VSSM organises camp to facilitate applications for Adhar UID

Nomadic families with the receipt of their applications…..

Nomadic families giving their bio metrics

VSSM runs a Balghar for the children of nomadic settlement in Vavdi village of Rajkot. Initially the community here had no documents of their identity and VSSM initiated the process of getting the basic citizenry documents issued. As a part of the process, VSSM  organised a camp between 2nd to 4th April 2016 for filing applications for acquiring Adhar UID numbers. During the camp 142 individuals applied for their Adhar UID.

VSSM’s  Kanubhai facilitated the process
of filling up the forms

રાજકોટના વાવડીમાં વિચરતી જાતિની વસાહત આવેલી છે. vssm આ વસાહતમાં રહેતા બાળકો માટે બાલઘર ચલાવે છે. સંસ્થાએ આ વસાહતમાં કામ શરૃ કર્યું ત્યારે આ વસાહતના લોકો પાસે પણ પોતાની ઓળખના પ્રાથમિક પુરાવા નહોતા. તેમને પ્રાથમિક પુરાવા અપાવવાનું vssm દ્વારા થઈ રહ્યું છે.તા.2 એપ્રિલ 2016 થી તા.4 એપ્રિલ 2016 દરમ્યાન વિચરતી જાતિના પરિવારોને           આધાર કાર્ડ મળે તે માટે વસાહતની નજીક કેમ્પ      આયોજીત કર્યો. જેમાં 142 લોકોએ અરજી કરી.

ફોટોમાં આધાર કાર્ડ માટે પોતાની ફીંગર પ્રિન્ટસ આપી રહેલા તથા આધારકાર્ડની અરજીની પહોંચ સાથે વિચરતા પરિવારો. vssmના કાર્યકર કનુભાઈ દ્વારા આધારકાર્ડના ફોર્મ ભરવાનું થઈ રહ્યું છે જે ફોટોમાં જોઈ શકાય છે.

Unwarranted arrests of Salat men….

The three men who were arrested
by Dindoli police..

It was just another day and these men were discussing the route they would be take for day, the areas they would move around to sell the bedsheets, blankets etc., just on that very  moment  the police from Dindoli arrived and arrested them; Vikram, Amlabhai and Jadavbhai were taken in by the police. Asking the officials why and where was out of question.. the police asked them to quietly get into the jeep, a quick contemplation amidst the three whether to get into the vehicle or not was enough to invite a couple of lathi strikes. The three of them were left with no choice but to get into the jeep…

Some Salat families of Vijapur migrated to regions around Surat’s Dindoli,  erecting a temporary makeshift settlement near the village. They stay in the settlement and wander in the surrounding regions to sell bedsheets etc. The community had notified themselves at the nearest police station on reaching and settling in Dindoli. ( This is what most wandering nomadic families do to protect themselves from unwarranted police wrath during their stay in the village they stay put.)

The members of the settlement informed VSSM’s Tohid on the incident.  But Tohid also was unsure on how to proceed because Shri. Mall, the empathetic and supportive police officer whom we reached out to in such police harassment cases had been transferred and we weren’t aware of the approach the  officer replacing him!!! We asked the Salat community members in Dindoli to get the copy of FIR, but they could manage to get it. We were getting on to write a complaint when we received the call informing that the men had been released after payment of Rs. 150 per person. Why and under what head the money was taken, no one knows as there was no receipt issued.

When we spoke to Amlabhai he told us that there was a theft in area near the settlement, since these families wandered around they were seen as potential suspects!! “We thought since you wander for living you could be someone who might have committed the crime!!” said the police.

So how does one make these men in khaki understand that not who people who wander do it for living and not to indulge in criminal activities. And how come officials who are corrupt come preaching individuals who conduct themselves with integrity!!

As Amlabhai narrates “indulging in robbery is strictly prohibited in out community, we are shunned from the community if we indulge in any criminal acts!!” The Salat never allow any debt on themselves so indulging in robbery is strictly out of question!! Alas, who’s going to understand all such ethical code of conducts that govern hundreds of our indigenous communities and tribes…


સલાટને રખડી ખાવ છો એમ કહેનારને કોણ કહે કે તારું મોઢું ગંધાય છે.

