities of NT-DNT in their training programs. I am sure under his leadership this too shall happen pretty soon.

The pictures are of the coverage of the incident in various newspapers.

મહેનત રંગ લાવી...જુનાગઢ સી ડીવીઝનના પોલીસકર્મીઓ સામે તપાસ સોંપાઈ....

જુનાગઢમાં પોલીસ દ્વારા બાર બજાણિયા વ્યક્તિઓને બેરેહમીથી ઢોર માર મારવા તેમજ બારમાંથી એક હીરાબાપાનું કસ્ટડીમાં મોત થવા બાબતે અમે રાજ્યના ગૃહમંત્રી, ડીજીપી ગુજરાત, રેન્જ આઈજીપી જુનાગઢ, એસપી જુનાગઢ વગેરેને રજૂઆત કરી. આ આખી ઘટનાની ન્યાયીક તપાસ માટેની માંગ અમે કરી હતી.

આ માંગના પગલે જુનાગઢ સી ડીવીઝ પોલીસ સ્ટેશનમાં ફરજ બજાવતા 10 થી 12 પોલીસ કર્મી સામે કસ્ટોડીયલ ડેથનો ગુનો નોંધવામાં આવ્યો.

સાથે જ આ ઘટનાની ન્યાયીક તપાસ રેન્જ આઈજીપી અને એસપી દ્વારા ડીવાયએસપી આર.વી. ડામોરને સોંપવામાં આવી.

પોલીસ અત્યાચારનો ભોગ બનેલા બજાણિયા વ્યક્તિઓને જ્યારે તેમના સ્ટેટમેન્ટ લેવા માટે ડામોર સાહેબે બોલાવ્યા ત્યારે પ્રથમ તો તેઓ ગભરાયા. પણ રેન્જ આઈઈજીપીએ તેમને કોઈનાથી ડરવાની જરૃર નથી. એમ કહીને હૈયાધારણા આપી.

શંકરભાઈએ પ્રથમ પોતાનું નિવેદન નોંધાવ્યું. એ પછી એ ડામોર સાહેબ પાસેથી બહાર આવ્યા અને કહ્યું,

'આ સાહેબ તો બહુ ભલા છે.. એમણે મને હિંમત આપી..'

વર્દી પહેરીને રક્ષક હોવાનું ભૂલી જનારાએ બજાણિયા ઉપર કાળો કેર વર્તાવ્યો તો બીજી બાજુ જુનાગઢના જ કેટલાક પોલીસ અધિકારીઓએ આ પરિવારોને પોલીસથી જરાય બીક રાખશો મા એમ કહીને તેમને હીંમત આપી..

ખેર સારા નરસા બધે હોવાના..

અમને તો ન્યાય મળે એમાં રસ છે

વળી હજુ ન કરેલા ગુના જેને પરાણે કબૂલાવ્યા છે તે એક વ્યક્તિ જેલમાંથી ઝટ છૂટે એવું ઈચ્છીયે છીએ..

થાક્યા વગર લડતા રહ્યાનું પરિણામ હકારાત્મક આવે એમ ઈચ્છીએ જેથી પોલીસની વર્દીમાં તુમાખીથી જીવતા અન્યોને શીખ મળે..

અધિક પોલીસ મહાનિર્દેશક શ્રી વિનોદ મલ્લ સર જેઓ માટે મને વિષેશ આદર અને પ્રેમ છે. હાલમા તેઓ પોલીસ સુધારણાનો વિભાગ જુએ છે તેમને પણ પોલીસ તાલીમમાં આ વિષયને ઉમેરવા રજૂ કરઆત કરી છે.. મલ્લ સર એકદમ હકારાત્મક નિર્ણય લેવાના એમાં કોઈ શંકા નથી..

સૌનું શુભ થાય તેવી ભાવના...

વિવિધ માધ્યમોમાં આવેલા સમાચાર ફોટોમાં

#MittalPatel #VSSM #NomadicTribes #Nomads #Violation_of_Human #Police_Authorities #Death_in_police_custody #Torture #Atrocities_against_Nomads #Atrocities_against_DNT

The Junagadh police crossed their limits…

Mittal Patel meets Bajaniya men 

 On 15th August at 3 AM the police pick up 12 innocent men belonging to a particular nomadic community. The accusation was, they were robbers. After taking them in at 3 in the night they begin beating them until 8 in the morning. They were being compelled to take ownership of the thefts, when that did not happen the beating resumed from 9 in the morning  until 3 in the afternoon.

Bajaniya men visits our office

They were never presented before a judge, nor was a remand issued yet these men were thrashed without any constrains.

We never knew about it until the Bajaniya youth came to our office and shared the episode with us.

Also at the office  were the bruised men who had experienced police wrath. Some were unable  to seat for long, every few minutes they would get up in pain.  Even the doctor ‘oouched’  when he saw the bruises after the men undressed  for treatment.

Amongst these 12 was a 65 years old elderly who couldn’t endure the beating and died in the police station. The police have declared it was a heart failure,  the post mortem has  also being conducted by them. The report isn’t out yet but we know for sure heart fail it would be!!  

The police claim that Hirakaka ( who died in police custody) has confessed of stealing 35 to 40 mobile phones as well as some other stuff. Hirabapa isn’t amidst us to let us know the truth. We will be examining whether this confession has been  recorded on video or not.

The Bajaniya bury their dead, but the police hurriedly cremated Hirabapa.

One person is still in police custody, he has confessed to robbery. He tells his friends the confession came because he couldn’t endure the beating.

The people who live on Chobari Road assure that the Bajaniya men who have been living in the hutments for past 30 years have never been involved in any illegal activities. The police believes that  those who live in the shanties are not just homeless but guardian-less too, hence they felt it was alright to do what they did with these men.

 I have not mentioned the entire narrative here,  but would definitely want to mention that it is time police stops misusing their powers to  harass the poor and voiceless. We live in a democracy and not atro-cracy/beat-ocracy…

We would wish to have a proper investigation into this entire episode, with honest investigators  heading the investigation committee. The police needs to understand that their uniform does not give them the liberties they are enjoying in such a manner.

The images of the  Bajaniya men as they visit our office are shared so that it helps understanding their plight. 

Listen to the video for the honest narration of the entire episode, it will surly evoke pain and anger. : https://www.facebook.com/mittal.patel.5836/videos/pcb.10206263312778762/10206263306298600/?type=3&theater

‘આ જુનાગઢ પોલીસે હદ કરી નાખી..

વિચરતી જાતિના 12 નિર્દોષ વ્યક્તિઓને ચોરી કરી છે એમ કહીને તા.15 ઓગષ્ટના રાતના 3 વાગે ઉપાડ્યા અને પછી શરૃ થયો ઢોર માર એ પણ સવારના 8 વાગ્યા સુધી.

ગુનો કબૂલ કરો નહીં તો... વાળી વાતથી પાછું નવ વાગ્યાથી બપોરના 3 વાગ્યા સુધી વારાફરતી માર.

જજ સામે હાજર કરવાનું પણ ના થયું ના કોઈ રીમાન્ડ઼ મળ્યા છતાં ઢોર માર માર્યો.’ આજે ઓફીસ પર મળવા આવેલા બજાણિયા યુવાનોએ આ વાત કરી..

આજે અમદાવાદ આ લોકો આવ્યા. નીચે બેસી શકે એવી હાલત એક જણાની નથી. તો એક જણ બેસી શકે છે પણ વધુ બેસાતુ નથી એમ કહીને પાંચમી મીનીટે ઊભા થઈ જાય છે.

અમે આ લોકોને હોસ્પીટલ લઈ ગયા. જેને વધુ તકલીફ હતી તેમણે ડોક્ટર સામે ડ્રેસીંગ માટે પેન્ટ ઉતાર્યું ને ડોક્ટર મોંઢામાંથી અરર બોલી ગયા..

આ 12માંથી 65 વર્ષના કાકાને પોલીસે ખૂબ માર્યા અને પોલીસ કસ્ટડીમાં જ એમનું મરણ થઈ ગયું. પણ પોલીસે કહ્યું હાર્ટ એટેકથી મોત થયું છે. પોલીસે જ પીએમ કરાવ્યું. પીએમ રીપોર્ટ હાથમાં આવ્યો નથી. જો કે હાથમાં આવશે તો પણ એમાં તો હાર્ટએટેક આવવાનો એ નક્કી..

કાકાએ મરતા પહેલાં 35 થી 40 મોબાઈલ અને અન્ય લૂંટો કર્યાનું કબૂલ્યાનું પોલીસે કહ્યું. સાચુ ખોટુ કરાવવા હવે હિરાબાપા પાસે કોણ જવાનું? વિડીયો રેકોર્ડીંગની જોગવાઈ છે એ કરી છે કે નહીં એ અમે તપાસીશું..

આ સિવાય બજાણિયા મૃતકની તફન વીધી કરે પણ હીરાબાપાના અડધી રાતે જ અગ્ની સંસ્કાર થઈ ગયા.

એક વ્યક્તિ હજી પોલીસ કસ્ટડીમાં છે અને ઢોર મારના કારણે એણે ચોરી કર્યાનું કબૂલ્યું છે. એણે પણ કહ્યું માર સહન નથી થતો એટલે કબૂલ્યું...

ઝૂંપડાંવાળીને 30 વર્ષથી રહેનાર બજાણિયાનું નામ કોઈ ખરાબ કામમાં નથી. ચોબારી રોડ પર રહેનાર લોકો એની ખાત્રી આપે.

પણ પોલીસે છાપરાંમાં રહેનારનું વળી ઘણી કોણ એટલે રાતો રાત ઉપાડ્યાને પછી જે કર્યું તે....

