In the
past the Bharthari community had a special role to play. Their music heralded
the arrival of a child, families would host these folk musicians and singers to
sing lullaby to their newborn babies. In return they were showered with rewards
in cash and kind. Over the decades this ritual became insignificant and
eventually ceased to be performed. Today the Bharthari dosing
occasionally to the music of their Ravanhatta or Ektara but that is to beg.
For centuries this community has led a nomadic lifestyle, finding shelter
under the shades created by the sarees and clothes given to them, a shelter
that was barely enough to protect them from the extremities of the
elements.
Sadly
though the Bharthari community does not find mention in the official list of nomadic
and de-notitifed communities. And our countless appeals and requests to the
ministers, policymakers and authorities to make amends to the almost
ancient list of nomadic and de-notified communities that the government
refers to all the time have failed to achieve any concrete results. It is as if
we are talking to the people who have decided not to listen to the relevance of
any such constructive suggestions!!!
Since the
Bharthari are not considered to be nomads they also do not feature in the BPL
list and since they do not feature in the BPL list they aren't entitled to
receive any plot or housing assistance from the government. Every visit
to the Bharthari settlement has just one chorus, “Ben, when will we have a
house??” We remain quite because we are helpless and have no answers to their
pleas. How many times do we explain that the government is not listening!!!
Recently VSSM team is
conducting the research on problems of Bharathri community of Gujarat and it’s
in concluding phase, as a part of this research VSSM team member Tohid has
organised a meeting of bharatharis of 3 Districts; Mahesana, Banaskantha and
Sabarkantha at Vagda village. While our helplessness to address these repeated requests pains us
deeply, the music created by Jethakaka invariably soothes our souls in one another meeting of Bharatharis in Rantila of
Banaskantha.
In Video:
A glimpse of Jethakaka singing a bhajan to the string of Ravanhatta in the
nomadic settlement of Rantila in Banaskantha. (see this link : https://www.youtube.com/watch?v=tB8Z0RnIVZA)
ભરથરી રાવણહથ્થા પર ભજનો વગાડીને લોકોનું મનોરંજન કરનારા. આમ તો બાળકનો જન્મ થાય એટલે ભરથરી હાલરડુ ગાવા આવે..સદીઓથી વિચરતું જીવન જીવનારા ભરથરી પાસે લોકો ભજનો ગવડાવે અને બદલામાં પોતાની જુની સાડી આપે. આ સાડીમાંથી તે પોતાનું ઘર બનાવે. જેમાં ટાઢ, તડકો કે વરસાદેય ના રોકાય. પણ માથે એક છાપરું હોવાનો તેમાં અહેસાસ હોય.આવા ભરથરી જેઓ સદીઓથી વિચરતુ જીવન જીવ્યા છે પણ રાજ્ય સરકાર તેમને વિચરતી જાતિ નથી ગણતી એટલે તેમનો સમાવેશ વિચરતી જાતિની યાદીમાં નથી.
ઉત્તર ગુજરાતમાં વસતા તમામ ભરથરીની ઈચ્છા
પોતાનું ઘર બને તેવી છે પણ બી.પી.એલ.યાદીમાં તેમના નામ નથી અને સરકાર તેમને વિચરતી
ગણતી નથી એટલે અત્યંત દયનીય સ્થિતિમાં રહેતા હોવા છતાં તેમને પ્લોટ મળતા
નથી. જેટલી પણ વસાહતમાં જઉ તેમની વિનવણી હવે ઘર મળે એમ કરો બેન તેવી હોય છે.
પણ અમે સૌ લાચાર બની જઈએ છીએ.. કેટલી રજૂઆતો આ માટે કરી છે પણ સરકાર
જાણે બહેરી થઈ ગઈ છે કે એને સાંભળવું જ નથી. સમજાતું નથી.
હાલમાં VSSM ટીમ ગુજરાતના ભરથરી સમુદાય પર સંશોધન કરી
રહી છે જે તેના અંતિમ તબક્કામાં છે અને હવે તેનો રીપોર્ટ થોડા દિવસોમાં સરકારને
આપવા જ જઈ રહી છે. તેના ભાગ રૂપે કાર્યકર તોહીદ ધ્વારા ભરથરી સમુદાય જે સમસ્યાનો સામનો
કરી રહ્યું છે એ તમામ સમસ્યાઓનો ઉકેલ આવે એ માટે વાગદા ગામમાં મહેસાણા, સાબરકાંઠા
અને બનાસકાંઠા એમ ૩ જીલ્લાઓના ભરથરી સમાજના લોકો ભેગા મળ્યા અને બનાસકાંઠા
જીલ્લામાં યોજાયેલ મીટીંગમાં જેઠાકાકાએ રાવણહથ્થો વગાડતા વગાડતા ભજનો ગાયા તેની ટૂંકી
ઝલક (વિડીયોમાં બનાસકાંઠાના રાંટિલાની એક મીટીંગમાં જેઠાકાકાનું ભજન રાવણહથ્થા પર) (વિડીયો જોવા માટે આ લીંક પર ક્લિક કરો : https://www.youtube.com/watch?v=tB8Z0RnIVZAhttps://www.youtube.com/watch?v=tB8Z0RnIVZA)
No comments:
Post a Comment