આજે ચાદરો, ચોરસા વગેરે સામાન કઈ બાજુ વેચવા જશું એનો વિચાર કરતાં હતા ત્યાં તો ડીંડોલી પોલીસ આવી અને વિક્રમ, અમલાભાઈ અને જાદવભાઈને પકડીને લઇ ગઈ.

સાહેબ કેમ લઇ જાવ છો એવું તો પુછાયે શેનું? ચુપચાપ જીપમાં બેસી જવાનો હુકમ પોલીસે આપ્યો અને હજુ બેસવું કે નહિ એની ગડમથલ ચાલતી હતી ત્યાં બે ડંડા પડ્યા એટલે કશું જ બોલ્યા વગર જીપમાં બેસી ગયા. 

વિજાપુરના સલાટ કામ ધંધા અર્થે સુરતના ડીંડોલી આસપાસના વિસ્તારમાં પડાવ નાખીને રહે અને આસપાસના વિસ્તારમાં ફરીને ચાદરો વેચે. આમ તો આવ્યાં ત્યારે પોલીસ સ્ટેશનમાં નામ નોંધાવી આવ્યાં હતા છતાં આવું કેમ થયું? (આજે પણ વિચરતી જાતિના લોકો ક્યાંય પણ કામ ધંધા અર્થે જાય તો સૌ પ્રથમ નજીકના પોલીસ સ્ટેશનમાં પોતાની તમામ વિગતો લખાવી આવે જેથી પોલીસ હેરાન ના કરે છતાં પણ આવી ઘટના બને જ છે)

સુરતથી vssmના કાર્યકર તોહીદ પર આ બીના બન્યાની વસાહતના અન્યોએ જાણ કરી. પોલીસ સાથેની વિચરતી જાતિઓની માથાકુટમાં સદાય સહાય ભૂત થતાં શ્રી વિનોદ મલ્લ સાહેબની બદલી થઇ ગયેલી એમની જગ્યા પર કોણ છે અને એમની સંવેદના મલ્લ સાહેબ જેવી છે? કે કેમ એનો ખ્યાલ નહિ. અમે FIRમી નકલ માંગવા અન્ય સલાટ જે ત્યાં હાજર હતા એમને કહ્યું, પણ એ ના મળી. છેવટે અરજી લખવાનું કર્યું ત્યાં પાછો ફોન આવ્યો, એક એક વ્યક્તિ દીઠ ૧૫૦ રૂ લઈને છોડી દીધા છે. આ રકમની કોઈ પહોંચ આપી નથી. આ પૈસા ક્યાં હેડમાં લીધા એ રામ જાણે..

અમલાભાઈએ વધારે પૂછ્યું ત્યારે ખ્યાલ આવ્યો કે, એમના પડાવની આસપાસના વિસ્તારમાં ચોરી થયેલી એટલે પકડીને લઇ ગયા. ‘તમે રખડી ખાવ છો તે તમે ક્યાંક આ બધામાં ના હોવ’એમ પોલીસે કહ્યું. મહેનત કરનારા સલાટને રખડી ખાવ છો એમ કહેનારને કોણ કહે કે તારું મોઢું ગંધાય છે.

‘ચોરી તો અમારા સમાજમાં કરાય જ નહિ અને કોઈ કરી લેતો એ નાત બારો થઇ જાય’ આવી ખુમારીવાળી પ્રજા માથે આવું આળ મુકતા શરમ પણ નથી આવતી.. આતો એ પ્રજા છે જે જીંદગીમાં ક્યારેય કોઈનું લેણુંએ માથે ના રાખે ત્યાં ચોરી?? પણ પ્રશ્ન આ બધું ક્યાં સુધી ચાલ્યા કરશે એ છે?

જેમને પકડીને પોલીસ લઇ ગઈ હતી એ ત્રણે ભાઈઓ ફોટોમાં જોઈ શકાય છે..