અહીંયા બધુ નથી લખ્યું પણ એટલું ચોક્કસ કહીશ આમ નિર્દોષોને પજવવાનું બંધ કરો. દેશમાં લોકશાહી છે ઠોકશાહી નહીં.

આખી ઘટનાની ન્યાયીક તપાસ થાય એ માટે કમીટી અથવા નિષ્ઠાવાન પ્રમાણીક વ્યક્તિની નિયુક્ત થાય અને જેઓ ગુનેગાર છે તેમને સજા થાય એ ઈચ્છનીય..

વરદી પહેરી છે એટલે બધી છૂટ નથી મળતી એ પોલીસે સમજવાનું...

આજે ઓફીસમાં આવેલા આ લોકોના ફોટો ખાલી સમજવા ખાતર મૂક્યા છે. બાકી વિડીયો છે આખું રેકોર્ડીંગ સાઁભળો તો રૃવાટા ઊભા થઈ જાય...અહીંયા ટૂંકુ કરીને મૂક્યું છે.

કાર્યકર કનુભાઈ બજાણિયા આ પરિવારો સાથે સતત રહ્યા અને તેમને સધીયારો આપ્યો.. પણ લડાઈ લાંબી છે.

#atrocity #policeatrocity #humanrights #Bajaniya #NTDNT #discrimination #violence #Junagadh #Gujarat #police #nomadictribes #denotifiedtribes

VSSM presents Razak Dafer before the police...

Razak Dafers's father-in-law, brother and dafer community
leader Dinabhai accompained Razak when VSSM
presented him to the police

 How could you get habituated to thievery?

Police Inspector Thakorsaheb with Razak Dafer

“It just happened, I was afraid initially but after committing few robberies the fear just vanished. I also found friends who helped me with it. My father tried convincing me to stop it but I never bothered to listen to him, just shooed him away. My in-laws also tried so hard to stop me but I chose not to pay heed to their talks!! I just kept committing thefts one after the other!! But, I had to stop somewhere, someday!! I have 3 daughters and it is so difficult to raise them in the woods and on the run!! When you had met me in Gangad and asked to leave this path, I had already sobered down but after that meeting I have never set out to rob anyone. I realized this is not a life of dignity. It is impossible to keep running from police, they are bound to find me one day. And I could not see my family and innocent being punished for me.. Hence, I had decided to summon before the police in your presence.”

Kesarben Dafer joined Mittal Patel to present Razak Dafer
before the police

Razak should be in his early 30s If you have had a chance to talk to him or have seen him, he is absolutely docile looking guy next door. A very fearing man!! We still struggle to compered how could he have carried out such robberies? Kesarben, Razak’s mother-in-law is a very hard-working lady but her name also appears on police records. She has been accused of theft too, “Ben, I have not committed any theft. The DVD player was brought by my relative. I should have understood that this is a robbed article, why else would a Dafer buy a DVD player when they do not have electricity in their homes!! Somewhere, I was partially aware that it was a robbed product but got lured to the temptation and now am in this fix!! You first help Razak come out of the mess and later I will summon myself. I have too much to take care of. But I will present myself pretty soon, you only give me to the police, Ben!!”

Kesarben has decided to stop the future generations of her family from getting into such unlawful activities and to correct the names of one who have taken to the criminal path in the past. She believes, once they are out of jail a life of honesty awaits them!!

Razak was presented to the Nadiad LCB. The police officials were very supportive and courteous. They asked us to share a cup of tea with them before leaving!! While we were leaving, Razak was on verge of tears. And suddenly his wife Rashida called, “Masi, tell the police not to beat him!” I asked her not to worry. “When you are with us, I have nothing to worry about. Once he completes his sentence, get him into a decent business. We want to work hard to earn a dignified living. I promise, I will never allow him to take up this path again!” Rashida is my age but calls me Masi (aunt) because of the affectionate relationship her mother shares with me and calls me Bahen (sister).  

Kesarbai joined me from Mehsana to present Razak before the police. She remained very strong throughout the entire procedure but found it hard to hold back her tears when we walked out of the office of the senior police officer. “Ben, you please hire a lawyer, I don’t have enough money to pay their hefty fees but, please be on his side and help in releasing him.” I had already spoken to the police and asked her not to worry!! By the time we were to reach Ahmedabad, “Ben, call the PI and tell them to give Razak some food because he has not eaten since morning!!” Kesarbai is Razak’s mother-in-law but showers affection like a mother would. It is her cajoling that has made Razak give up his unlawful activities.

Razak’s father-in-law, brother and Dafer community leader Dinabhai accompanied Razak when we presented him to the police. Police Inspector  Thakorsaheb asked us not to worry and took a picture with Razak. Kesarbai did need some encouraging and healing worlds to make her relax!!

‘ચોરીના રવાડે તુ ક્યાંથી ચડ્યો?’

‘થાતા થઈ ગ્યું બેન. પેલી વારકા બીક લાગેગી પસી તો હિંમત ખુલી ગઈ. પાસી સંગતેય એવી મળી. હગો બાપ ના પાડતો તો. પણ એ ટાણે એય દુશ્મન લાગતો. ઈને કાઢી મુક્યો. પસી મારી ઘરવાળીના પિયરીયા હારે આવીને રયો. ઈમનેય ઘણી ના પાડી. પણ હું નો રોકાણો... ને એક પછી એક એમ ચોરીમાં આગળ વધતો ગ્યો. પણ પસી ક્યાંક તો બ્રેક મારવાની જ હતી ને.. મારે બાલબચ્ચા થ્યા. તણ છોડીયુંને ઈની 'મા'ને હાચવવાનું એ આમ જંગલમાં રખડીને નો થાય. તમે જ્યારે ગાંગડ મળ્યા તે ટાણે કહ્યું કે મુક આ બધુ. આમ તો મુકી જ દીધુ તુ પણ એ પસી કોઈ દી ચોરી હાટુ નથ નીકળ્યો. ઈજ્જતની જિંદગી નથી એ હમજાઈ ગ્યું. કાયમ પોલીસથી ભાગતા ફરવાનું તો નથ થવાનું. કરેલા ગુના હાટુ એ પાતાળમાંથીએ હોધી લેવાની. અને પાસુ મને હોધવા કેટલાય નિર્દોષ દંડાઈ જાય. એટલે નક્કી કર્યું તમારા હાથે જ પોલીસમાં હાજર થવાનું.’

રજાક ડફેર પાંત્રીસી પણ નહીં વટાવી હોય. સ્વભાવ અને દેખાવ ગભરુ રજાકને ચોરી કરતા જીવ કેમ ચાલ્યો હશે એ પ્રશ્ન આજેય થાય. કેસરબાઈ એની સાસુ. ખુબ મહેનતુ. એનુયે નામ ચોરીમાં ખુલ્યુ. ‘ના બેન મે ચોરી નથ કરી. પણ ડીવીડી મને અમારા હગાએ દીધી ને એ ચોરીનો માલ હતો ને એમાં હું હલવાઈ ગઈ. જો કે વાંક મારો જ સે. અમાર ડફેરના છાપરે ક્યાં લાઈટ હતી તે ડીવીડી વગાડવા પેલો વેચાતું લાયો હોય. ચોરીનો જ માલ હતો ખબર હતી પણ મન લલચાઈ ગ્યું ને ગુનો ચડી ગ્યો. એક ફેરા રજાકને ચોખો કરી દઉ પસી મનેય હાજર કરી દયો. ગુનેગારનો ભાર લઈને નથ જીવવું. પણ હાલ હાજર થવાય એમ નથ. પંદરજણની હોજવેણને હંભાળવાનું મારા માથે સે ને એટલે. પણ જલદી થઈ જઈશ. તમે જ હોંપી દેજો પોલીસટેશન.’

કેસરબેને નક્કી કર્યું કે પોતાના ઘરમાં કે કુટુંબમાં એકેય માણસ હવે અવળા રસ્તે નહીં ચડે ને જે ભૂતકાળમાં ચડ્યા છે એય #જેલમા જઈને સુધરીને પાછા આવી મહેનતનો રોટલો રળે.

રજાકને નડિયાદ એલ.સી.બી.માં હાજર કર્યો. પોલીસની ચા પીને અમે નીકળીએ એમ કહ્યું, ત્યારે રજાકનું રડવું જ બાકી હતું. એની ઘરવાળી રસીદા આમ તો મારી જ ઉંમરની પણ કેસરબેનની મારા ઉપરની મમતા એ મને બહેન માને એટલે હમઉમર રસીદા મને માસી કહે, એણે ફોન પર કહ્યું, ‘માસી પોલીસને કેજો એને મારે નહીં...’ મે કહ્યું ચિંતા ના કર. તો એણે કહ્યું, ‘તમે બેઠા સો પસી અમારે સાની ચિંતા. એ છુટીને આવે પસી એને કામે લગાડી દેજો. મેનતનો રોટલો રળશું પણ હવે આ માર્ગે એને નઈ જવા દઉ. મારી જીભાન તમને આલી.’

