Together we can……...

The Nomadic and De-notified tribes (NT-DNT) of our country live  on the brink. Never accepted by the village communities, no homes to stay, barely able to hold on to their traditional occupations, their children denied access to schools,  churning amidst a political and bureaucratic network that is to a large extent ignorant of their struggles of survival,  these communities are shunned by one and all. 

The  NT-DNTs do not have any proofs of existence. No certificate, no document what so ever.  VSSM,  since last five years has been actively trying to give an identity to these communities and has been the reason behind some of the proactive policy level changes affecting these communities.  Certain breakthrough amendments in the list of prerequisites for issuance of a Voters ID card have been possible because of VSSM's advocacy. 

Block Level Officer (BLO) visiting the area specified by the applicant to ascertain his/her place of residence where in if the BLO finds the the applicant present at the place he has mentioned in the application for the officer had to consider it as his/her house even if it is a tarpaulin on a footpath/roadside.

With regards to the age proof the applicant just has to state his/her age on duly signed paper whereas for the applicants between the ages of 18 to 21 years, the age mentioned by the parents that is to be taken into consideration by the authorities.

Both this regulations were passed following VSSM's continuous dialogue with the Office of the  Election Commissioner so as to ease out the process of acquiring a Voter's ID card in absence of  residence, address and age proofs. This has enabled the nomadic and de-notified communities to acquire one of the basic document to this country. Ironically in spite of such regulations challenges are faced by the communities and VSSM team in getting Voter's ID card when the local authorities at many places refused to respect the modified regulations. 

VSSM brought this to the notice of present Chief Election Commissioner (CEC) Ms. Anita Karwal, who in response launched a campaign to allot Voter's ID cards to as many members of nomadic and de-notifed communities as possible. VSSM was allotted the responsibility  of preparing and sending a list of potential applicants to the office of Chief Election Commissioner. Many individuals have ben able to receive Voter's ID card based on the list presented. There were hitches and glitches in the process yet a lot has been accomplished in this regard. We are not exaggerating  when we claim that Gujarat is the first state wherein a voluntary organisation and bureaucracy  have partnered for such a cause to achieve an overwhelming outcome.  

VSSM is thankful to CEC Ms. Anita Kanwal for tremendous support, District  Collectors and officials of districts where the campaigns were launched. 

VSSM is also grateful to all its well-wishers who have time and again stood by the organisation and have shown solidarity in its efforts. 

Read in Gujarati

ગુજરાતના મુખ્ય નિર્વાચન અધિકારી શ્રી અનિતાબેન કરવાલની મદદથી ગુજરાતમાં વસતા વિચરતી – વિમુક્ત જાતિના અને મતદારકાર્ડ વિહોણા લોકોને કાર્ડ મળે તે માટેની ઝુંબેશ આરંભાઈ. મૂળ તો મતદાર કાર્ડ મેળવવા માટે અરજી ફોર્મની સાથે જે તે વ્યક્તિએ રહેઠાણના પુરાવા, ઉંમરના આધાર વગેરે જોડવા પડે. વિચરતી જાતિના લોકો સદીઓથી એક ગામ થી બીજે  પોતાના પરમ્પરાગત વ્યવસાયના આધારે નભતા હોવાના કારણે વિચરણ કરતા રહ્યા. જેના કારણે તેઓ સ્થાઈ થયા નહિ. અલબત કોઈ ગામમાં સ્થાઈ થયા હોય તો પણ એ ગામના લોકો એમને પોતાના માને નહિ એટલે એમની પાસે પોતાની ઓળખના એવા કોઈ પુરાવા હોય નહિ.

vssm છેલ્લા પાંચ વર્ષથી આ પરિવારોને પોતાની ઓળખના આધારો અપાવવાની કોશિશ કરે છે. આ સમુદાયના અધિકારો સંદર્ભે ઘણા નીતિગત ફેરફારો પણ vssm ના કારણે થયા છે.

મતદાર કાર્ડ માટે વિચરતી જાતિ જેવા ઘર વિહોણા વ્યક્તિઓના કિસ્સામાં સ્થાનિક અધિકારી બી.એલ.ઓ. જાતે જઈ તપાસ કરે અને આ પરિવારો ત્યાં જ રહેતા હોય તો એને આધાર ગણી કાર્ડ આપવાની પ્રક્રિયા કરી શકાય તેવા ફેરફાર થયેલા છે. ઉમરની બાબતમાં પણ ૧૮ થી ૨૧ વર્ષના વ્યક્તિઓના કિસ્સામાં જ ઉંમરનું પ્રમાણપત્ર જોડવાનું બાકી જે તે અરજદાર પોતાની ઉમર સંદર્ભનું નિવેદન એક કાગળ પર લખી આપે તે માન્ય રાખવાનું. ૧૮ થી ૨૧ વર્ષના વ્યક્તિઓના કિસ્સામાં માં-બાપ પોતે લખી આપે કે મારા દીકરા કે દીકરીની ઉમર આટલી છે તો તે પણ માન્ય રાખવાની જોગવાઈ થઇ. આ બધી જોગવાઈ થયા પછી મુશ્કેલી તેના અમલની હતી. એમાં ઘણી તકલીફ પડતી હતી.

 

આદરણીય અનિતાબેનના ધ્યાનમાં આ બાબતો લાવતા એમના દ્વારા વિચરતી અને વિમુક્ત જાતિના લોકોને મતદારકાર્ડ મળે તે માટેની ઝુંબેશ આરંભાઈ. vssm ના કાર્યકરોએ ૧૦,૦૦૦ ઉપરાંત મતદારકાર્ડ વિહોણા લોકોની યાદી આપી અને એવી વસાહતોના સરનામા આપ્યા જ્યાં રહેતા લોકો પાસે મતદાર કાર્ડ નથી. આ યાદીના આધારે ઘણું કામ થઇ શક્યું. હા નીચેના સ્તરે કેટલાક અધિકારીઓ સાથે થોડી તકલીફ પણ થઇ પણ પ્રયાસ ખૂબ સારો રહ્યો. આખા દેશમાં કદાચ આ પ્રકારે ગુજરાતમાં કામ થયું છે એવું ચોક્કસ કહી શકાય. આ ક્ષણે આદરણીય અનિતાબેન, તથા તમામ જીલ્લા કલેકટર અને આ કામમાં મદદરૂપ થયેલા તમામ અધિકારીઓનો અભાર માનીએ છીએ. સાથે સાથે vssmના કાર્યકરો જેઓને આ કામ માટે કરવા પડતા પ્રવાસ તથા અન્ય ખર્ચ માટે મદદ કરી તેવા vssm ના શુભેચ્છક , સ્વજનોનો પણ હ્રદય પૂર્વક આભાર માનું છું.

ફોટોમાં મતદારકરના ફોર્મ ભરી રહેલા vssm ના કાર્યકર કનુભાઈ બજાણિયા. બીજા ફોટોમાં વસાહતની નજીકની પ્રાથમિક શાળામાં ફોર્મ ભરી રહેલા BLO અન કનુભાઈ.