The birth of a Girl child announced with a Drum Roll ……..

Kishankaka and Nat community members.

I am sure you would all agree to the fact that there exists a difference in the manner we announce  the birth of a boy child  to that of a girl child in each culture of our vast and varied country. You would also agree to the fact that in most of our societies the birth of a girl child receives a very lukewarm response the boys are welcome with all pomp and joy.  And the difference is pan-India irrespective of the social and economic hierarchy. 

SO it is with the Nat community as well. The Nat announce the birth of a son by drum roll (beating the drum), which is called ‘Dandi Pitwanu’ in their dialect. Not so long ago I was required to speak to Kishankaka, a Nat community leader, while I was writing on the Nat community. It was then that he mentioned about this ritual they practiced. The girl child is also welcome but her birth isn’t announced in such pompous manner. 

"This is not right, Kishankaka," I said,  feeling a bit offended. 

“Ben, this is what our ancestors decided,” replied Kishankaka. 

“You worship Goddess Sati, you believe and listen to me and still we don’t stand equal to boys which is why you don’t welcome your daughters  the way welcome your sons ?” I argued. 

Kishankaka couldn’t argue much. He just smiled and we proceeded with our talk on the rituals and traditions of the Nat…..

Yesterday Kishankaka and some  Nat community members residing in Siddhpur, Surendranangar and Botad  paid a visit our office in Ahmedabad. They were here to discuss some long pending issues of the Nat community. 

We were discussing the issues when VSSM team member Ushaben told  Kishankaka, “Dada, you had said that hence forth  the birth of a girl child in any Nat family in Siddhpur will be announced by drum roll, so that's what we did, we  announced  the birth of my niece with a drum roll!!”

Kishankaka had amended the rules his fore fathers had made, just like that, easily and swiftly. The community too had embraced the amend without any resistance. 

If we were to ask a question to ourselves: "Can we bring and embrace change so easily?!”

Well, we all know the answer…..

દીકરી જન્મે તો પણ દાંડી પીડીશું

દીકરાનો જન્મ થાય એટલે નટ પોતાના ઘરમાં ઢોલ વગાડે. જેને એમની ભાષામાં દાંડી પીટવાનું કહે. આ સમુદાય વિષે લખતી વખતે ડીસાના નટ સમાજના આગેવાન કીશનકાકા સાથે વાત થઈ. દીકરી જન્મે એને નટ વધાવે પણ દાંડી ના પીટે. મે જરાક નારાજ થઈને ‘આ બીલકુલ ઠીક નથી’ એમ કહ્યું. કીશનકાકાએ કહ્યું, ‘પણ બેન આ ઘૈડિયાનો રિવાજ છે.’ મે કહ્યું, ‘તમે સતી માને પૂજો. મને પણ ખુબ માનો છતાં તમારા દીકરાની તોલે અમે ના આવીએ એવો મતલબ દાંડી ના પીડાવો તો થાય.’

કીશનકાકા હસ્યા અને મે અમારા કામની વાતો આગળ વધારી. આ વાતને પાંચેક મહિના જેટલો સમય થયો. ગઈ કાલે સિદ્ધપુર, સુરેન્દ્રનગર અને બોટાદમાં રહેતા નટ સમાજના કેટલાક વ્યક્તિઓ ઓફીસે કીશનકાકા સાથે તેમના પ્રશ્નો સંદર્ભે મળવા આવ્યા. અમારી વાતો ચાલતી હતી ત્યાં વાત વાતમાં સિદ્ધપુરથી આવેલા ઉષાબહેને કીશનકાકાને કહ્યું, ‘દાદા તમે કીધુંતુ ને કે સિદ્ધપુરમાં કોઈ પણ નટના ઘરે દીકરી જન્મે તો હવેથી દાંડી પીટજો. તે મારા ભઈના ઘેર જ દીકરી આવી ને અમે દાંડી પીડીને વધામણા કર્યા.’ 

કીશનકાકાએ ઘૈડિયાનો નિયમ બદલ્યો. કેટલી સરળતાથી આ સમાજ નવી વાતને સ્વીકારી લે છે. આપણા ત્યાં આ બધુ આટલું ઝડપથી શક્ય છે?