કેસરબાઈની દીકરી રસીદા અદ્લ કેસરબાઈ જેવી જ... મહેસાણાથી મારી સાથે આવેલા કેસરબેને ખુબ હિંમત રાખી પણ જેવા રજાકને સોંપીને અમે પોલીસ અધીક્ષકની કચેરીમાંથી નીચે ઉતર્યા કે એમની હિંમત તુટી ગઈ.. આંખો ભરાઈ આવી. રડતા જ બોલ્યા, ‘બેન વકીલ હાટુ મારી પાસે પૈસા નથી. તમે આને છોડાવજો. એની હોધ લેજો.’ વકીલ સાથે મે વાત કરી જ લીધી છે. ચિંતા ના કરો એવી હૈયાધારણા આપી. છતાં રસ્તામાં અમદાવાદ આવતા, ‘બેન પી.આઈ.ને ફોન કરોને એને ખાવા આલે. હવારથી ઈને કાંઈ ખાધુ નથી...’ કેસરબાઈ સાસુ પણ ‘મા’થીએ વિશેષ વહાલ એણે રજાકને કર્યું ને એ હેતથી જ રજાક સાચા રસ્તે પાછો ફર્યો...

રજાકને હાજર કરવા #ડફેર નાતના પટેલ દીનાભાઈને રજાકના સસરા હયાત ને ભાઈ પણ હાજર રહ્યા. પી.આઈ. ઠાકોર સાહેબે એની ચિંતા ના કરવા કહ્યું ને રજાકની બાજુમાં ઊભા રહી ફોટો પડાવ્યો. તો કચેરીમાઁથી બહાર આવીને ભાવુક થઈ ગયેલા કેસરબેનને થોડા હળવા કરવા અમે પ્રયત્નો પણ કર્યા....

આ મીશન પાર પાડવામાં #પોલીસ કમીશનર આદરણીય એસ.કે.ગઢવીનો મોટો ફાળો રહ્યો. તેમણે સરસ રીતે બધુ ગોઠવી આપ્યું તેમની મદદ માટે પ્રમાણ ને આભાર.... 

#VSSM #Dafer #DenotifiedTribes #NomadsOfIndia #NomadsOfGujarat#MittalPatel #HumanApproach #HumanInterestStory #Police #LCB#Robbery #Police Attrocity

At VSSM we like people to spread their wings and fly… Musabhai Dafer proved to be doing just that...

 Musabhai stays in Juna Padhar village near Viramgaum town.

Few years back, we had compelled him to send his children to school if he wanted our assistance in obtaining documents like ration card etc. The pre- condition worked and Musabhai’s children began attending school in Juna Padhar. We were expecting the village panchayat to allot residential plots to these Dafer families but things did not work-out as we expected. Musabhai had to leave the village. The family moved to Bhojwa where they set up their dangaa on the outskirts of the village.

“How were your exams?” I inquired to the children when I visited the new residence.

Mittal Patel and her team enjoying soulful
meals at Musabhai Dafer's dangaa

“They could not appear for exams as we had to move!!”

Meeting with Mittal Patel - At Dafer Settlement

“You should have moved few days later, should have waited for exams to get over! You wasted their academic year, Musabhai”

“Where do I know all this, Ben! These kids  should have told me but, they also did not utter a word about exams, I am completely unaware of all these matters of admission and exams!”

This was 7 years back. Recently Musabhai called up to complain about the visits the police were making to their Dangaa and threating them to summon the weapons they possessed. Musanbhai was disturbed and disliked the police visiting the dangaa… “Ben, I do not like police frequenting the dangaa, please intervene to solve the issue!”

Next day, Musabhai and I along with Tohid and Maulik reached the office of Gandhinagar DGP.. The officials were very responsive and positive. They immediately called up LCB Sarkhej and ordered them to stop their acts of harassing Dafer. Delighted with the encouraging experience we had we set out to return back to Ahmedabad. Musabhai was with us, “Ben, when you come to our dangaa be firm with the parents and tell them to send their children to school. I have refused to do their work until they do not send them to school.” I was amazed at his concern. Is this the same Musabhai who, some years back did not know anything about school?  Today,  his concern for educating children had grown beyond his own children, he now cared to ensure that the children of entire Dangaa go to school.

At VSSM we like people to spread their wings and fly… Musabhai proved to be doing just that. He now rents 25 bighas to farm and earn his living. His hut has fan, small refrigerator and his stock of grains in neatly arranged containers. Of course, the grains are from fairprice shop but the family has understood the value of storing food and not buying it on daily basis.

“Ben, will you have rotla (millet flat-breads) with us?” he asked us.

“Of course, along with some dhokli nu shaak!” I requested.

As  when we sat down for lunch there were many other foods that had been prepared for us. The pleasure of enjoying such soulful meals with humble folks like Musabhai is second to none..

In the picure - Musabhai wearing checkered shirt..

મુસાભાઈ ડફેર વિરમગામ પાસેના જુના પાધરમાં રહે.

બાળકોને ભણાવશો તો જ #મતદારકાર્ડ કાઢી આપીશું એવી મીઠી ધમકી એમને આપેલી ને પછી તો બાળકો નિયમિત શાળામાં જવા માંડ્યા. જુના પાધરમાં કાયમ આશરો મળશે એવી આશા જાગેલી પણ પછી એ ઠગારી નીવડી. ગામ છોડવું પડ્યું. ભોજવાની #સીમમાં ડંગા નાખ્યા. ત્યાં એમને મળવા ગઈ ને શાળામાં ભણતા છોકરાંઓને પુછ્યું પરિક્ષા કેવી ગઈ? 

‘પરિક્ષા ના આપી. ડંગા ઉપાડવાના હતા ને એટલે.’

‘કેમ ડંગા ચાર દી પછી ઉપાડવા હતા ને? એક ફેરા #પરિક્ષા પતવા દેવી હતી ને?

મુસાભાઈને કહ્યું, ‘આવું કેમ કર્યું છોકરાંઓનું વરસ બગાડ્યું.’

‘પણ મને ચો ખબર હતી આ પરિક્ષાની. છોકરાંઓને કેવું પડે ને મને એમ કે આ ગોમની નિશાળમાંથી દાખલા કાઢીને ભોજવાની નિશાળમાં આલી દઈશું. આવી પરિક્ષા બરીક્ષાની મન શું ખબર પડ?’

આ વાતને સાત – આઠ વર્ષ થયા. હમણાં ભોજવામાં #પોલીસ આવીને #હથિયાર બાબતે બધાને ધમકાવી ગઈ. ખુબ મહેનતુ ને ઈમાનદાર મુસાભાઈને પોલીસનું આમ ડંગામાં આવવું ગમ્યું નહીં. ફોન કરીને, ‘બેન ડોસી મરે તો વાંધો નહીં પણ જમડા ઘર ના ભાળવા જોઈએ, આ પોલીસનું કાંક કરો.’

બીજા દિવસે #ગાંધીનગર ડીજીપી ઓફીસ તોહીદ અને મૌલિક સાથે મુસાભાઈને અમે પહોંચ્યા. પોલીસે સહયોગ કર્યો સરખેજ એલ.સી.બી.ને ફોન કરીને આવું ના કરવા કડક શબ્દોમાં સૂચના આપી. 

સુખદ અનુભવ સાથે અમે પરત આવતા હતા. મુસાભાઈ પણ સાથે હતા એમણે કહ્યું, ‘બેન ડંગામાં આવો તો બધાને છોકરાં ભણાવવાનું ખખડાવીને કેજો. મે એમનું કામ કરવાની ના પાડી સે. જ્યાં સુધી છોકરાં નહીં ભણાવો તા લગી કોઈ કામ નહીં થાય.’

સાંભળીને નવાઈ લાગી આ એજ મુસાભાઈ જેમને પરિક્ષા શું છે એનીયે ખબર નહોતી એની જગ્યાએ આજે એમના બાળકોને તો એ નિશાળામાં મોકલે જ ને સાથે વસાહતના તમામ ના બાળકો પણ નિશાળમાં જાય એનીએ ચિંતાય કરે.

માણસો ઉગાડાવાનું કામ અમે કરીએ ને મુસાભાઈના રૃપમાં આજે ફરી એ દેખાયું. પચીસ વિધા જમીન ભાગવી ખેડે છે મુસાભાઈ. એમના છાપરાંમાં પંખા, નાનુ ફ્રીજ ને સૌથી અગત્યનું #અનાજ ભરેલા પાંચ ડબ્બા હતા. હા ડબ્બામાં અનાજ સસ્તા અનાજની દુકાનનું હતું પણ અનાજ ભરવાની ખબર પડી એ ગમ્યું. ને પાંચ રૃપિયાનું મરચુ, પાંચનું તેલ, બેનું મીઠુ એમાંથી એ નીકળ્યા એનો આનંદ થયો...

એમના ડંગામાં જવાનું હતું. એમણે પુછ્યુ, ‘રોટલા ખાશો?’ મે હા પાડી ને ઢોકળીનું શાક ને રોટલા કરજો એમ કહ્યું. પણ જમવા બેસાડ્યા ત્યારે બત્રીસ પકવાન પીરસ્યા... મજા પડી ગઈ...

ચેક્સ શર્ટમાં મુસાભાઈ બસ ઓળખાય એ માટે

#MittalPatel #NomadsOfIndia #NomadicTribes #VSSM #Dafer #DenotifiedTribes #story #ડફેર #વિચરતીવિમુક્તજાતિઓ #DGPOffice #માનવીયઅભીગમ #HumanApproach

Police Again severely mutilates innocent Dafers... Dafer Atrocity - a common phenomenon

“Ben, these police are after us, asking us to surrender the weapons we have. How are we supposed to have weapons? Do they think we have opened a weapon manufacturing unit?? My husband died when my son Noor was 10 years old, since that day we have not spent a single day around the boundaries. Since past 25 years have been living in Kalawar. Both, my son and I have been working as laborers to make living. We go wherever work takes us, if we get work on farms we go there but not to loot, rob or hunt, that is not what we do!! Yet, since last four days the Kalawar police officials have been visiting our house every evening. They are threatening Noor Mohammad and his wife, asking them to surrender the weapons they have…. Earlier it was just the weapons now they are asking for my son. Have I raised him for them? Noor’s wife objected and stood up against the police to which they got furious, hit her so hard that her face has swollen. They are talking rubbish, talking filthy and abusing us which is difficult to listen. We are innocent, we have no such thing as weapon and nothing of the sort they are asking for!! Help us from the police wrath, Ben! If it does not stop we will have to commit suicide… We are poor but, we live in a decent locality and the police reaching here every day is ruining our image…” a very painful appeal from Rehmatben.

