“ Have you brought GARBAGE??"

Mehsana is one of those districts that has large concentration of nomadic tribes. And the conditions of the nomads here is no different. There is an obvious apathy of officials towards these communities. Many of the issues are unresolved even after 3 years of applications. Repeated requests and yet no movement on the pending matters is a nagging situation for anyone be it the community member or a team member. On 23rd February we had an appointment with the District Collector to discuss all these long standing issues. We were both surprised and relieved when the Collector asked us,”why aren’t your issues resolved?” VSSM’s Tohid and Jayantibhai replied, “ It seems our issues fall short on officials priorities!! If you could call and chair  a meeting of the concerned officials these issues might get resolved soon!”

A meeting has been called on 4th March. The collector asked us to make a list of our concerns and submit it to his P.A. 

The following stream of conversation is between Tohid and the P.A. to the collector. It is Tohid’s narration. 

“ Have you come with garbage?” questioned the P.A. (he used the word ukedo a gujarati work for the garbage dumps that line the empty spaces in villages and cities)

'This attitude and statement really angered me a lot. Does these communities look like garbage? I resisted my urge to reply back, gave the applications and left his office. But I am surely going to mention this incident in the meeting on 4th, I am going to tell the collector because such officials consider the communities garbage they dump  their applications in trash!'

One can absolutely relate to the anger Tohid was experiencing. Even lesser educated Tohid found such language disgusting to hear and officials don’t even think twice before speaking it out!! The officials behave as if they are to spend money from their own coffers!! Tohid’s anger is momentary, after working for these communities for many years now he has learnt to forget and forgive!! As he says, "I feel sorry for these officials who even at 50 haven’t learnt the skill of talking to people they are appointed to serve.”

A few years back the Devipujak families of Vijapur when visiting the collector’s office (in the picture below) had told us, “It’s because you are along they have allowed us to enter the office, otherwise these officials wouldn’t let us  enter this premises!!’ And on 23rd Feb after all these years  Saraniyaa community members repeated similar feelings to Tohid after they heard the language of the P.A. “ If you are not along these people wouldn’t allow us to enter their offices!!"

ઉકેડો લઈને આવ્યાં છો?

તા.૨૩-૨-૧૫ ના રોજ મહેસાણા જીલ્લામાં વસતા વિચરતી જાતિના પ્રશ્નો સંદર્ભે કલેકટરશ્રીને મળવા જવાનું થયું. ઘણી વસાહતોના પ્રશ્નો અને નીચેના સ્તરે કામમાં ધીમી ગતિ. કોઈક વસાહતમાં તો પ્રાથમિક પ્રશ્ન માટે રજૂઆત કરે ૩ વર્ષ જેટલો સમય થયો છતાં એનો ઉકેલ આવ્યો નથી. વારંવારની રજૂઆત. આખરે આજે કલેકટરે સામેથી કહ્યું, ‘તમારાં પ્રશ્નોનું સમાધાન કેમ થતું નથી?’ vssmના કાર્યકર તોહીદ અને જયંતીભાઈએ કહ્યું, ‘આ કામો પ્રાથમિકતામાં આવતાં નથી. પણ આપની અધ્યક્ષતામાં બેઠક થાય અને સબંધિત અધિકારી હાજર રહે તો નિવેડો ઝટ આવે.’ 

એમણે ૪થી માર્ચ ૨૦૧૫ના રોજ વિચરતી જાતિના પ્રશ્નો સંદર્ભે જીલ્લાના સંબંધિત અધિકારી સાથે બેઠકનું આયોજન કરવાનું નક્કી કર્યું અને આપણી રજૂઆત તેમનાં પી.એ.ને આપવા કહ્યું. તોહીદ કહે છે એમ, ‘બેન પી.એ. પાસે પહોચ્યો કે એણે મને જોઇને તુરત કહ્યું, ‘ઉકેડો લઈને આવ્યાં છો?’ મને બહુ જ ગુસ્સો આવ્યો. આમારા આ બધા માણસો ઉકેડા જેવા છે? પણ હું કંઈ બોલ્યો નહિ અને વિગતો આપી દીધી. પણ હું ૪થીની બેઠકમાં કહીશ કે અધિકારીને મન આ જાતિઓ ઉકેડા જેવી છે અને એટલે જ એને ઉકેડાની જેમ ફેંકી દીધી છે..’

એનો ગુસ્સો સમજી શકાય એમ છે. ઓછું ભણેલાં તોહીદને આ ભાષા અભદ્ર લાગે છે તો અધિકારીને એ કેમ નહિ ખૂંચતી હોય? અને વળી માંગણી જે પણ હોય અધિકારીના ખિસ્સામાંથી તો કશું આપવાનું થતું નથી તો આટલી પરેશાની એમને કેમ છે? ખેર તોહીદનો ગુસ્સો ક્ષણીક છે એને માફ કરતાં આવડી ગયું છે. પણ એ કહે છે એમ ‘કોઈને દુભે એવું ના બોલવાની સમજણ ૫૦ વરસેય અધિકારીમાં આવી નથી એટલે એમની તો સૌથી વધારે દયા ખાવાની..હોય ને બેન...’

વિજાપુરના દેવીપૂજક પરિવારો પાંચ વર્ષ પહેલાં પોતાની રજૂઆત માટે કલેકટર કચેરીમાં આવ્યાં હતાં તે વેળાની આ તસવીર છે અને એ વખતે એમણે અમને કહ્યું હતું કે, ‘તમે અમારી સાથે ના આવો તો અમને આ લોકો (અધિકારી) કચેરીમાં ઘુસવા પણ ના દે.’ આજે તા.૨૩-૦૨-૧૫ ના રોજ તોહીદ સાથે આવેલાં નાગલપુરના સરાણીયાભાઈઓએ પણ કલેકટર શ્રીના પી.એ.નું આ વાક્ય સાંભળી પાંચ વર્ષ પહેલાં દેવીપૂજક પરિવારોએ જે કહ્યું હતું એજ કહ્યું કે, ‘તમે ના આવો તો આ લોકો અમને ઘુસવા પણ ના દે!