જવાબ તમે અને હું બને જાણીએ છીએ.. 

ફોટોમાં કીશનકાકા સાથે નટ સમાજના વ્યક્તિઓ.. 

Why does police get itchy hands so frequently…….

The picture reflects the conditions under which
Dafer families survive

When the crime rate comes down  in any town or city and the police don’t have many cases to register, what does it indicate!! That its good, its a sign of healthier society!! So why does police set out in search of criminals to meet their target?? Is policing about meeting the targets and to meet these targets end up arresting any Tom-Dick-Harry  or in this case the poor Dafer individuals?? Well that what has happened again, yes again, it just keeps happening even after intensive efforts we take to stop the unwarranted and illegal arrests of Dafer. 

The current episode happened in Palitana town of Bhavnagar district.  On the evening of 12th April Dafer Mohmadbhai received a call from the Palitana Rural Police asking him to come to the police station as they wanted to know the details of their living in the area. The police had Mohamadbhai’s number because that what the Dafer do, so that they do not land up in unwanted trouble, they give their details of their living in the respective police station. 

Mohamadbhai and his brother Razakbhai reached the police station. The police told Mohamadbhai that he possesses illegal weapons and uses them for hunting!! The brothers refused this charge that was as absurd as one can imagine. But the rule is that the police never  listens to such honest answers that Dafer gives…….

They asked Razakbhai to return home and retained Mohmadbhai. Since  yesterday evening until today afternoon the police literally thrashed Mohmadbhai, asking him to give in to the crime he has committed, but how can he do that when there was no wrong he had done. Mohamadbhai works on shared farm meaning he is a farmer. He hasn’t taken up any contract to guard farm and village boundaries ( something that Dafer normally do) so where is the issue of keeping weapons. 

Along with the police the forest officials have also joined in. Every couple of weeks the police get itchy hands so they visit the Dafer settlements and terrorises the innocent residents. 

When Mohamadbhai’s wife visited her husband in the police station, she was told that the police had not given him water to drink or any food since yesterday evening… How can the police act in such inhumane manner??

This entire way of functioning by police has reached a saturation, on one hand we are partnering with the Chief of State Police on stopping such atrocious behaviour and on the other hand the local police continue to act in barbaric manner.  Why can’t they help in improving the living conditions of the Dafer. 

The community is on verge of exploding, arrest people who really commit crime, don’t pick up random citizens at your will  to meet your  ‘targets’…

Do not test their patience and tolerance. STOP right now or these wrongfully harassed  people will revolt and the rebellion will be so intense that it would be difficult to curb it...

આ પોલીસને આવી વલુર કેમ ઉપડે છે?

ભાવનગર જિલ્લાના પાલીતાણામાં રહેતા ડફેર મોહમ્મદભાઈ પર ગઈ કાલે સાંજે પાલીતાણા ગ્રામ્ય પોલીસ સ્ટેશનથી ફોન આવ્યો. તમારા વસવાટ માટે નિવેદન લેવાનું છે એટલે આવો. ડફેર પરિવારો પોતે પોલીસના ત્રાસના કારણે પોતાના વસવાટની માહિતી અને અન્ય વિગતો પોલીસ સ્ટેશનમાં જઈને લખાવી આવે એટલે એમની પાસે માહિતી હોય. મોહમ્મદભાઈ તેમના ભાઈ રજાકભાઈ સાથે સ્ટેશન પહોચ્યા અને પોલીસે મોહમ્મદભાઈને હથિયાર રાખીને શિકાર કરતા હોવાનું કહ્યું. બંને ભાઈએ આવું કશું ના કરતા હોવાનું કહ્યું પણ પોલીસ માને શાની.. 