“The police do not understand; what will we do weapons when we work in city!!” said Noor as matter of fact…

Rehmatben desires to live a simple life and the police is not allowing them to live in peace. The family has no previous police records, has been living a decent life and the police thinks otherwise.

I fail to understand why police behaves in such a manner, go get a warrant and search but, they do have other tactics they come with a weapon in their vehicle and ask for men…I don’t know what instructions they have received from #Gandhinagar…. We have always told the police force, have a dialogue with us, we will help you find the ones involved in unlawful activities, but please stop harassing the innocent Dafer….

This is not a request or a humble appeal, this is our anger speaking now….

(the picture is not of Rehmatben but of another Dafer lady who have been victim of police abuse)

Yet another case of Inhuman Torture on DAFERS - Police Need to understand the real approach towards them...

“Ben, (the nomadic communities address Mittal Patel as Ben) I presented Katiya to the police yet, they refuse to let us live in peace!! You asked us to give up all the illegal activities so that the police stop coming to the settlement, we did just that. We also don’t like them coming to our homes so I personally went and presented Katiya before Bopal City Police. But, this did not go well with the LCB and SOG of Sarkhej. They feel I should have taken Katiya to them and not Bopal police. The officials of Sarkhej police station are harassing us for this, they come to our dangaa pent out verbal abuse, point at the skirts of our women and talk all rubbish and shit!!” Gafarbhai was narrating all this in a single breath until he could speak no longer and emotions took over. His voice chocked. “it is difficult to tolerate this any longer, Ben!!”

Helplessness hovers over Sakinaben Dafer
A concern for the Present & the Future 

Since emotional Gafarbhai Dafer could not speak any further Sakinaben, his wife took the phone. “We do not mind if they come to our settlement if we are at fault but even after all that we have done, their behavior before our young girls…… I told them to be careful and mind their language, I was the age of their mother and yet they refused to behave and correct their language. They have been coming here daily, Ben. Today the villagers have asked us to walk out of the village. According to them the police has asked them to remove us from the village!! We have sent our children and their families to another place. But to us Rethal is home, we even have identity cards and documents from this village. You have been working so hard to ensure we get residential plots allotted here. The villagers have been so supportive but now they too are fed up with the recent police visits. That is why they called us and asked us to leave the village. Where do we go now, Ben??”

The decision to allow a family to stay in a village does not rest with the police. Period. If the culprit has walked up to the police, why harass his family? Punish the culprit. He is with you. We fail to understand this behavior by police. Have we ever tried to understand why do the Dafer feel the need to loot or engage in unlawful activities?? This barbaric behavior by police has crossed limits.

“If the police come to the dangaa, tell them we are not leaving this place. We will continue to stay here, they can do whatever they can still if they continue to abuse, call me.” The assurance to Gafarbhai and Sakinaben calmed them down a little. In the meanwhile, I have tried calling the phone number Gafarbhai has shared with me but no one has answered it yet.

I will continue to write to the officials based in Gandhinagar. And it is not the first time I am doing it and I know it is not the last time either!! Seriously, how many times do we have to write about same issues. We expect the DGP to intervene and take action in this matter but, he seems to be too busy with the visits of Prime Minister, Chief Minister and this and that… Hope he finds sometime soon.. whenever we have asked for an appointment, such programs have taken priority. All of us, we and these communities, are fed up with this…….

‘બેન કટિયાને હાજર કરી દીધો તોય પોલીસ સાલ નહી છોડતી. તમે કીધુ ક હવ ચોખ્ખા થઈ જાવ આપણા માથે ગુનો હોય તો પોલીસ આંટા દે ને? પોલીસ આંટા દે ઈ હારુયે નો લાગે. તે બેન હું બોપલ સીટી પોલીસમાં રૃભરૃ જઈને કટિયાને દઈ આયો. પણ આ વાતની સરખેજ એલ.સી.બી. અને એસ.ઓ.જી.ને ખબર પડી તારથી ઈમને ઉપાડો લીધો સે. કટિયાને અમારી આગળ કેમ હાજર નો કર્યો? બેન અમારા બૈરાયોના ઘાઘરા હામે હાથ કરીને કાનના કીડા ખરી પડ એવું એ લોકો બોલ્યા.’

ગફારભાઈ એક શ્વાસે બોલી રહ્યા હતા. બોલતા બોલતા એમના ગળે ડૂમો બંધાઈ ગ્યો.

‘નથ સહન થાતુ બેન...’ તેઓ આગળ કશું બોલી ના શક્યા. 

એ રડી રહ્યા હતા... એમના પત્ની શકીનાબહેને ફોન લીધો, ‘અમારો વાંક ગનો હોય ને તો હો વાર ભલે સાપરે આવે પણ કોય ગના વગર આઈન અમારી જુવાન છોડીઓની હામે.... મે કીધુ કે, હું તમારી મા જેવી સુ જરા જીભાન હંભાળો. પણ એતો નાગુ બોલે જ જાય બેન. તમને હું કહુ... હમણાં હમણાંથી રોજ ઉપાડો લીધો સે, તે આજે ગામલોકોએ ગામ ખાલી કરીને જતા રેવા કઈ દીધુ. એ લોકો કે સે કે, પોલીસે કીધુ સે તમન બારા કાઢવાનું! બેન મારા સોકરાંઓ ને ઈના પરિવારને બીજે ઠેકાણે મોકલી દીધા. અમે ઘણા ટેમથી રેથળમાં રહીએ સીએ. અમારા મતપત્રક, રેશનકેડ હોત આંયના સે. અમને જમીન મલે ઈ હાટુ તો તમે ધોડા કરોસો. ગામનાય હા પાડતા તા પણ આ પોલીસના રોજ રોજના કેડાથી ઈયે કંટાળ્યા સે તે આજે બોલાઈને ગામમાંથી જતા રેવા કઈ દીધુ... હવે ક્યાં જવું બેન?’

કોઈ વ્યક્તિને ગામમાં રહેવા દેવા કે નહીં તે નક્કી કરવાનું કામ પોલીસનું તો નથી જ. વળી ગુનેગારને સજા કરો એને પકડીને લઈ જાવ. પણ એ ગુનેગાર સામે ચાલીને હાજર થઈ જાય પછી એના પરિવારને હેરાન કરવાનો શું મતલબ? ડફેર લૂંટ કરે પણ લૂંટ કેમ કરવી પડે છે એ સમજવાની જરૃર છે... પોલીસની બર્બરતા હવે હદ વટાવી રહી છે.

ગફારભાઈ અને શકીનાબહેનને આજે અમે કહી દીધુ કે, ‘પોલીસ આવે ને તો કેજો અહીંયાથી નહીં હટુ, આંય જ રહીશ. તમારાથી થાય ઈ કરો... છતાં ના માને તો મને ફોન કરજો.’ આટલું કહ્યાથી એમનામાં હિંમત આવી. ગફારભાઈને પોલીસે આપેલા નંબર પર ફોન જોડ્યો પણ વાત થતી નથી. 

ગાંધીનગર આ બાબતે ફરી લખીશ. પણ કેટલા કાગળ આ બાબતે અમે ચીતર્યા છે. ડીજીપી આ બાબતે નિર્ણય લે એવી અપેક્ષા રાખીએ છીએ પણ હાલ તો તેઓ પ્રધાનમંત્રી, મુખ્યમંત્રી અને ફલાણા ઢીકણા કાર્યક્રમમાં વ્યસ્ત છે. ઝટ ફ્રી થાય એવું ઈચ્છીએ... દર વખતે માંગવામાં આવેલા સમયમાં આવા કાર્યક્રમો જ નડી જાય છે... કંટાળો આવે છે અમને અને આ પ્રજાને...

Ben, we can think of attending the wedding only if you do!!”

“Ben, you must come for the wedding, if you do not come none of the Dafer will. You also need to speak to my daughter’s in-laws. The recent raid by the police has scared them so much that they are refusing to come with the marriage party!! Will you speak to them?” insisted Kesarben.

“I certainly will talk to them. And remain present at the wedding. Please don’t worry.” I assured.

In the picture - at Dafer wedding…….

The wedding of Kesarben and Hayatbhai’s daughter was scheduled on 6th May, in Gangad. The Dafer from across Gujarat kept calling me to inquire if I was to remain present at the wedding, “Ben, are you going to the wedding, we can think of attending the wedding only if you do!!”  

By the time I reached the wedding venue after finishing the day at the office, it was 9.30 PM. Many guests had left the venue. They had reasoned that I might not be able to attend the wedding because of my busy schedule. Usually, the presence of VSSM’s Tohid or Raj is enough to assure the Dafer but this time around the fear of police harassment was huge and hence they wanted me to remain present.

It is such sad instance when such memorable occasions should be observed under the clout of fear!! We hope this shadows of fear and despair very soon become thing of past for this community. 

સાંજે ઓફીસનું કામ પતાવી લગ્ન માટે નીકળી લગભગ ગાંગડ પહોંચતા 9.30 થઈ ગયા હશે. પહોંચ્યા ત્યારે ખ્યાલઆવ્યો કે, કેટલાક લોકો તો નીકળી ગયા હતા. નીકળી ગયેલા સાથે વાત કરી તો તેમણે કહ્યું, ‘તમે કામમાં હશોએટલે નહીં આવી શકો એમ સમજીને અમે....’

પોલીસનો ભય તેમને લાગી રહ્યો હતો. એટલે મારી હાજરી તેમને જોઈતી હતી. આમ તો ડફેરના લગ્નમાં અમારાકાર્યકર તોહીદ કે રાજ હાજરી આપે. અમારી હાજરીથી તેઓ નિશ્ચત હોય...

લગ્ન જેવી સુંદર પળો પણ તેમને સતત ભયમાં વિતાવવી પડે! ભય વગર તેઓ લગ્ન કરે તેવી ક્ષણો નિર્માણ થાયતેવી અભ્યર્થના..

#ડફેરના લગ્નમાં....

Police... STOP it, please!!

The Dafer are extremely terrified of the police. And there is a valid reason behind this. The police seem to have formed a habit of harassing the Dafer for no valid reason or fault. While we have been strongly advocating for the discontinuation of such atrocious behavior, the episodes keep happening frequently.

On 28th April, a Dafer wedding was scheduled on the outskirts of Padana village in Dhandhuka block. The family had requested presence of VSSM team members as they feared police harassment during the occasion. VSSM’s Tohid remained present at the wedding. The Dafer weddings usually take place in the night so aftet the wedding was over Tohid left the venue on the morning of 29th. At around 9.30 am, when he must have hardly reached Dhandhuka, Tohid receives a call from Lakhabhai and Bhayabhai Dafer. “Sir, the police have arrested us from the road near Kotla village. We are in the police vehicle now!”

Tohid rushed to the scene.  An agitated Lakhabhai was arguing with the police, asking them the reason behind targeting and harassing them. The police also took away the gold chain Lakhabhai was wearing for the occasion. The duo was surrounded by 8 policemen of S.O.G Bhavnagar.

Tohid intervened, asked them to stop behaving in such an appalling manner, mentioning of legal action if this continues. Tohid had by now introduced himself and the organization he represented. “We will present Lakhabhai if there is any complain against him!! Enough is enough, stop behaving in such a manner.” The Police Inspector mellowed down a bit and released Lakhabhai and Bhayabhai. The gold chain was also returned.


It is not just the Dafer who are tired and frustrated, we are tired of this agonizing behavior as well. 4 police cases have been complained between 23rd to 29th April alone. That too after a public consultation on Dafer issues in participation of senior police official!! Doesn’t the police authorities get the message!!

તા.28 એપ્રિલ 2017ના રોજ ધંધુકાના પડાણા ગામની સીમમાં રહેતા ડફેરને ત્યાં લગ્ન લેવાયા. પોલીસ આવશે અને લગ્ન બગાડશે તેવો ભય ડફેરોને હતો. એમણે #VSSM ના કાર્યકરને લગ્નમાં હાજર રાખવા વિનંતી કરી. કાર્યકર તોહીદ લગ્નમાં હાજર રહ્યો. લગ્ન પતાવીને તોહીદ તા.29ના રોજ સવારે નીકળ્યો. સવારે 9.30 વાગે ધંધુકા પહોંચ્યો હશે ત્યાં લાખાભાઈ અને ભાયાભાઈ ડફેરનો ફોન આવ્યો. "સાહેબ કોટડાગામના રોડેથી પોલીસે પકડી લીધા છે અને જીપમાં બેસાડી દીધા છે."

તોહીદ તાબડતોડ પહોંચ્યો. લાખાભાઈ પોલીસને ગુસ્સામાં પોતે કોઈ ગુનેગાર નથી શા માટે આમ હેરાન કરો છો તેમ કહી રહ્યા હતા. પોલીસે લાખાભાઈએ પહેરેલો સોનાનો દોરો ચોરી કરીને મેળવ્યો છે એમ કહીને લઈ લીધો હતો. એસ.ઓ.જી.ભાવનગરના આઠ પોલીસકર્મીઓએ તેમને ઘેરી લીધા હતા.

Allarakh Dafer & Mohammadbhai Dafer talking to Press

તોહીદે પોલીસને ખોટી રીતે ડફેરને ના કનડવા કહ્યું અને આવું રહેશે તો કોર્ટમાં લઈ જઈશું તેવી ધમકી પણ ઉચ્ચારી. "લાખાભાઈના નામે કોઈ ગુનો ક્યાંય પણ મળે તો અમે તેને હાજર કરીશું પણ આવું હવે બંધ કરો..." આ વાત કરીને તોહીદે સંસ્થાનો પરિચય આપ્યો. પી.આઈ. ઢીલા પડ્યા અને લાખાભાઈ અને ભાયાભાઈને મુક્ત કર્યા. સાથે સોનાની ચેઈન પણ પાછી આપી.

હવે અમેય કંટાળ્યા છીએ. 23 તારીખની પોલીસની કનડગત ડફેર ઉપર ચાલી રહી છે. તા.29 સુધીમાં આ ચોથો કેસ છે.... પોલીસને હવે બસ કરો એટલું જ કહેવું છે....

The never ending pain of being born as Dafer…

The current living conditions of Dafer

Have you ever wondered how it is to be born as a Dafer?? Allow us to share…

Naseeb is being hounded by the Savarkundla Police. There is nothing wrong Naseeb has done but for some reasons the police has decided to arrest him. The police visit his shanty every day.  His wife was in the last few weeks of her pregnancy, the police approached her and asked for information on Naseeb’s whereabouts, threatening her in the process. This police threat traumatized Naseeb’s wife who went into premature labor and eventual delivery of a still born child. “Ben, our life is ruined!!”

And this is just one story, we can share hundreds of such living tales…

Honestly,  it is extremely painful and traumatic to live a life as Dafer. The community feels that the even the wild animals have a better chance to life than them. They aren’t shooed away. The villagers ask them to move out of their village periphery and like it or not they need to follow the dictates. The Dafer always say, “Had we been humans we would have enjoyed all the rights but we are Dafer not humans!!” The law makers, authorities, society or the police, no one listens to Dafer who have nowhere else to go but raise a helpless plea to almighty, “Why did you allow us to be born as Dafer!!” 

ડફેર તરીકે જન્મવું કેટલું પીડનારુ છે. હજારો તકલીફો, વેદના અને એને લઈને જુદા જ મૂંઝારા પણ એ કોઈનીયે સામે વ્યક્ત ના કરાય. ઈશ્વર મંદિર, મસ્જિદમાં અને ક્યાંકખુલ્લા આકાશમાં હોવાનું માનીએ એટલે આકાશની સામે બે હાથ ઊંચા કરીને ડફેર તરીકે શીદને જનમ આપ્યો એવુંયે ઘણીવાર બોલાય. ગામવાળા આવીને સીમ ખાલીકરવા કહે અને ના જવું હોય તોય સીમ ખાલી કરીને જતા રહેવાનું. આના કરતા તો જંગલી જાનવર તરીકે જન્યા હોત તો સારુ થાત કોઈ આમ હડઘૂત કરીને કાઢી તો નામુકત. પણ ના અમે તો જાનવરની કક્ષાનાય નહીં.. અમે તો ડફેર. માણસ તરીકે જન્મેલાને કેટલાક અધિકાર આપ મેળે મળે પણ અમે તો ક્યાં માણસ છીએ... 

નસીબને સાવરકુંડલા પોલીસ શોધી રહી છે. નસીબ ભાગી રહ્યો છે અણે કોઈ ગુનો કર્યો નથી. પણ પોલીસે તો કોઈ પણ હિસાબે નસીબને પકડવાનું ધાર્યું છે. નસીબનાછાપરે રોજ પોલીસ આવે. એની પત્નીને છેલ્લા દિવસો જઈ રહ્યા હતા. બાળક જન્મે એની સાથે રમવાના ઓરતા પડતા મુકી નસીબને ભાગતા ફરવાનું. એની પત્ની પાસેપોલીસે આવી નસીબનો પત્તો પુછ્યો, થોડી ધમકી પણ આપી. આ ધમકીની નસીબની પત્નીને એવી ફડક બેસી ગઈ કે પ્રસુતિની પીડા તત્કાલ ઉપડી અને બાળક મરેલુંઅવતર્યું. ધૂળ પડી અમારા જીવતરમાં બેન...

આવી તો કેટલીયે જીવતી વાર્તાઓ ડફેરોની અંદર ધરબાયેલી પડી છે....  

VSSM helped release the three boys who were kept in the jail in Amreli...

Dafer boy couldn't stop himself from embracing his mother 

The 12-year-old boy of the Savarkundla Dafer case endures police torture and electric shocks….

A few days back we had written about an incident that had occurred against the Dafer in Savarkundla town. This post is in continuation of the same incident. The incident was about a police official belonging to Savarkundala LCB filing a robbery case against the Dafer. Three young men and a 12-year-old boy belonging to Dafer community were arrested and beaten in police custody without any warrant. The 12-year-old was mercilessly beaten and given electric shock. When the child was produced before the court he told the judge about the torture he had endured in police custody. The child’s narration pained the judge who himself  examined the boy. He ordered a medical examination of the boy. VSSM’s team member remained present during the medical examination. The examination was undertaken at government hospital in Savarkundla and the doctor handed over the report in a sealed envelope.   

By the time the formalities related to the medical examination were completed it was already evening so the judge did not open the envelop. Eventually when the cover containing the report was opened during the next hearing, it mentioned that the police had not tortured the child!! Absolutely shocking and unbelievable… the decay is so deep.!!