રજાકભાઈને ઘરે જવા કહ્યું અને મોહમ્મદને ગઈ કાલથી આજ બપોર સુધી ખુબ માર્યો. ગુનો કબુલ કરવા માટે. પણ જે ગુનો કર્યો જ નહોતો એ શું કામ કબુલ કરવાનો.. મોહમ્મદભાઈ વાડી ભાગવી રાખી ખેતી કરે છે. સીમ રખોપુ પણ નથી કરતા. આવામાં હથિયાર રાખીને શિકાર કરવાનો તો મુદ્દો જ ઉપસ્થિત નથી થતો..

પણ આ પોલીસ.. 

વળી આમાં વનવિભાગના અધિકારીઓ ભેગા મળ્યા છે.. દર બે કે ત્રણ અઠવાડિયે પોલીસને જાણે વલુર ઉપડતી હોય એમ ડફેરોના ડંગામાં જઈને આતંક મચાવી દે. સવારે મોહમ્મદની પત્ની મળવા ગઈ ત્યારે મોહમ્મદે કહ્યું રાતનું પાણી કે ખાવુંયે નથી આપ્યું.. આવું કેવી રીતે ચાલે..

એક બાજુ ગાંધીનગર પોલીસ મહાનિર્દેશક સાથે મળીને આ પરિવારોના પુનઃવસન માટે પ્રયત્નો કરીએ તો બીજી બાજુ પોલીસ આવી ક્રુરતા કરે.. કેવી બત્તર સ્થિતિમાં સમગ્ર ગુજરાતમાં ડફેરો રહે છે એ સ્થિતિમાંથી સારી સ્થિતિમાં લઈ જવા પ્રયત્નો કરોને નિત આવા ગતકડા કર્યા કર્યો વગર..

પણ હવે હદ થઈ છે.. આ બધુ બંધ કરો.. જે ગુના કરે છે તેમને પકડવાનું કરો ના કી ટાર્ગેટ પુરા કરવા આવા નિર્દોશ લોકોને હેરાન કરો.

આમ તો સમાજમાં ગુનાખોરી ઘટે એ તંદુરસ્ત સમાજની નિશાની છે. ત્યારે પોલીસને હથિયારના ગુના, રખડતા ભટકતા લોકોને પક઼ડવાના, ખોટી ચોરીના કેસ કરવાના ટાર્ગેટ કેમ આપવાના?? આ બધુ મારી સમજની બહાર છે.. પણ હવે કંટાળો આવ્યો છે.. 

ધીરજની પરિક્ષા થઈ રહી છે..

બંધ કરો આ બધુ... નહીતો બળવો થશે અને એ પણ જબરજસ્ત જેને રોકવાનું કોઈનાયે હાથમાં નહીં હોય...

When the officials aren’t prepared to listen to genuine needs of nomadic families…...

The prevailing  conditions under which
nomadic families survive…

The tone and attitude of Mamlatdar Dantani was quite offending. It seemed as if the VSSM team member Tohid was in his office to beg for plots for the nomadic families and Mamlatdar Datani behaved as some land owner, refusing to do what was requested from him or rather do his job.
“We haven’t taken some contract to give plots to nomadic families in the region, don’t turn up everyday with new applications in hand. These people have settled here for many years now and we do not give plots to settled families, “ said Mamlatdar Dantani

“But, Sir although they are  staying  in Visnagar, they do not stay at one place. These families are required to changes places whenever they are shooed from one place, sometimes living near garbage dumps!!! Where do they have a permanent  place??  We had filled applications for these 12 Bajaniyaa families in the Collector’s office and they have asked me to bring it to you and  submit it here. I have also attached the letter by Collector in this regard where he has mentioned that  the applications be submitted to you.” replied Tohid.

“I do not understand all these and I am not going to accept any such applications.”  replied Shri Dantani,   rather rudely...

By now Tohid was getting really angry, but he remained calm and once again  tried explaining his point to Mamlatdar. “ Sir, these families cannot be called  settled families as the government is yet to allot them plots, these families move within Visnagar with  their bags and baggages. If the government has no reservation in allotting them the plots  why are you creating unnecessary obstacles!! Tohid was accompanied by Natubhai Bajaniyaa, one of the family members who had applied for the plot. He too tried explaining the matter but the Mamlatdar was in no mood to pay heed.