The police officials are a bit taken aback with the way the case has developed. They weren’t expecting such a response. They have threatened the Dafer to lie low or else face the consequences once the case fades away in time.  In the meanwhile, VSSM helped release the three boys who were kept in the jail in Amreli. The parents had hired a jeep to bring their boys back home.  The boys too were eagerly awaiting their parents. As soon as the jeep arrived they just ran towards it and even before their parents could open the door the boy couldn’t stop himself from embracing his mother (as seen in the picture).

“The police have filed such wrong accusations on our children, just because we are Dafer we have to endure all such police atrocities….” This is what the Dafer keep talking all the while.

VSSM and the Dafer will make further presentation against the police during the next hearing. We have also requested for an appointment from the Director General of Police. Our intent is to create better understanding and sensitivity amongst the entire police department towards the Dafer, along with that we also hope that if the police official is found guilty the court should take measures against them.

સાવરકુંડલામાં રહેતા ત્રણ ડફેર યુવાન અને એક 12 વર્ષના ડફેર છોકરાંને એલ.સી.બી.ના પોલીસકર્મીને લૂંટ્યાના કેસમાં એલ.સી.બી.એ વગર વોરંટે પકડ્યા અને વગર રીમાન્ડે ખુબ માર્યા. ઈલેકટ્રીક કરંટ પણ આપ્યા. 12વર્ષના છોકરાંને પણ પોલીસે કરંટ આપ્યાનું અને માર માર્યાનું કોર્ટમાં જણાવ્યું. જજ સાહેબ પણ આ સાંભળીને દુખી થયા.તેમણે છોકરાંને જાતે તપાસ્યો અને દાકતરી તપાસની સૂચના આપી. Vssmના કાર્યકર પણ દાક્તરી તપાસમાં સાથે રહ્યા. સાવરકુંડલાના સરકારી દવાખાનામાં કામ કરતા ડોક્ટેર સીલબંધ કવરમાં રીપોર્ટ આપ્યો.

સાંજ પડી ગઈ હતી એટલે જજે રીપોર્ટ ત્યારે ઓપન ના કર્યો. પણ તે પછીની મુદ્તે અમેગયા અને ડોક્ટરનો રીપોર્ટ ઓપન કર્યો, તો પોલીસે કોઈ માર માર્યો નથી તેવી વિગતો બહાર આવી. આટલી હદે બધુ બદલાઈ શકે તે કેવી રીતે માન્યામાં આવે.

પોલીસ થોડી ડરી એટલે ડફેરોને ધમકી આપી કે આવું કાંઈ કરશો નહીં, પછી અમે જ છીએ તમને જોઈ લેશું વગેરે.. અમરેલી જેલમાં રાખેલા ત્રણ છોકરાંને જામીન પર અમે છોડાવ્યા. જેલમાંથી મુક્ત થયેલા છોકરાંઓને લેવા તેમના મા- બાપ સ્પેશીયલ જીપ ભાડે કરીને આવી રહ્યા હતા. છોકરાંઓ મા-બાપની રાહ જોતા હતા. જેવી જીપ આવી કે જીપનો દરવાજો ખોલ્યા વગર જ છોકરો તેની માને ફોટોમાં દેખાય છે તે રીતે હેતથી મળ્યો.

‘કેવો ખોટો આરોપ અમારા છોકરાંઓ ઉપર પોલીસે મુક્યો. ડફેર છીએ એટલે આમ પોલીસનો ત્રાસ કાયમ સહન કરવાનો...’ તેવું તેઓ દુઃખી હૈયે સતત બોલ્યા કરે છે..

પોલીસ સામેની vssm અને ડફેરોની રજૂઆતો કોર્ટમાં આગામી મુદ્દતે થશે. ગાંધીનગર પોલીસ મહાનિર્દેશક શ્રીને આ મુદ્દે મળવા સમય માંગ્યો અને તેમણે તારીખ આપી છે. ડફેરના મુદ્દે આખો પોલીસ વિભાગ સંવદેનશીલ બને તેવો અમારો પ્રયત્ન છે.. તો સાથે ખોટુ કરનાર પોલીસ સામે કાર્યવાહી થાય કોર્ટ તેમની સામે પગલાં લે તે પણ ઈચ્છીએ છીએ...

હજુ આ આખા કેસમાં નસીબનું નામ પણ પોલીસે આપ્યું છે. પોતાનું નામ ખુલ્યા પછી નસીબ ઉપર જે વિત્યું તે આગળ જણાવીશું..

At a Dafer wedding someone uttered the word Police and there was chaos all around…

“Ben, we have a Dafer wedding in Dholka, can you please request the police not to harass us during the occasion. Nobody will turn up for the wedding if they fear police bustle at the ceremony,” pleaded Hamirbha from Nagra, over the phone.

This is not for the first time that we have received such a phone call. Whenever there is a wedding scheduled in the Dafer community, we invariably receive a call from the family, requesting us to speak to the police to allow them to enjoy the dignity of the occasion. I asked them to relax and assured that Tohid and Maulikraj from VSSM will remain present at the wedding to ensure the entire event remains free of any untoward situation.

The wedding happened peacefully, the guests were showering their blessings and gifts to the newlyweds and suddenly some boy announced, “Police!”

There was fear everywhere, all the men were prepared to sprint and hide for protection, Hamirbha yelled, “Relax, there is no need to run,   VSSM has spoken to the police, they will not be coming here and we also have with us team members from the organization. There is no need to fear!!” Hamirbha’s assurance could pacify and calm the marriage party for a while. But after the brief commotion the men decided to sit near the fields, so that they can get an easy escape or hide if at all the police decides to make an appearance.

The fear the men from Dafer community experience is of a very different nature. Inspite of being innocent they fear being caught and tormented by the police just because they belong to this community. We usually seek police protection but, have you ever experienced the need to seek protection ‘from police brutality.’ Strange and sad but this is the bitter truth Dafer must live with.

“We are humans but the police can sense us from anywhere, even if we are in a middle of a crowded bazaar, even if our face is covered so…. They just sense us …

That fear in the eyes is so truly captured by Maulikraj…

ડફેરના લગ્નમાં પોલીસ એવું બોલ્યા કે સૌ ભાગ્યા...

‘બેન ધોળકામાં ડફેરના લગ્ન સે તમે પોલીસને ભલામણ કરી દેજોને નકર બધા હેરાન થઈ જાહે અને લગનમાં કોઈ આવશે નહીં’ નગરાથી હમીરભાનો ફોન આવ્યો. કોઈ પણ ડફેર વસાહતમાં લગ્ન લેવાય કે તે પહેલાં પોલીસ શાંતિથી લગ્ન કરવા દે તે માટેની ભલામણ કરવાનો ફોન અચૂક આવે. મે ચિંતા ના કરવા કહ્યું અને vssmમાંથી બે કાર્યકર તોહીદ અને મૌલિકરાજ લગ્નમાં ઉપસ્થિત રહેશે તેમ કહ્યું. 

લગ્ન પત્યા ચાંલ્લો લખાવવાનું ચાલતું હતું ત્યાં અચાનક એક છોકરાએ આવીને કહ્યું, ‘પોલીસ’ બધાએ સાંભળ્યું. એક ક્ષણ માટે તો રેડી સ્ટેડી ગો બોલ્યા પછી સૌ ભાગે તેવો માહોલ થઈ ગયો. હમીરભા મોટેથી બોલ્યા, ‘અરે ભાગશો નહીં, બીવાની જરૃર નથી. સંસ્થાના માણસો આપણી સાથે છે. પોલીસમાં ભલામણ થઈ ગઈ છે કોઈ નહીં આવે.’ તેમની બૂમોથી થોડીવારમાં વાતાવરણ શાંત થયું. તે પછી મોટાભાગના પુરુષો ખેતર તરફ કે જ્યાંથી સરળતાથી ભાગી શકાય અને સંતાઈ પણ શકાય તે તરફ જઈને બેઠા. કોઈ ગુનો કર્યો નથી છતાં એક જુદા જ ભયના ઓથાર નીચે આ પરિવારો જીવતા હોય છે. 

ખેર આપણા ત્યાં કે તે સિવાયના કોઈ પણ સમાજમાં થતા લગ્નો માટે આપણે ક્યારેય પોલીસને શાંતીથી લગ્ન થવા દેવાની ભલામણ કરતા નથી પણ ડફેરને કરવી પડે છે એ કરૃણતા છે...

‘અમે છીએ માણસ પણ બજારમાંય પોલીસ અમને જોઈ જાય ને તો એમને તુરત ખબર પડી જાય કે અમે ડફેર.. ચહેરો આમ ઢાંક્યો હોયને તોય ખબર પડી જાય.. 

તસવીર મૌલિકરાજ

One more incidence of police harassment of Dafer families…..

VSSM, on behalf of these families, has reached out for help
Home Ministry and the Human Rights Commission.  

Every time we communicate on an incidence of police atrocities carried out on the Dafer, we tell ourselves may be this is the last time we are required to write about the unlawful harassment of the Dafer and each time the police succeeds to prove us wrong!! The incidents keep reoccurring in some or the other region of Gujarat, leaving us frustrated, demoralized and depressed!!

Recently, a police official appointed at Savarkundla’s Nageshri police station filed a complaint stating that he was looted on the night of 24th February by 4 Dafer men.  Amongst the four men he named, one was just 12 years old and he had no clue of the crime he had committed. He was accompanying his father Kalubhai to a market to purchase  manure for a farm in Savarkundla. Right in the middle of the bazaar, the police asked Kalubhai to alight from his bike,  they took his  12-year-old son Rasul and the bike. On the other hand, Sultan and Sataar were also taken in custody by police on pretext that they had some work with the two of them. Taju, who had arrived to  the police station to inquire why his brothers were taken into custody, too was sent behind the bars for questioning the police authorities!! The Amreli LCB beat and tortured the three men for three days, compelling them to confess their crime. On the other hand,  Rasul was nowhere to be found!!

As the atrocities continued on the poor Dafer men who work as farm laborers, their families reached Gandhinagar for help. This annoyed the police even further, who threatened of dire consequences for seeking help and complaining to higher authorities in Gandhinagar. “Are you guys out of your senses, do you consider yourself that big to go against us to Gandhinagar?? Remember, we can make it difficult for you to survive in Savarkundla!!” they threatened.

The men were brought to the court, “We have been captured without any warrant and were tortured and beaten without any remand!!” said the captive in the court. The judge has ordered medical examination.

The police has absolutely lost track of the behavior that is expected from them, the need to represent empathetic and humane approach towards the lesser humans ( this is how the Dafer and other marginalized communities are believed to be by the society at large) and to perform their duty as a protector and not as a persecutor!!!

Imagine the plight of the parents who have no idea where their child is, it has been four days and every time they go to the police station to inquire about Rasul, they are shooed away like  cattle…. It is beyond our understanding on what should we expect from such police!!

VSSM, on behalf of these families, has reached out for help to DGP, Home Ministry and the Human Rights Commission.  

ડફેર પરિવારોને પોલીસ દ્વારા થઈ રહેલી હેરાનગતિ

સાવરકુંડલાના નાગેશ્રી પોલીસ સ્ટેશનમાં ફરજ બજાવતા એક પોલીસ કર્મચારીએ તા.24 ફેબ્રુઆરીની રાત્રે પોતાને ડફેર સમુદાયના ચાર વ્યક્તિએ લૂંટ્યા હોવાની ફરિયાદ કરી. આ ચારમાંથી એક છોકરો તો 12 જ વર્ષનો એને તો બિચારાને ખબરેય નહોતી કે એણે કોઈને લૂંટ્યા છે. પિતા કાળુભાઈ સાથે સાવરકુંડલા ખેતરમાં નાખવાનું ખાતર ખરીદવા ગયો અને બજાર વચ્ચે પોલીસે કાળૂભાઈને બાઈક પરથી નીચે ઉતાર્યા અને બાઈક લઈને 12 વર્ષના રસુલને લઈ ગઈ. જ્યારે સુલતાન અને સતારને પણ કામ છે એમ કહીને પોલીસ ઉપાડી ગઈ. તાજુ પુછવા ગયો કે મારા ભાઈઓને કેમ પુરી રાખ્યા છે બસ એ પુછવાના ગુનાસર એને પણ પકડી લીધો. 

અમરેલી એલ.સી.બી.એ આ ત્રણેયને ગુનો કબુલ કરવા માટે ત્રણ દિવસ માર્યા. રસુલને ક્યાં રાખ્યો હતો તેનો તો પતોય નહોતો. 

ખેતરમાં મજુરી કરનારા ડફેર પરિવારો પર પોલીસે કાળો કેર વર્તાવ્યો. ગાંધીનગર સુધી રજૂઆત કરી. રજૂઆત કરી એટલે સ્થાનિક પોલીસ વધારે ગુન્નાઈ. ‘અલ્યા એવડા મોટા થઈ ગ્યા કે છેક ગાંધીનગર જઈ આવ્યા. જીવવું હરામ થઈ જશે સાવરકુંડલામાં’ એવી ધમકી ઉચ્ચારે છે. 

છોકરાંઓને કોર્ટમાં હાજર કર્યા છોકરાંઓએ કહ્યું કે, ‘વગર રિમાન્ડે અમને માર્યા, વગર વોરંટે અમને પકડ્યા..’ જજે દાક્તરી તપાસ માટે કહ્યું છે... 

પોલીસ કેવી ખતરનાક રીતે વર્તી રહી છે. માણસ તરીકેનો ધર્મ જ ભૂલી ગઈ છે. એ મા જેનો 12 વર્ષનો દીકરો ક્યાં છે? જેની ભાળ એને ચાર દિવસ સુધી મળી નથી તેની દશા તેમણે વિચારી છે ખરી. પોલીસ સ્ટેશનમાં પુછવા જાય તો પશુની જેમ હાંકી કાઢે છે. આવી પોલીસને શું કહેવું. 

Vssmએ આ પરિવારોની ગાંધીનગરમાં ડી.જી.પી., ગૃહમંત્રી થી લઈને માનવ અધિકાર પંચમાં રજૂઆતો કરાવી. 

And the police continue their unwarranted behavior towards the Dafer…

Mohammadbhai Dafer meets Mittal Patel to talk
about the harrasment they have been facing

 “Ben, the Nadiad police has arrested my brother. It has been days and we haven’t heard anything from them!! We live in the dangaa at Pisavada. Since last one week the S. O. G. Sarkhej and L. C. B. A. Nadiad have been frequenting our dangaa daily. The villagers have been very cooperative so far but, now they have begun doubting us. They have been inquiring of reasons why the police are frequenting us so much. You are trying to help us settle permanently in this village, the villagers were also willing to do that until now but since these frequent visits by the police they have now refused to process our income proofs,” narrated a rather anguished Mohamadbhai, who was at VSSM’s office to request our intervention.

VSSM has facilitated the process of applications for allotment of plots to 13 Dafer families living in Pisavada village of Dholka block. The revenue officer was to issue the income proofs required for the same. Sarpanch and the entire village was looking forward to allow these families allow permanent settlement in this village. However, the police reached Pisavada village with regards to a loot that had taken place in Kheda town. On 17th December the police arrested Surabhai Sadikbhai Dafer, a resident of Pisavada who was employed on a farm in Dholka. Surabhai was clueless on the reason for his arrest. When the police had reached the farm to arrest Surabhai, its owner Johnybhai called up Mohammadbhai, telling his to leave the farm as he was not interested in getting into the police issues. Similarly, Mohammadbhai’s son was also terminated from his job after police reached his workplace in Dholka town.

On 19th December, Mohammadbhai visited the office to talk about the recent harassment they have been facing. “We do not want to guard the boundaries, the police kept bothering us continuously when we were guarding the boundaries, demanding weapons that they thought we possessed.   Now we have moved to doing other jobs and the police has reached our workplaces here as well. So how will we earn our living? Ben, please help!! This way the villagers will also remove us from their village!! The police talk filthy with the women in our dangaa. We are supposed to tolerate this nonsense just because we are Dafer!” 55 years old Mohmmadbhai was in tears when he narrated all these episodes. The constant fear and anguish these families faced is heart breaking.

Mohammadbhai spent 4 hours in our office. When we asked him to  accompany VSSM team members to the Nadiad L. C. B. office the next day, he refused out of fear saying, “what if they arrest me as well?” If only for once the police decide to consider and treat the Dafer as humans!!!

We assured Mohammadbhai there was no need for him to fear. On 21st December 2016, accompanied by  VSSM’s Jayanatibhai and Tohid, Mohammadbhai reached L. C. B. Nadiad. The trio tried speaking to the police officials present in the office but none of them was prepared to listen to what visitors had to say. However, after we talked of VSSM’s work with the Dafer, how VSSM has been in constant touch with the DGP’s office in Gandhinagar on the issues concerning police harassment to innocent Dafer families and we might also need to talk about this episode to the DGP, did the officials pay heed to our talk. After listening to our team members and Mohamadbhai the PI adopted a mellower approach, “I know the Dafer engage in petty thefts to meet their hunger pangs but they never part of big loots. I too would like to see these families earning and flourishing well,” said the PI before calling Surabhai. “We had brought him for normal interrogation, he is innocent and you may take him along with you.” Mohammadbhai could not believe his ears, the entire episode coming to an end so easily!! When the team and Surabhai were about to leave, the PI invited them for a lunch. The team politely refused to the invite but the officer insisted. All of them later dined at a good restaurant. The PI was appreciative of VSSM’s endeavors for these communities.  

 

VSSM's Tohid with Surabhai Dafer

Mohammadbhai was struggling to comprehend the events. Releasing Surabhai without any problems, the PI hosting them for a lunch and such compassionate approach of the officials was difficult to digest for Mohammadbhai. “The police never fear anyone, they always put us behind bars and find multiple fake reasons that would keep us in jail forever. And they just released Surabhai without any questions!!” All we had to say to the questions that were Mohammadbhai was popping out, “ You all are ignorant about law and the police take advantage of this ignorance. Your illiteracy and ignorance allows them to intimidate you all, your fear does not permit you to ask questions, begin to ask questions and the police too will decide to ast differently!!”

 

We aren’t sure if Mohammadbhai and Surabhai absorbed all that the team told them, but there was immense joy reflecting on their face as if they were successful in saving a prey from a lion’s hold!!

 

Whenever I visit Dafer settlement they invariably tell me, “VSSM has brightened our present. Earlier, we survived in the woods and loitered around like animals! But, things have changed now.” Such honest confessions do brighten up our day but, it also raises questions like what about the families that VSSM hasn’t reached yet?? Everyday there are instances of Dafer been harassed by police, how would they find a relief, who helps them??

 

Hope police officials around the state understand and execute the ‘Suraksha Setu Program’ with utmost honesty…..