The Mamlatdar’s attitude saddened Natubhai who made the last attempt, “ Sir, you too belong to nomadic community, if you cannot understand our condition, who will!” said Natubhai.

Sadly though the Mamlatdar was no prepared to listen, it seemed as if the government was to  become landless if it began giving plots to such families. The families and VSSM team members are tired of such babudom by local authorities. When the VSSM team members aren’t heard imagine the plight of poor and ignorant nomads when they approach such officials on their own!!!

‘આખા વિસનગરમાં રહેતી વિચરતી જાતિને પ્લોટ આપવાનો અમે ઠેકો નથી રાખ્યો.આવી દરખાસ્તો લઈને રોજ રોજ નહીં આવવાનું. આ લોકો તો વર્ષોથી વિસનગરમાં સ્થાયી રહે છે તો એ સ્થાયી થઈ ગયા એમને પ્લોટ ના મળે.’

‘પણ સાહેબ વિસનગરમાં ભલે વર્ષોથી રહે પણ જ્યાં જગ્યા મળે ત્યાં છાપરાં ફેરવતા રહે છે. કાયમી જગ્યા એમની પાસે ક્યાં છે? ક્યારેક રોડની બાજુમાં તો ક્યારેક તળાવના કિનારે તો ક્યારેક ગંદકીની બાજુમાં રહેતા 12 બજાણિયા પરિવારોને કાયમી રહેણાંક અર્થે પ્લોટ મળે એ માટેની રજૂઆત અમે કલેક્ટર કચેરીએ કરી અને એમને આ દરખાસ્ત આપના મારફત જમા કરાવવા કહ્યું. આ સાથે કલેકટરે આ મુદ્દા પર લખેલો પત્ર છે જેમાં આપને દરખાસ્ત આપવા કહ્યું છે.’

‘આ બધુ હુ કાંઈ ના જાણુ. પણ આવી કોઈ દરખાસ્ત હુ લેવાનો નથી.’

મામલતદાર આર.કે.દંતાણીની વાત સાંભળી vssmના કાર્યકર તોહીદને બરાબર ગુસ્સો આવ્યો છતાં ફરીથી સમજાવવા કોશીશ કરી ‘સાહેબ જે વ્યક્તિને સરકારે પ્લોટ આપી દીધા હોય તે સ્થાયી કહેવાય પણ પ્લોટ મળ્યા જ નથી અને લબાચા લઈને ફરે છે તે અસ્થાયી જ છે અને સરકારને પ્લોટ ફા

ળવવામાં વાંધો નથી તો તમે કેમ રામાયણ કરો છો..’ તોહીદ સાથે બજાણિયા નટુભાઈ કે જેઓ કેટલાય વર્ષથી પ્લોટની માંગણી કરી રહ્યા હતા તેમણે પણ મામલતદારને સમજાવવાની કોશીશ કરી. પણ તેઓ કશું સાંભળવા જ તૈયાર નહોતા.

નટુભાઈ ખુબ હતાશ થઈ ગયા તેમણે છેલ્લુ કહ્યું, ‘સાહેબ તમે પણ વિચરતી જાતિના જ છો તમે અમારી સ્થિતિને નહીં સમજો તો કોણ સમજશે?’

પણ સાહેબને ક્યાં કશું સાંભળવું હતું. એમને તો બસ સરકારની જમીન આવા લોકો આવીને માંગી માંગીને લઈ જશે તો બિચારી સરકાર નાદાર થઈ જશે તેવું લાગી રહ્યું હતું. 

બાબુશાહીથી કાર્યકરો અને વિચરતી જાતિના આ પરિવારો થાકી જાય છે.સંસ્થાના કાર્યકરો તો બધા નિતીનિયમો જાણે છે છતાં તેમને હડધૂત કરવામાં આવે છે આવામાં વિચરતી જાતિના માણસો એકલા રજૂઆત માટે જાય તો કોણ જવાબ આપે? 

આ પરિવારો જે પરિસ્થિતિમાં રહે છે તે જોઈ શકાય છે.