 

‘બેન મારા ભાઈને નડીયાદ પોલીસ પકડીને લઈ ગઈ છે. પાંચ દી થ્યા એના કોઈ વાવડ નથી. પીસાવાડાગામમાં અમારા ડંગા છે અને ગામલોકો પણ અમને હારુ રાખે છે. પણ છેલ્લા અઠવાડિયાથી સરખેજ એસ.ઓ.જી. અને નડિયાદ એલ.સી.બી.એ. ઉપાડો લીધો છે. નિત ડંગામાં પોલીસ આવે છે. હવે તો ગામના લોકો પણ પુછે છે કે, તમે કાંઈ કર્યું નથી ને?અમને ગામમાં કાયમ વસાવવા તમે પ્રયત્ન કરો છો ને બેન, ને ગામના લોકો પણ એ માટે રાજી થઈ ગ્યાતા. પણ હવે એમણે આવકના દાખલના કાઢી આપવાની ના પાડી.’

પીસાવાડાથી મોહમ્મદભાઈ vssm ઓફીસ પર આવ્યા અને ખુબ વેદના સાથે આ વાત કરી. vssmએ ધોળકા તાલુકાના પીસાવાડામાં રહેતા 13 ડફેર પરિવારોને રહેણાંક અર્થે પ્લોટ મળે તે માટે અરજી કરી હતી અને તે માટે આવકના દાખલા તલાટી આપવાના હતા. સરપંચ અને આખુ ગામ આ પરિવારોને મદદ કરવા રાજી હતું પણ ખેડામાં થયેલી લૂંટના કિસ્સામાં પોલીસ છેક પીસાવાડા પહોંચી ગઈ અને આ ગામમાં રહેતા અને ધોળકામાં જોનીભાઈના ફાર્મમાં કામ કરતા સુરાભાઈ સાદીકભાઈ ડફેરને તા.17 ડિસેમ્બરના રોજ સવારે છ વાગે લઈ ગઈ. સુરાભાઈને તો ખબર નહોતી કે પોલીસ કેમ એમને પકડીને લઈ જઈ રહી છે. સુરાભાઈને ફાર્મમાંથી પોલીસે ઉપાડ્યા એટલે ફાર્મના માલીકે મોહમ્મદભાઈને બોલાવીને પોલીસના લફરા અમારે ના જોઈએ હવે પોલીસ આવશે તો તમારે ખેતીકામ છોડવું પડશે એમ કહ્યું. તો સામે મોહમ્મદભાઈનો દીકરો ધોળકામાં જ્યાં કામ કરતો ત્યાં પણ પોલીસ ગઈ એટલે માલીકે તેને કામમાંથી કાઢી મુક્યો.

મોહમ્મદભાઈ તા.19 ડિસેમ્બરના રોજ ઓફીસ આવ્યા અને પોલીસ દ્વારા થઈ રહેલી હેરાનગતિની વાત કરી. ‘પોલીસ જો આવું કાયમ કર્યા કરશે તો અમને કામે કોણ રાખશે. અમારે સીમરખોપું નથી કરવું. મહેનત મજુરી કરીને જીવવું છે. સીમમાં રહીએ તો પોલીસ વધારે હેરાન કરે અમે એમાંથી માંડ છૂટયા છીએ ત્યાં પાછુ આ લફરુ? બેન કાંક કરો.’ આ રીતે જો પોલીસ ડંગામાં અને જ્યાં તેઓ કામ કરે છે ત્યાં રોજ આવતી રહેશે તો એમને ગામમાંથી અને કામ પરથી કાઢી મુકશે તેવો ભય લાગી રહ્યો છે. 

બેન જીવતરમાં ધુળ પડ્યા જેવું લાગે છે. પોલીસ ડંગામાં આવીને અમારી બેન દીકરીઓને કેવું બોલે. લોહી ઉકળે પણ અમારે એ સહન કરવાનું. અમે ડફેર છીએ એટલે આ બધુ ચલાવવાનું. આટલું બોલતા તેઓ રડી પડ્યા. 55 વર્ષના મોહમ્મદભાઈને આ રીતે રડવું પડે કેટલી વેદના એમને થતી હશે. પોલીસ ડફેરને માણસ તરીકે જોવા જ જાણી રાજી નથી તેવું લાગ્યા કરે.

ચાર કલાક મોહમ્મદભાઈ ઓફીસ પર બેઠા. સુરાભાઈ સાવ નિર્દોષ છે એને છોડાવવા એમણે વિનંતી કરી. અમે કહ્યું કે, કાલે નડિયાદ એલ.સી.બી.ની ઓફીસમાં તમે vssmના કાર્યકર સાથે જશો? એમણે એ માટે ના પાડી. ‘પોલીસ મને બેસાડી દેશે’ તેવો ભય તેમણે વ્યક્ત કર્યો. 

કોઈનાથી ડરવાની જરૃર નથી તેવું કહીને મોહમ્મદભાઈને હીંમત આપી. 21 ડિસેમ્બર 2016ના રોજ vssmના કાર્યકર જયંતીભાઈ અને તોહીદ સાથે મોહમ્મદભાઈ નડિયાદ એલ.સી.બી. ઓફીસ પહોંચ્યા. ઉપસ્થિત પોલીસકર્મી સાથે વાત કરવા કોશીશ કરી પણ તેઓ કશું સાંભળવા રાજી નહીં. પણ પછી ડફેર સાથેનું કામ, ગાંધીનગર ડી.જી.પી.ઓફીસમાં અમે આ બાબતે વારંવાર લખીએ અને જરૃર જણાય ત્યારે બેઠક કરીએ તેવું જણાવી અહીંયા સરખો જવાબ નહીં મળે તો સીધા ગાંધીનગર જવાની વાત કરી. એટલે તેઓ ઠંડા પડ્યા અને પછી સાથે બેઠા. કાર્યકર અને મોહમ્મદભાઈની આખી વાત સાંભળી પી.આઈ. પણ ઢીલા પડ્યા. ‘મને ખ્યાલ છે કે ડફેર નાની મોટી લૂંટ અને એ પણ પેટ ખાતર કરે. મોટી લૂંટમાં એ લોકો કોઈ દી ના હોય. મને પણ આ લોકો સુધરે એમાં રસ છે.’ તેમ કહીને તેમણે સુરાભાઈને બોલાવ્યા અને કહ્યું, ‘અમે આને પુછતાછ માટે જ લાવ્યા હતા બાકી એ નિર્દોષ છે. તમ તમાર એને લઈ જાવ.’ મોહમ્મદભાઈને કલ્પના પણ નહોતી કે, આ બધુ આમ આટલી સરળતાથી પતશે. સુરાભાઈ સાથે કાર્યકર નીકળતા હતા ત્યાં પી.આઈ.એ તેમને જમીને જવા કહ્યું અને તેમને સરસ હોટલમાં આટલું સારુ કામ કરો છો અને કાયમ કરતા રહો તેવા ભાવ સાથે જમાડ્યા પણ ખરા. 

આખી ઘટનામાં સુરાભાઈનું આટલી સરળતાથી છૂટવાનું અને પોલીસનું મોહમ્મદભાઈ, સુરાભાઈ અને કાર્યકરોને હોટલમાં જમાડવાનું મોહમ્મદભાઈને બહુ પચતું નહોતું. ‘પોલીસ કોઈથી ડરે નહીં અમે ના કરેલા કેટલાય ગુના અમારા માથે મારી મચળીને બેસાડી દે. ત્યાં આટલી સરળતાથી સુરાભાઈને છોડી દેવાનું?’ મોહમ્મદભાઈના પ્રશ્નોના જવાબમાં અમે એટલું જ કહ્યું, ‘તમે કાયદો જાણતા નથી. ડર લાગે છે એટલે એકની પકડીને લઈ જાય પછી આપણે પાછળ પુછવાય જતા નથી કે એને કેમ પકડ્યો? બસ એનો ફાયદો સૌ ઉઠાવે છે. એક વખત કારણ પુછતા થઈશું તો આ બધુ આપ મેળે ઓછુ થશે.’

અમારી વાત કેટલી ગળે ઉતરી તેનો ખ્યાલ નથી પણ પોતાનો ભાઈ જેને મોહમ્મદભાઈ સાવ ભોળો કહે તેને આમ ઘરે લઈ જતા તેમના મોંઢા પર જે રાજીપો હતો અને એ રાજીપામાં સિંહના મોંઢામાંથી હરણને છોડાવી લાવ્યાની અનેરી ખુશી પણ હતી. 

ડફેરોની વસાહતમાં જઉ ત્યારે તેઓ હંમેશાં કહે કે, ‘તમારા(vssm) આવવાથી ડફેર સમાજનું સારામાં સારુ વર્તમાન છે. પહેલાં કેવા બાવળોની વચમાં, જંગલમાં નીલગાયની ઘોડે પડ્યા રેતા પણ હવે બધુ બદલાયું છે.’ આ સાંભળીએ ત્યારે રાજીપો થાય પણ પછી પ્રશ્ન પણ થાય કે, શું તમામ ડફેર પરિવારોને અમે મદરૃપ થઈ શકીએ છીએ? નિત ડફેર અને વિચરતી જાતિઓમાંના કેટલાય પોલીસની ઝપટમાં કોઈ જ કારણ વગર આવી જતા હોય છે. આ તમામની અમારા સુધી પહોંચ છે? જેઓ અમને જાણે છે તે અમારી પાસે મદદ માટે આવે છે અને અમે શક્ય મદદ કરીએ છીએ પણ જે જાણતા નથી તેઓની દશા શું છે તેનો તો ખ્યાલય નથી... 

ખેર પોલીસ તેમના સુરક્ષાસેતુ કાર્યક્રમને બરાબર સમજે તેવી ઈચ્છા રાખીએ....

ફોટોમાં vssmકાર્યકર તોહીદ સાથે સુરાભાઈ